تاثیر عبادت در زندگی انسان

به نظر شما چرا عبادات ما تاثیری در رشد و كمالمان ندارد؟ چرا بعد از عمری اطاعت خدا هنوز ضعیف هستیم و قدرت ترك گناه نداریم؟ فلسفه عبادات چیست؟ تاثیر عبادت در زندگی انسان كجاست؟ کجای كار ما می لنگد؟
همه اعمال انسان ظاهر و باطنی دارد. ظاهر عمل همان حركات و افعالی است كه انسان انجام می دهد و باطن آن ، چهره اصلی عمل است كه باعث حركت درونی انسان به سمت رشد و كمال می باشد .
عاملی برای رشد و کمال انسان
همان طور كه روح انسان بدون بدن مادی تكوین نمی شود و عینیت پیدا نمی كند، عمل انسان نیز بدون باطن و حركت درونی ،ایجاد و خلق نمی گردد. پس بدن بدون روح، هیچ وقت انسان نامیده نمی شود بلكه جسدی بیش نیست.
اعمال انسان نیز دقیقاً همین است. عبادات انسان بدون باطن فقط حركاتی خاص بدون اسم و بی معنا هستند كه آثار وجودی عبادت بر آن مترتب نمی گردد. بنابراین حركت ظاهری بدون حركت درونی، هیچ وقت عمل نامیده نمی شود و موجب هیچ گونه حركت و رشد و شكوفایی در وجود انسان نمی شود .
خداوند در سوره بقره آیه ١٨٣انسان ها را دعوت به روزه كرده است؛ عملی که یک ماه هر روز بر آن امر شده بودیم. روزه نیز مثل همه اعمال دیگر انسان ظاهر و باطنی دارد. ظاهر روزه امساك در خوردن و آشامیدن از اذان صبح تا اذان مغرب است و باطن آن پرهیز از همه محرمات و در مراتب بالاتر مكروهات است .
كسی كه روزه می گیرد و گناه می كند، صورت ظاهر روزه اش حركت دارد اما حركت درونی ندارد، به همین علت این عمل تاثیری در هدایت و كمال این شخص ندارد. هر گناهی روزه را باطل نمی كند اما اجر روزه را می كاهد
باطن روزه ی خود را خراب نکنیم
اعمالی كه شكل ظاهری روزه را باطل می كند مبطلات روزه نامیده می شود؛ این افعال باعث آسیب رساندن و خدشه وارد كردن به ظاهر روزه می شوند و عبارتند از خوردن، آشامیدن، رساندن دود به حلق ، مجامعت ...
حال این سوال مطرح می شود كه چه چیزهایی شكل باطنی روزه را نابود می كند؟ باطن روزه، همان چهره واقعی آن است كه در صورت ترك گناه اثر معنوی خاصی بر وجود انسان می گذارد و علاوه بر پاكسازی سیرت ، صورت را نیز زیبا و آراسته می گرداند كه این امر فقط با ترك گناه و رعایت تقوی حاصل می شود.
باطن روزه همان اثر معنوی است كه سرعت رشد و كمال به سمت خدا را در انسان تسریع می بخشد و در صورت ارتكاب گناه، اثر روزه را به حداقل رسانده و یا آن را از بین می برد .
از لحاظ فقهی، دروغ، غیبت، تهمت ... جزء مبطلات شكل ظاهری روزه نیستند و چه بسا افراد در طول روز گناهان بسیاری انجام دهند در حالیكه در ظاهر روزه آن ها باطل نشده اما باطن عمل از بین رفته است و بالواقع اثر معجزه آسای تقوی را در خود حس نمی كنند.
پیامبر اكرم (صلی الله و علیه وآله) می فرمایند: یكی از چیزهایی كه روزه را از بین می برد دروغ است. در حدیث دیگری امام صادق (علیه السلام) فرمود: هنگام روزه ، زبانتان را از دروغ حفظ كنید .
چه چیزهایی شكل باطنی روزه را نابود می كند؟ باطن روزه، همان چهره واقعی آن است كه در صورت ترك گناه اثر معنوی خاصی بر وجود انسان می گذارد و علاوه بر پاكسازی سیرت ، صورت را نیز زیبا و آراسته می گرداند كه این امر فقط با ترك گناه و رعایت تقوی حاصل می شود
این احادیث دقیقا اشاره به امر تخریب اثر باطنی روزه به واسطه گناهان دارد. از لحاظ حكم فقهی، دروغی كه دروغ بر خدا، پیامبر و جانشینان پیامبر نباشد مبطل روزه نیست .(توضیح المسایل امام خمینی ج١-ص١٠٠)
کلام آخر
آری كسی كه روزه می گیرد و گناه می كند، صورت ظاهر روزه اش حركت دارد اما حركت درونی ندارد، به همین علت این عمل تاثیری در هدایت و كمال این شخص ندارد. هر گناهی روزه را باطل نمی كند اما اجر روزه را می كاهد .
منابع :
تفسیر المیزان -علامه محمد حسین طباطبایی
تفسیر تسنیم -ایه الله جوادی املی
وسایل الشیعه -شیخ حر عاملی

مریم خندابی