دعا، کلید ارتباط انسان با خداست و آن گاه که این ارتباط، از سوى بهترین بنده خدا ـ امام معصوم علیهم السلام ـ برقرار شود، زیباترین ارتباط هاست. یکى از راه ها و شیوه هاى مؤثر تبلیغى امامان معصوم علیهم السلام ، مناجات و دعاست.
ایشان براى تبلیغ مضامین و القاى مفاهیم ارزشمند دینى، از شیوه و قالب دعا استفاده مى کردند. به همین دلیل، غنى ترین و عمیق ترین معارف دینى را در دعاهاى پرفیض کمیل، ندبه، ابوحمزه و... مى یابیم. اکنون فرازهایى از مناجات ها و دعاهاى امام حسین علیه السلام را با هم زمزمه کنیم:
اى مولایم! تویى که منت نهادى، تویى که نعمت دادى، تویى که احسان کردى، تویى که نیکویى کردى، تویى که فضل و کرامت دادى، تویى که لطفت را کامل کردى، تویى که روزى بخشیدى، تویى آن که توفیق دادى، تویى آنکه به خلق عطا کردى، تویى آن که فقیر را غنى ساختى، تویى که پناه دادى، تویى که امور بندگانت را کفایت کردى، خدایا! تویى که هدایت کردى؛ تویى که خوبان را عصمت از گناه کرامت کردى؛ تویى که گناهان را مستور ساختى؛ تویى که گناهان را آمرزیدى؛ تویى که عذر گناهان را پذیرفتى؛ تویى که تمکین و جاه بخشیدى؛ تویى که عزت و جلال دادى؛ تویى که کمک دادى؛ تویى که مدد فرمودى؛ تویى که تأیید و توانایى دادى؛ تویى که یاورى فرمودى؛ تویى که بیماران را شفا دادى؛ تویى که عافیتم بخشیدى؛ تویى که گرامى ام داشتى؛ تویى که برترى دادى؛ پس حمد و ستایش براى توست، و شکر و ستایش دایم تو را سزاست.
مناجات امام حسین علیه السلام
معبودا!
منم معترف به گناهان خود؛ بیامرز برایم آنها را. من هستم که بد کردم و منم که خطا کردم. منم که همت گماردم و منم که نادانى کردم. منم که غافلم و منم که فراموش کارم، منم که اعتماد دارم. منم که تعهد مى کنم. منم که وعده مى دهم و منم که خلف وعده مى کنم. منم که پیمان شکنم. منم که اقرار دارم. منم که معترفم به نعمت تو بر من و نزد من و سنگین بارم به گناهانم. بیامرز آنها را اى که زیانش ندارد گناهان بندگانش و اوست بى نیاز از طاعت آنها و توفیق ده هر که عمل صالح انجام دهد) به کمک و رحمتش. پس براى توست، سپاس خداى من و آقاى من!
معبودا!
فرمانم دادى و نافرمانى ات کردم، نهى ام کردى و مرتکب شدم ممنوع تو را. اکنون به حالى درآمده ام که نه اسباب تبرئه دارم تا معذرت خواهم و نه توانایى تا پیروز گردم. با چه رویى برابرت آیم.
اى آقایم!
حق با توست و مسئولیت با من؛ اى که پرده پوشم کردى، از نظر پدران و مادران تا مرا نرانند و از خویشان و برادران تا سرزنشم نکردند و از پادشاهان، تا شکنجه ام ندهند و اگر مطلع شده بودند... اى آقایم! بر آنچه تو آگاهى بر آن از من، به من مهلت نمى دادند و رهایم مى کردند و از من قطع مى کردند.
اى آقایم!
با حال خضوع و خوارى و درماندگى و کوچکى، نه وسیله تبرئه جویى دارم تا عذر خواهم و نه توانایى، تا پیروز گردم و نه دلیلى دارم که بیاورم و نه توانم گفت که بد نکردم و مرتکب کار بد شدم که منکر شوم و اگر منکر شوم، اى مولایم! سود مى برم، ولى چگونه و کجا؟
منزهى تو! منم از ترسندگان. نیست معبود حقى جز تو. منزهى تو. منم از شمار هراسناکان. نیست معبود حقى جز تو. منزهى تو. منم از امیدواران. نیست معبود حقى جز تو. من از مشتاقانم، من از تسبیح گویانم. من از تکبیرگویانم!
بار خدایا!
این است ثناى من بر تو؛ براى تمجید و اخلاص من بیاد تو، براى توحید و اقرارم به مهربانى هایت براى شمارش و گرچه معترفم که نتوانم آنها را شمرد براى آنکه بسیارند و فراوانند و آشکار.
