عبادت اميرالمؤمنين عليه السلام‏

عالم بزرگ شيعه، شيخ مفيد در كتاب «الارشاد» حديثى از حضرت صادق عليه السلام در توضيح عبادت اميرالمؤمنين عليه السلام بدين مضمون نقل مى‌كند:

واللّه قسم على بن ابى‌طالب عليه السلام تا از دنيا رفت هرگز حرامى نخورد و دو امرى از اوامر حق بر او عرضه نشد، مگر اين كه سخت‌ترين آن دو را براى عمل اختيار كرد و بر پيامبر صلى الله عليه و آله شدّتى نازل نشد مگر اين كه على را از باب اطمينانى كه به او داشت خبر كرد؛ زيرا در امّت جز اميرالمؤمنين كسى طاقت عمل كردن به مانند پيغمبر نداشت، على عمل مى‌كرد عمل شخص ترسناك، آن حضرت خود را بين بهشت و جهنّم مى‌ديد، اميد ثواب و ترس از عقاب داشت، از كاركرد دست خود و محصول رنجى كه در كار كردن كشيده بود، هزار بنده در راه خدا آزاد كرد.

قوت اهل بيتش را روغن و سركه و خرما قرار داده بود، لباسش از كرباس بود و اگر آستينش بلند مى‌آمد، قيچى مى‌خواست و آن را قطع مى‌كرد.

كسى از اولادش در اين امور شبيه‌تر از امام سجّاد عليه السلام نبود، حضرت باقر عليه السلام وارد بر پدر بزرگوار شد، ديد پدر مهربانش به حدّى از عبادت رسيده كه كسى به آن حد نرسيده، رنگش از بيدارى شب زرد شده بود و چشمانش گويى از شدّت گريه سوخته بود و جبهه‌اش جراحت داشت، بينى آن جناب از كثرت سجود گويى پاره شده بود، ساق پاى آن حضرت از زيادى ايستادن در نماز ورم كرده بود.

امام باقر عليه السلام مى‌فرمايد: از ديدن حال پدرم نتوانستم از گريه خوددارى كنم، گريه كردم در حالى كه پدر مشغول فكر بود، پس به من توجّه كرد و فرمود: پسرم! صحيفه‌هايى كه عبادت اميرالمؤمنين در آن است به من بده، آن‌ها را به دست حضرت دادم، مقدار كمى قرائت كرد، سپس آن را گذاشت و در حال ناراحتى و غصّه فرمود: چه كسى قدرت عبادت على بن ابى‌طالب را دارد؟!

عزيزان! على عليه السلام با آن كثرت عبادات، كه در طاقت هيچ بشرى نيست، در پيشگاه حضرت حق در نيمه شب، هم چون مار گزيده به خود مى‌پيچيد و مى‌گفت:

آه مِنْ قِلَّةِ الزَّادِ وَبُعْدِ السَّفَرِ.

واى بر من از كمى توشه و دورى سفر.

اگر على عليه السلام در برابر عظمت حق، با داشتن آن همه عبادت بنالد و بگويد: آه از قلّت زاد، ما بايد با اين اعمال ناقص و پر از رعبت خود بگوييم: آه من عدم الزاد؛ بار خدايا! ما چيزى نداريم.

امّا با اين همه نبايد از كرم و رحمت و عنايت دوست نااميد بود كه حضرت يار، همين عبادات ناقابل را كه به توفيق خود او، انجام داده‌ايم با قيمت گران خواهد خريد، ما بايد در همه لحظات در حال شكر او و عذرخواهى از جناب او باشيم‌ .