فَلَوْلاَ نَفَرَ مِن كُلِّ فِرْقَةٍ مِنْهُمْ طَائِفَةٌ لِيَتَفَقَّهُوا فِى الدِّينِ وَلِيُنذِرُوا قَوْمَهُمْ إِذَا رَجَعُوا إِلَيْهِمْ لَعَلَّهُمْ يَحْذَرُونَ . چرا از هر جميعتى گروهى [ به سوى پيامبر ]كوچ نمى كنند تا در دين آگاهى يابند و قوم خود را هنگامى كه به سوى آنان بازگشتند ، بيم دهند ، باشد كه [ از مخالفت با خدا و عذاب او ] بپرهيزند . أَمَّنْ هُوَ قَانِتٌ آنَاءَ اللَّيْلِ سَاجِداً وَقَائِماً يَحْذَرُ الآخِرَةَ وَيَرْجُوا رَحْمَةَ رَبِّهِ قُلْ هَلْ يَسْتَوِى الَّذِينَ يَعْلَمُونَ وَالَّذِينَ لاَ يَعْلَمُونَ إِنَّمَا يَتَذَكَّرُ أُولُوا الأَلْبَابِ . [ آيا چنين انسان كفران كننده اى بهتر است ] يا كسى كه در ساعات شب به سجده و قيام و عبادتى خالصانه مشغول است ، از آخرت مى ترسد و به رحمت پروردگارش اميد دارد ؟ بگو : آيا كسانى كه معرفت و دانش دارند و كسانى كه بى بهره از معرفت و دانش اند ، يكسانند ؟ فقط خردمندان متذكّر مى شوند . در اين آيه تمام آثار بندگى واقعى از پرتو علم و فهم عبد نسبت به خدا و شؤون آن ذات مقدّس است . وَمَا يَسْتَوِى الأَعْمَى وَالْبَصِيرُ * وَلاَ الظُّلُمَاتُ وَلاَ النُّورُ * وَلاَ الظِّلُّ وَلاَ الْحَرُورُ * وَمَا يَسْتَوِى الأَحْيَاءُ وَلاَ الأَمْوَاتُ . نابينا و بينا [ كافر و مؤمن ، ] يكسان نيستند ، * و نه تاريكى ها و نه روشنايى ، * و نه سايه و نه باد گرم سوزان ، * و زندگان و مردگان هم يكسان نيستند . امامان پاك شيعه اين آيه را اين گونه ترجمه كرده اند : كافر تاريك جان و كوردل ، با مؤمن روشن روان و بينا يكسان نيست . زندگى روشن از پرتو هدايت ، با حياتِ آميخته به كفر و شيطنت يكى نيست . بهره مند از سايه لطف حق ، يا قرار گرفته در سايه ايمان به خدا ، با افتاده در آتش عصيان و شقاوت مساوى نيست . و زندگى همراه با علم و ايمان و حيات آراسته به دانايى و آگاهى ، با حيات آلوده شده به جهل و نادانى برابر نمى باشد . مگر كسى كه به شناخت حق ، آگاهى به رسالت انبيا ، امامت امامان عليهم السلام و علم به جهان آينده اقدام كرده و از پرتو اين معرفت به تمام برنامه هاى لازم انسانى دست يافته است ، با كسى كه چون حيوانات همّتى جز آب و علف ندارد يكى است ؟ يَرْفَعِ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنكُمْ وَالَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجَاتٍ .تا خدا مؤمنان از شما را به درجه اى و دانشمندانتان را به درجاتى [ عظيم و باارزش ] بلند گرداند .
بر گرفته از کتاب عرفان اسلامی استاد حسین انصاریان
