در اینجا نیز میرزا بهاء تحت تاثیر محیط تمدن جدید واقع شده و بدون اینکه در پیرامون این موضوع دقیقا تدبر و تفکر نماید، بطور مطلق سوال نیازمندان را تحریم و اعطای در مقابل سوال را نیز ممنوع کرده است.
در اقدس می گوید: لایحل السوال و من سئل حرم علیه العطاء قد کتب علی الکل ان یکسب و الذی عجز فللو کلاء و الاغنیاء ان یعینوا له ما یکفیه اعملوا حدود الله و سننه ثم احفظوها کما تحفظون اعینکم و لاتکونن من الخاسرین- سوال کردن حلال نیست و چون کسی سوال کند حرام است بر او چیزی دادن و نوشته شده است بر همه مردم اینکه کسب کنند و کسی که عاجز از کسب باشد لازمست وکلاء و اغنیای ملت به اندازه معاش او حقوقی معین کرده و بپردازد شما باید به حدود خدا عمل کرده و سنن او را حفظ کنید چنان که چشم های خودتان را حفظ می کنید و نباشید از جمله اشخاصی که در خسارت هستند. [۱]
اسلام می گوید: سوال کردن حرام است مگر در موقع ضرورت و بیچارگی و چون ضرورت به حد لزوم برسد، سوال کردن واجب می شود تا خود او و عائله اش از گرسنگی تلف نشوند و اما عطاء کردن به هر صورت نیکو و مستحسن می باشد و در موقع شدت نیازمندی سائل و تمکن شخص مسئول عنه اجابت کردن و عطاء واجب می شود، ولی در اینجا می گوید: سوال و همچنین اجابت کردن سوال هر دو حرام است.
چیزی که در این حکم موجب حیرت است، اینست که: اگر شخصی محتاج و بی چاره و مضطر شد، پیش از این که اظهار حاجت کرده و برای درد و بیچارگی و اضطرار و پریشانی خود چاره جوئی کند، چگونه تا زمان در آمدن از بحران خود و خانواده ی خود را تامین کند؟ چرا اغنیاء که توانایی کمک کردن را دارند، حرام است که به فقیر کمک کنند؟
جناب بهاء اجابت را از لحاظ اعانت کردن به برآوردن سوال (که حرام است) اعانت به حرام دانسته و تحریم نموده است، ولی باید متوجه باشد که بسا در اجابت سوال، اعانت کردن به احیای سائل و حفظ آبروی او و حفظ جان و ناموس سائل و عائله او می باشد.
و شخص با وجدان و با احساسات چگونه می تواند در این مورد با کمال بی شرمی و خشونت و قساوت قلب در خواست او را اجابت نکند، آیا اینست معنای- عاشروا مع الادیان بالروح و الریحان! [۲]
--------------------------------------------------------------
پی نوشت ها:
۱- صفحه ۳۹ سطر ۱۰
۲- محاکمه و بررسی باب و بهاء جلد ۲ صفحه ۶۲ و ۶۳
نویسنده : س ، حائری
