حضرت باقرالعلوم علیه السّلام صفات و خصلتهایی را پیرامون پدرش، حضرت سجّاد، زین العابدین علیه السّلام بیان فرموده است كه بسیار قابل توجّه و است:
• در هر شبانه روز همچون امیرالمؤمنین علی علیه السّلام هزار ركعت نماز به جا می آورد، پانصد درخت خرما داشت كه كنار هر درختی دو ركعت نماز می خواند.
چون آماده نماز می گردید، رنگ چهره اش دگرگون می گشت و به هنگام ایستادن به نماز، همچون عبدی ذلیل و فروتن كه در برابر پادشاهی عظیم و جلیل قرار گرفته؛ و تمام اعضاء بدنش از ترس و خوف الهی می لرزید.
نمازش همانند كسی بود كه در حال وداع و آخرین ملاقات و دیدار با پروردگارش باشد.
هنگام نماز به هیچ كسی و هیچ سمتی توجّه نداشت؛ و تمام توجّهش به خدای متعال بود، به طوری كه گاهی عبایش از روی شانه هایش می افتاد و اهمیّتی نمی داد، وقتی به حضرتش گفته می شد، در پاسخ می فرمود: آیا نمی دانید در مقابل چه قدرتی ایستاده و با چه كسی سخن می گویم؟!
می گفتند: پس وای بر حال ما كه به جهت نمازهایمان بیچاره و هلاك خواهیم گشت؛ و حضرت می فرمود: نافله بخوانید، همانا كه نمازهای نافله جبران ضعف ها را می نماید.
• حضرت در شب های تاریك كیسه های آرد و خرما و مبالغی دینار و درهم بر پشت خود حمل می نمود و چه بسا چهره خود را می پوشانید؛ و آن ها را بین فقرا و نیازمندان توزیع و تقسیم می نمود.
و چون حضرتش وفات یافت، مردم متوجّه شدند كه او امام و پیشوایشان، حضرت سجّاد امام زین العابدین علیه السّلام بوده است.
• روزی شخصی نزد آن حضرت آمد و گفت: یاابن رسول اللّه! من تو را بسیار دوست دارم، پس فرمود: خداوندا، من به تو پناه می برم از این كه دیگران مرا دوست بدارند در حالی كه مورد خشم و غضب تو قرار گرفته باشم.
• از یكی از كنیزان پدرم پیرامون زندگی آن بزرگوار سؤال شد؟ در جواب گفت: حضرت در منزل آنچه مربوط به خودش بود، شخصاً انجام می داد ضمن آن كه به دیگران هم كمك می نمود.
• روزی پدرم از محلّی عبور می كرد، دید عدّه ای درباره ایشان بدگویی و غیبت می كنند، ایستاد و فرمود: اگر آنچه درباره من می گویید صحّت دارد از خداوند می خواهم كه مرا بیامرزد؛ و چنانچه دروغ می گویید، خداوند شما را بیامرزد.
• هرگاه محصّل و دانشجویی به محضر آن حضرت وارد می شد، می فرمود: مرحبا به كسی كه به سفارش رسول خدا صلّی اللّه علیه و آله عمل می كند، هركه جهت تحصیل علم از منزل خارج شود در هر قدمی كه بردارد زمین برایش تسبیح می گوید.
• پدرم امام سجّاد علیه السّلام سرپرستی بیش از صد خانوار مستضعف و بی بضاعت را بر عهده گرفته بود و به آن ها كمك می نمود. و آن حضرت سعی می نمود كه همیشه در كنار سفره اش یتیمان و تهی دستان و درماندگان بنشینند؛ و آنهایی كه معلول و فلج بودند، حضرت با دست مبارك خود برای ایشان لقمه می گرفت و در دهانشان می نهاد؛ و اگر عائله داشتند، نیز مقداری غذا برای خانوادهایشان می فرستاد.
خصال مرحوم شیخ صدوق: ج 2، ص 517، ح 4.