خدایا!
تو اجابت کنى بیچاره را و برطرف کنى بدى را و به داد رسى گرفتار را و شفا دهى بیمار را و بى نیاز کنى درویش را و ببندى شکسته را و ترحم کنى خردسال را و یارى کنى سالخورده را. جز تو پشتیبانى نیست و نه بالاى دست تو توانایى و تویى والا و بزرگ.
خدایا!
تو نزدیک تر کسى هستى که بخوانند و اجابت کنى و کریم تر کسى هستى که بگذرى و پر عطاتر از هر که عطا کند و شنواتر از هر کسى که از او بخواهند، اى بخشاینده دنیا و آخرت و مهربان هر دو.
خداوندا!
مرا از توجه و عنایت خویش دور مدار و مرا از دایره سرپرستى خود بیرون مفرما و مرا از جنبش و نیروى خویش، محروم مدار و از آن مقصود و هدفى که اراده ات به آن تعلق گرفته است، مرا خارج مساز. پیشرفت و ترقیات مرا بر بصیرت قرار ده و روحم را بر صراط هدایت، ثابت فرما. روش مرا بر راه درست قرار ده تا مرا به آرزوهایم موفق بدارى و آمالم را به من برسانى و آنچه را براى من اراده فرموده اى و مرا براى آن آفریده اى و به سوى آن، یعنى بهشت، آشیانم داده اى، بر من ارزانى دار.
پروردگارا!
دوستانت را از امتحان کردن به وسیله من، در پناه خودت، حفظ کن و در مصیبت هایت با رحمت خودت، آنان را امتحان کن؛ امتحانى که آن را در نتیجه، برگزینى و با پیروى از برنامه و سلوک و راه و روش من نجاتشان دهى. خداوندگارا! مرا به نیاکان شایسته ام و بستگانم پیوند ده.
خدایا! من از تو، موفقیت هدایت شدگان و اعمال پرهیزکاران و نصیحت کردن توبه کنندگان و عزم و اراده صابران و ترس و پرهیز آنان که از تو مى هراسند و تلاش و کوشش علم خواهان و زینت پرهیزکنندگان را درخواست مى کنم.
و ترس زارى کنندگان را تا آنکه از تو بترسم، خدایا ترسى که مرا از ارتکاب گناهان بازدارد، ترسى که مرا به انجام اطاعت تو وادار کند، اعمالى که با آن کرامت تو را به دست آورم، و پندپذیر در توجه کردن باشم، ترسى که تنها براى تو نصیحت کنم و دوستى تو را بخواهم. ترسى که در تمام کارها، به تو توکل کنم و به تو خوش بین باشم. ستایش توراست، اى آفریننده نور، ستایش توراست اى خداى بزرگ و ستایش از آن تو است. پروردگارا! مرا نعمت دادى، ولى مرا شاکر نیافتى و دچار مصیبتم کردى، ولى صبورم ندیدى. پس با ترک شکر، نعمتت را سلب نکردى و با ناشکیبایى من، بر شدت آن نیفزودى. پروردگارا! از بزرگوار، جز بزرگوارى نیاید. اى آقا و مولایم! آیا براى گرزهاى آتشین، اعضاى بدنم را خلق کرده اى؟ یا اندام درونى مرا براى نوشیدن آب هاى گرم دوزخ خلق کرده اى؟ خداوندا! اگر مرا به گناهانم بازخواست کنى، من تو را به کرم و بخششت مى خوانم. اگر مرا با خطاکاران قراردهى، دوستى ام نسبت به تو را به اطلاع آنان مى رسانم. اى آقاى من! طاعتم، تو را بهره اى نداده است و گناهم به تو ضررى نمى رساند. پس آنچه را به تو سود و بهره اى نمى رساند، به من عنایت کن و آنچه را به تو زیان نمى رساند، به من ببخشاى. به درستى که تو مهربان ترین مهربانانى.
منابع پیشنهادى در زمینه دعاهاى امام حسین علیه السلام
۱. برکات دعاى عرفه (دعاى امام حسین علیه السلام در روز عرفه)
عزیزى، عباس، قم، سلسله، چاپ اول، ۱۳۷۹، ۹۶ صفحه.
۲. شرح دعاى عرفه
فاضل، محمد على، مقدمه: جلال الدین آشتیانى، مشهد، بنیاد پژوهش هاى اسلامى، چاپ اول، ۱۳۷۸، ۲۹۶ صفحه.
۳. نیایش امام حسین علیه السلام در صحراى عرفات
جعفرى، محمد تقى، مشهد، به نشر، چاپ اول، ۱۳۸۰، ۱۶۸ صفحه.
منبع : سبطین