از تفاوت هاى بسيار مهمى كه در آيات و روايات درباره ى مؤمن و فاسق مطرح است اين است كه : مؤمن هنگامى كه به عبادت و طاعت و انجام كار نيك و عمل صالح برمى خيزد ، براى او ـ به تناسب معرفت و عمل و ايمان و خلوصش ـ اجر و پاداشى مقرر است ، و اگر به علّتى دچار لغزش و خطا شود ، قابل آمرزش و مغفرت است . از حضرت امام صادق (عليه السلام) روايتى به اين مضمون نقل شده است :هرگاه مؤمن قصد گناه كند ولى آن را انجام ندهد ، در پرونده اش ثبت نمى شود ; ولى اگر آن را انجام دهد هفت ساعت به او مهلت مى دهند تا در آن هفت ساعت توبه كند يا عمل خيرى چون نماز به جا آورد ، كه در صورت توبه يا انجام عمل خير گناهش آمرزيده مى شود ، و خطايش مورد مغفرت و آمرزش قرار مى گيرد(1) .اميرالمؤمنين (عليه السلام) مى فرمايد : از رسول خدا (صلى الله عليه وآله وسلم) شنيدم كه مى فرمود :يا على ! سوگند به خدايى كه مرا به درستى و راستى بشير و نذير فرستاد ، يقيناً هر يك از شما براى وضو برخيزد ، گناهان از اعضايش مى ريزد و هنگامى كه براى نماز به ظاهر و باطنش و به روى و به قلبش به سوى خدا مى رود ، از نماز فارغ نمى شود مگر مانند روزى كه مادر او را زاييده از همه ى گناهان پاك مى شود . و اگر ميان دو نماز واجب خطايى به او برسد ، پس از اداى نماز ديگر به همان صورت گناهش بر او آمرزيده مى شود . . .جايگاه پنج نماز واجب براى امت من همانند نهرى است كه بر در خانه ى يكى از شما جارى است ، اگر بر بدن يكى از شما چركى باشد آن گاه در روز پنج بار در آن نهر غسل كند ، آيا در بدنش چركى مى ماند ؟ به خدا سوگند نمازهاى پنج گانه براى امت من در پاك نمودن آنان مانند همان نهر است(1) .ولى فاسق كه از دايره ى ايمان و انسانيت بيرون است ، اگر كار نيك و عمل صالحى انجام دهد مورد قبول و پذيرش حق قرار نمى گيرد و اگر گناهى مرتكب شود به مغفرت و آمرزش نمى رسد ; زيرا او با خدا معامله نكرده است . او خدا را باور ندارد و طلب آمرزش و مغفرت از خدا نكرده است ، پس مؤمن و فاسق در هيچ زمينه اى با هم برابر و يكسان نيستند .اينان اگرچه در دنيا بر سر يك سفره اند ـ سفره ى طبيعت و نعمت ها ـ ولى در آخرت ميان آنان جدايى ابدى خواهد بود . اهل ايمان هميشه در نعمت هاى جاويد بهشت و اهل فسق تا ابد در دوزخ جاى دارند .
برگرفته از کتاب زیباییهای اخلاق