وقتى انسان با روى دل روى به سوى محبوب كند، وقتى انسان خويش را از شوائب امراض نفسانى علاج كند، وقتى انسان با تمام وجود حق را بخواهد، چرا تمام درهاى خير دنيا و آخرت به رويش باز نگردد؟
محمد بن حسين خطيبى بلخى در اين زمينه در توضيح آيه:
[إِنَّا فَتَحْنا لَكَ فَتْحاً مُبِيناً] .
به راستى ما براى تو پيروزى آشكارى فراهم آورديم.
مى گويد: شما درهاى غيب را بزنيد تا ما گشاييم، آخر سنگ خارا توانستيم شكافتن و آب خوش از وى پديد آورديم و آتش از وى ظاهر كرديم، چون تو طالب باشى دل سنگين تو را هم توانيم شكافتن و از وى آتش محبت و آب راحت توانيم ظاهر كردن.
آخر بنگر كه خاك تيره پى كوب كرده را، بشكافتيم و سبزه جان فزا رويانيديم و پيدا آورديم، هم چنين از زمين مجاهده توهّم توانيم گلستان آخرتى ظاهر كردن و پيدا آوردن.
آخر بدين خوان كرم ما چه نقصان ديده اى كه چنين نوميد شده اى.
[اللَّهُ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ] .
خداى يكتا كه جز او هيچ معبودى نيست.
يعنى چون اللّه يكى است تقدير او برآيد و بس، تو دل به اللّه نه و اين تدبيرها و آرزوها را از كتف هاى خود بيرون انداز و برو اين بيخك هاى مرادها و پيشنهادها را از خود بتراش و از هر چه مى ترسى كه بيايد، آمده گير و اين شيشه وجود را شكسته گير، چو هم چنين خواهد شدن، پس مشغول شدن به حضرت بارى اولى بود.
سؤال كرد كه كريم چون چيزى بدهد باز بستاند نان داد باز ستاند، جان داد باز ستاند، گفتم: اگر پدر درست هاى زر و سيم را بيارد و پيش دختر و پسر بريزد و گويد: كه اين از آن شماست و باز از پيش ايشان برگيرد تا به جايى نهد و ايشان بگريند كه چرا از پيش ما برداشتى و باز بردى، پدر گويد: از بهر آن برمى دارم تا روز جهاز و عروسيتان بباشد، اگر همين ساعت شما را بدهم بنا جايگاه خرج كنيد و آن روز كه بايستتان شود شرم زده و با تشويش بمانيد، كرم اين است كه از پيش شما برگيرم، نه آنك كار را به شما مهمل فرو گذارم و ديگر آنك شما را درين حجره به مهمانى فرود آورده ايم، چون يگانگى ورزيديت به سراى خاص برم و در آنجايتان ساكن گردانم، اگر شما را داديمى همه را تلف كردتانى و ربايندگان ربودندى و به غارت بردندى و به هوا و آفتاب سوخته شدندى و از سرما فرسوده گشتيديتى، پس كرباس ها را در آن عيبه پم دانه نهاديم و ابريشمين را در گنجينه تخم پيله نهاديم، تا اگر دزدان اين را ببرند كليد آن گنجينه را بانيابند كه ببرند و آن قفل را نتوانند كه بگشايند.
اين بود قسمت بسيار كمى از حكمت ها كه هم چون درياى خروشان بى پايانى در برابر ديدگان دل موج مى زند، به فرموده حضرت صادق عليه السلام در متن روايت، از جمله مراحل زكات گوش استماع حكمت و عمل به آن است، تا بدينوسيله خير كثير نصيب انسان گردد.
در دنباله روايت امام صادق عليه السلام مى فرمايد:
مرحله ديگر زكات گوش استماع قرآن و فوائد دين از موعظه و نصيحت و اعراض از كذب و غيبت و اشباه آن است.
توضيح و تشريح استماع قرآن و موعظه و نصيحت را بخواست خدا در باب هفتاد و دوم و هفتاد و سوم كتاب و كذب را در باب چهل و ششم و غيبت را در باب چهل و نهم خواهيد خواند.
در اين قسمت براى خالى نبودن عريضه، كلماتى را در باب نصيحت از كتاب «انسان كامل» براى شما نقل مى كنيم كه دقت در همين نصيحت مختصر براى بيدارى و بينايى بس است.
منبع : پایگاه عرفان