رضایت مخلوق لازمه رضایت خالق

خوشا به حال کسی‌که دیگران از او راضی‌اند. خوشا به حال کسی‌که پدر، مادر، همسر، فرزند، دوست، همکار، همسایه، استاد، شاگرد، خواهر و برادر از او راضی‌ هستند. احساس رضایت دیگران سرمایه ارزشمندی برای یک انسان به حساب می‌آید. انسان‌های خوش‌اخلاق بی‌آزار و دوست داشتنی هستند و همنشینی و هم‌سفری با آن‌ها لذت‌بخش و همراه با آسودگی‌خاطر است. این رضایت بندگان، رضایت خداوند متعال را هم به دنبال دارد. برای ارتباط و انس معنوی با حضرت حق باید سبک‎‌بار بود. سفارش شده است پیش از فرا رسیدن ماه مبارک رمضان، اگر حق و دینی از دیگران بر عهده شخص است، آن را ادا کند. اگر ظلمی را در حق کسی روا داشته است، از او حلالیت بطلبد. برای ورود به ضیافت الهی و بهره بردن از برکات معنوی آن، باید رضایت بندگان خدا را همراه داشت.

 شخصی از امام صادق(ع) پرسید: می‌خواهم در مکه یا مدینه مجاور شوم، حال آن‌که از شخصی دینی بر ‌گردن دارم، نظرتان در این‌باره چیست؟ فرمود: «برو به جایی که بتوانی دین خود را بپردازی و مراقب باش تا خدای بزرگ را در حالی ملاقات کنی که دینی بر گردن نداشته باشی؛ مؤمن هرگز خیانت نمی‌کند.»[1]

احترام به حقوق دیگران یک اصل اساسی اسلام است. افراد در یک جامعه اسلامی، از ناحیه دیگران باید در امنیت همه جانبه قرار گیرند؛ امنیت جانی، امنیت مالی و امنیت روانی. در جامعه اسلامی کسی حق ضرر رساندن به دیگران را ندارد. «لَا ضَـرَرَ وَ لَا ضِـرَارَ فِي الْإِسْلَامِ»[2]

شخصی به نام سَمُره بن جندب در باغ یکی از انصار درخت خرمایی داشت. گاهی برای چیدن خرما و رسیدگی به درخت بدون اجازه از صاحب باغ به صورت سرزده وارد باغ می‌شد. خانه مسکونی مرد انصاری که خانواده‌اش در آن زندگی می‌کردند، در ابتدای باغ قرار داشت. ورود سرزده و بدون اعلان او و همچنین چشم‌چرانی‌اش مرد انصاری را به تنگ آورد. چند‌بار از او خواهش کرد، سرزده وارد باغ او نشود؛ ولی او نمی‌پذیرفت. ناگزیر شکایت نزد رسول خدا(ص) برد و گفت: «این مرد سر‌زده وارد باغ می‌شود، خانه من در ابتدای باغ قرار دارد و خانواده‌ام از نگاه سرزده و آلودهٔ او در امان نیستند، از او بخواهید بدون اطلاع وارد نشود.»

پیامبر اکرم(ص) سَمُره را خواست و به او فرمود: «فلانی از تو شکایت دارد، می‌گوید بدون اطلاع وارد باغ او می‌شوی و خانواده‌اش را در حالی می‌بینی که او نمی‌پسندد. از این به بعد برای ورود اجازه بگیر.» اما سمره درخواست پیامبر(ص) را نپذیرفت. رسول خدا(ص) از او خواست درخت را به او بفروشد. اما سمره نپذیرفت. فرمود: اگر از درخت خرمای خود صرف‌نظر کنی، در بهشت درختی نصیبت می‌شود.» باز هم سمره قبول نکرد. نه حاضر شد درختش را واگذار کند و نه پذیرفت با اطلاع وارد باغ آن مرد شود.

رسول اکرم(ص) وقتی لجاجت سمره را دید، به او فرمود: «تو مردی زیان‌رسان هستی، و در دین اسلام ضرر زدن و تنگ گرفتن وجود ندارد.» بعد رو کرد به مرد انصاری و فرمود: «برو درخت خرمایش را ریشه‌کن کند و جلوی او بینداز.» سپس به سمره فرمود: «برو درخت خرمایت را هر کجا که خواستی بکار!»[3]

اسلام می‌خواهد مؤمنان حقوق یکدیگر را اگر‌چه حق کوچکی باشد، رعایت کنند. نسبت به یکدیگر احساس مسئولیت داشته باشند و بی‌تفاوت نباشند.

پی نوشت

----------------------------------------------------------------
[1] . الکافی: ‌5 /94، باب الدین، حدیث 9؛ «عَنْ أَبِی ثُمَامَةَ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِی جَعْفَرٍ الثَّانِی إِنِّی أُرِیدُ أَنْ أَلْزَمَ مَكَّةَ أَوِ الْمَدِینَةَ وَ عَلَیَ‌دَیْنٌ‌ فَمَا تَقُولُ فَقَالَ ارْجِعْ فَأَدِّهِ إِلَى مُؤَدَّى دَیْنِكَ وَ انْظُرْ أَنْ تَلْقَى اللهَ تَعَالَى وَ لَیْسَ عَلَیْكَ دَیْنٌ إِنَّ الْمُؤْمِنَ لَا یَخُونُ.»
[2] . معانی الأخبار: 281.
[3] . وسائل الشیعه: 25/428، کتاب الشفعه، حدیث 1و3و4.

مطالب فوق برگرفته شده از کتاب:
حسنات و سیئات 
نوشته استاد حسین انصاریان