حلال و حرام مالی، ص: 617

زنده بمانی ولی دين خدا را اشتباه بفهمی.

علت اين كج فهمی ها اين است كه يا به عالم متخصّص دين مراجعه نكرده اند يا عمد داشتند كه مردم را گمراه كنند. و توبه گمراه كنندگان اين است كه هر فردی را كه گمراه كرده بايد دوباره به صراط مستقيم برگرداند، مرده هايی را هم كه بی دين كرده است را بايد زنده بكند و به صراط الهی برگرداند. راه ديگری ندارد.

اينكه امام عليه السلام فرمود: مادر به عزايت گريه كند يعنی توبه، خيلی مسئوليت سنگينی دارد، همه اهل توبه نيستند، كم هستند آنهايی كه توبه می كنند. از روز دوم محرم تا چهار بعدازظهر عاشورا كه هشت روز دارد، اين هفتاد و دو نفر غير از شيرخواره و چند بچه كوچك، حدود شصت و پنج نفر از آنها در اين هشت شبانه روز، مسائل الهی را از قبيل حلال و حرام، قيامت، بهشت و عذاب را برای اين مردمان گفتند. شما يقين بدانيد بعد از انبيا و ائمه طاهرين عليهم السلام، موعظه كننده ای در طول تاريخ، بهتر از اين هفتاد و دو نفر وجود نداشت. پاك ترين گلو و زبان را داشتند.

من اين جمله را قبول ندارم و جمله درستی نيست.

سخن كز دل برون آيد نشيند لاجرم بر دل «1» اين هفتاد و دو نفر قلبی داشتند كه نمونه آن در سينه های مردم عالم وجود نداشت، شب عاشورا سيدالشهدا عليه السلام فرمود:

«فانّی لااعلم اصحابا أوفی وَلاخيراً من اصحابی» «2» من در تمام عالم بهتر از اين هفتاد و دو نفر را سراغ ندارم. هيچ كس را هم

______________________________
(1)- امثال و حكم دهخدا: 2/ 954.

(2)- بحار الأنوار: 44/ 392، باب 37، ذيل حديث 1.