حلال و حرام مالی، ص: 105

الحمدلله رب العالمين و صلّی الله علی جميع الانبياء والمرسلين

و صلّ علی محمد و آله الطاهرين.

به اندازه ای كه دين خدا بر رعايت حلال و حرام مالی اصرار دارد، نسبت به بقيه ابواب فقهی اصرار ندارد. مجموعه ابوابی كه در فقه شيعه نظام داده شده، مشهور است كه هشتاد و چهار باب فقهی است. باب طهارت، صلاة، صوم، اعتكاف، جهاد، امر به معروف و نهی از منكر، قضا به معنی امور دادگاهی، شهادات، قسم و نذر و كفاره، متاجر، كسب، مكاسب، مزارعه، مساقات، لقطه، نكاح يا ازدواج، صيد و ذباحه، خوردنی ها و آشاميدنی ها يا «أطعمه و أشربه»، حدود، قصاص و ديات است. كمتر كتابی از اين ابواب فقهی هست كه مسأله مال در آن بحث نشده باشد.

حتی در اين كتاب های درسی و فقهی، ائمه اطهار عليهم السلام اين مسائل را بيان كرده اند كه مثلًا نقل و شيرينی و پولی كه در مجلس عقد بر سر عروس می ريزند و ميهمان ها جمع می كنند، اين مال چه نوع ملكيتی است؟ آيا هبه است، يا صدقه؟ آنهايی كه برمی دارند، آيا مجوّز برداشتن دارند؟ چگونه حلال است و چگونه حرام؟ يعنی تا اين حدّ در امر مال از طرف اسلام دقّت شده است.