سرگذشت بقیع ...

وهابیان در ۸ شوال سال ۱۳۴۳ (هجری قمری) قبور مطهر ائمه بزرگوار شیعه را در بقیع ویران کردند. تا آن زمان بر روی قبور پیشوایان و سایر بزرگان اسلام که در مدینه مدفون بودند گنبدها و بناهایی قرار داشت. ائمه بقیع در بقعه بزرگی که به طور هشت ضلعی ساخته شده بود و اندرون و گنبد آن سفیدکاری شده بود مدفون بودند. پس از تسلط وهابیان بر مدینه‌ آن‌ها ضمن تخریب قبور آثاری که بر روی قبور قرار داشت را نیز از بین بردند. در جریان این واقعه بارگاه امام حسن مجتبی(ع)، امام سجاد(ع)، امام محمد باقر(ع) و امام جعفر صادق(ع) نیز ویران شد.

سرگذشت بقیع ...

وهابیان پس از تضعیف امپراتوری عثمانی و پیروزی بر «شرفای حاکم بر حجاز» و تسلط بر مدینه، در ۸ شوال سال ۱۳۴۳ قمری (ماه می 1925 میلادی) قبور و بارگاه چهار امام معصوم را ویران کردند. آنها حتی قصد خراب کردن حرم پیامبر(ص) را نیز داشتند که به دلایلی موفق به این کار نشدند. پس از استیلای آل سعود سخت گیری های زیادی برای زیارت این مقبره مقدس به وجود آمد که تا امروز ادامه دارد .

پیشینه تاریخی بقیع به دوران قبل از اسلام می‌رسد، ولی در کتب تاریخی به روشنی قدمت تاریخی آن مشخص نشده‌است. بعد از هجرت مسلمانان به مدینه، بقیع تنها قبرستان مسلمانان گردید. مردم مدینه قبل از آمدن مسلمانان به آن‌جا اجساد مردگان خود را در دو گورستان «بنی‌حرام» و «بنی‌سالم» و گاهی نیز در منازل و خانه‌های‌شان دفن می‌کردند و در واقع بقیع اولین مدفن و مزاری است که به دستور پیامبر اسلام توسط مسلمین صدر اسلام به وجود آمده ‌است.

"بقیع الغرقد" یا "قبرستان بقیع" در نزدیکی مسجد و منزل پیامبر(ص) قرار دارد و گفته شده است اولین کسی که به توصیه پیامبر(ص) در بقیع دفن شد «جناب عثمان بن مظعون» بود که از اصحاب خالص پیامبر(ص) و ارادتمندان امیرالمؤمنین علی(ع) به شمار می‌رفت. حضرت علی(ع) در سخنانش او را بسیار یاد می‌کرد و از روی علاقه‌اش به او، نام یکی از فرزندانش را عثمان نهاد.

حضرت رسول(ص) برخی از شهدای اُحُد و نیز فرزندش، ابراهیم، را در آنجا دفن کرد و به این ترتیب بر شرافت آن افزود.  

پیروان مکتب اهل بیت(ع) به دلیل آنکه پيکر مطهر چهار امام معصومشان ـ امام حسن مجتبي، امام سجاد، امام محمدباقر و امام جعفر صادق (عليهم السلام) به همراه فاطمه بنت اسد مادر و ام البنين همسر اميرالمؤمنين(ع) و اسماعیل فرزند امام صادق(ع) ـ در اين قبرستان مدفون است به آن توجه دارند.

همچنین قبر بیشتر زنان حضرت پیامبر و نیز عباس عموی حضرت رسول و برخی دیگر از بزرگان در این قبرستان قرار دارد. بقیع قبرستانی است مورد احترام همه فرقه‌های اسلامی، و اکنون در چند قدمی حرم پیامبر قرار دارد.

"بیت الاحزان" یعنی مکانی که حضرت فاطمه زهرا(س) در آن برای پدر بزرگوارش(ص) و نیز ستم هایی که بر وی و همسرش رفته بود می گریست نیز در همین مکان قرار دارد.

بيت الاحزان

در کمتر کشوری به اندازه سرزمین حجاز، آثار مربوط به قرون نخستین اسلام وجود داشته است؛ چرا که زادگاه اصلی اسلام آنجاست و آثار گران بهایی از پیشوایان اسلام در جای جای این سرزمین دیده می شود. ولی متأسفانه، متعصّبان خشک مغز وهّابی، بیشتر این آثار ارزشمند را به بهانه واهی آثار شرک، از میان برده اند و کمتر چیزی از این آثار پرارزش باقی مانده است. نمونه بارز آن، قبرستان بقیع است. این قبرستان، مهم ترین قبرستان در اسلام است که بخش مهمی از تاریخ اسلام را در خود جای داده و کتاب بزرگ و گویایی از تاریخ مسلمانان به شمار می آید.

با سیری کوتاه در کتاب های موجود و تصاویر ارائه شده از سوی سیّاحان و سفرنامه نویسان، این مسئله آشکار می شود که بیشتر قبور بقیع تا پیش از نفوذ تفکر وهابی در عربستان، دارای گنبد و ضریح آهنین، مسی یا نقره ای بوده و کتیبه ها و سنگ نوشته هایی نیز داشته اند که نام و نشان صاحب قبر بر آن ثبت بوده است.

«محمد لبیب مصری» که در سال ۱۳۲۷ هـ.ق به مدینه سفر کرده، می‌نویسد: "در آن‌جا گنبدی معروف به «قبه‌البین» قرار دارد که حجره‌ای در آن وجود دارد و در میان آن گودالی است که ادعا می‌کنند، جایگاه افتادن دندان پیامبر است. و ضریح امام حسن در داخل قبه‌ای است و از فلز ساخته شده‌است و خطوط فارسی بر آن نقش بسته‌است. به گمانم از آثار شیعیان عجم باشد".

وهابیت شناسی

از مسایلی که وهابیان درباره آن حساسیت خاصی دارند، مسئله تعمیر قبور، و ساختن بنا بر روی قبر پیامبران، اولیای الهی و صالحان است. این مسئله را برای نخستین بار ابن تیمیه و شاگرد معروفش، ابن قَیِّم عنوان کردند و بر تحریم ساختن بنا، ولزوم ویرانی آن فتوا دادند.

ابن قیّم در کتاب خود نوشته است: «ویران کردن بنایی که روی قبور ساخته شده، واجب است و پس از قدرت بر ویران کردن آن، باقی گذاشتن آنها به همان صورت، حتی یک روز هم جایز نیست». در سال 1344 هجری قمری که سعودی ها بر مکه و مدینه و اطراف آن تسلط یافتند، به فکر تخریب بارگاه های بقیع و آثار خاندان رسالت و صحابه پیامبر افتادند و در هشتم شوال همان سال، تخریب بی امان قبور بقیع را آغاز کردند.

از ابن تيميه عقايد جالبي نقل شده است. از جمله اينكه او خدا را جسم مي‌دانست! براي ذات مقدس خداوند دست و پا و چشم و زبان و دهان قائل بود! ابن بطوطه جهانگرد معروف در سفرنامه‌ي حود مي گويد: "ابن تيميه را بر منبر مسجد جامع دمشق ديدم كه مردم را موعظه مي‌كرد و مي‌گفت: خداوند به آسمان دنيا مي‌آيد، همان گونه كه من اكنون فرود مي‌آيم! سپس يك پله از منبر پائين مي‌آمد!"

عقايد او آنچنان سخيف و بي‌مقدار بود كه خود اهل سنت وي را به زندان افكندند و در رد او كتب متعددي را به رشته تحرير درآوردند.

افکار محمد بن عبد الوهاب

محمدبن عبدالوهاب، بنیان گذار تفکر وهابیت، در کودکی علاقه شدیدی به مطالعه کتاب های «ابن تیمیه» و «ابن قیّم جوزی» داشت و خمیرمایه افکار خود را از آن دو گرفت. محمدبن عبدالوهاب، چند کتاب کوچک نوشته و عقاید خود را آشکارا در آنها بیان کرده است. او فهم درستی از دین نداشت و به همین دلیل، اشتباه های فراوانی در عقایدش دیده می شد. یکی از کتاب های او کشف الشبهات است، که آن را به منظور پاسخگویی از اشکالات علمای سرزمین های گوناگون بر افکارش نوشته بود.

سَلَفیّه، ریشه وهابیت

سلفیّه یا سلفی ها، بنیان گذاران اصلی مذهب وهابی به شمار می آیند. آنها دسته ای از پیروان مذهب حنبلی بودند که در قرن چهارم هجری پدید آمدند.

سلَفیّه، اموری را منافی توحید می پندارند که فرقه های دیگر اسلامی، آن را از ایشان نمی پذیرند. برای مثال، آنها توسل جستن، شفاعت، زیارت قبور، و این گونه امور را منافی توحید و بدعت می پندارند؛ به همین دلیل، دستور تخریب بارگاه های مطهر معصومان و بزرگان دین را صادر کردند.

سرگذشت مظلومیت بقیع

در هشتم شوال سال 1344 هجري قمري پس از اشغال مکه ، وهابيان به سرکردگي عبدالعزيزبن سعود روي به مدينه آوردند و پس از محاصره و جنگ با مدافعان شهر، سرانجام آن را اشغال نموده، مأمورين عثماني را بيرون کردند و به تخريب قبور ائمه بقيع و ديگر قبور هم چنين قبر ابراهيم فرزند پيامبر اکرم – صلي الله عليه و آله و سلم – قبور زنان آن حضرت ، قبر ام البنين مادر حضرت اباالفضل العباس و قبر عبدالله پدر پيامبر و اسماعيل فرزند امام صادق – عليه السلام –  و بسياري قبور ديگرپرداختند .

ضريح فولادي ائمه بقيع را که در اصفهان ساخته شده بود و روي قبور حضرات معصومين امام مجتبي ، امام سجاد ، امام باقر و امام صادق – عليهم السلام – قرار داشت را از جا در آورده ، بردند . اما اين اولين حمله آنان به مدينه نبود. آنان در سال 1221 هجري نيز يک بار ديگر به مدينه هجوم برده ، پس از يک سال و نيم محاصره توانسته بودند آن شهر را تصزف کنند و پس از تصرف اقدام به غارت اشياي گرانبهاي حرم پيامبر – صلي الله عليه و آله و سلم – و تخريب و غارت قبرستان بقيع نمودند .

و اين نيز نخستين حمله آنان به مقدسات اسلامي نبود . صلاح الدين مختار نويسنده و مورخ وهابي در کتاب "تاريخ المملکة العربية السعودية کما عرفت" بخشي از افتخارات وهابيت در حمله به کربلاي معلي را چنين شرح مي دهد: در سال 1216 اميرسعود در رأس نيروهاي بسياري از مردم نجد و حبوب و حجاز و تهامه و نواحي ديگر به قصد عراق حرکت نمود و در ماه ذي القعده به شهر کربلا رسيد و آن را محاصره کرد . سپاه مذکور باروي شهر را خراب کردند و به زور وارد شهر شدند . بيشتر مردم را در کوچه و بازار و خانه ها به قتل رسانيدند و نزديک ظهر با اموال و غنائم فراوان از شهر خارج شدند ، سپس در محلي به نام ابيض گرد آمدند. خمس اموال را خود سعود برداشت و بقيه را به هر پياده يک سهم و به هر سوار دو سهم قسمت کرد. (چون به نظر آنها جنگ با کفار بود!).

«عثمان بن بشر» از ديگر مورخان وهابي درباره حمله به كربلا چنين مي نويسد: "… گنبد روي قبر (يعني قبر امام حسين عليه السلام) را ويران ساختند و صندوق روي قبر را كه زمرد و ياقوت و جواهرات ديگر در آن نشانده بودند، برگرفتند و آنچه در شهر از مال و سلاح و لباس و فرش و طلا و نقره و قرآن هاي نفيس و جز آن‌ها يافتند، غارت كردند و نزديك ظهر از شهر بيرون رفتند در حالي كه قريب به 2000 تن از اهالي كربلا را كشته بودند."

جالب اين جاست كه مورخ مزبور نام كتاب خود را "عنوان المجد في تاريخ نجد" گذاشته و از اين وقايع به عنوان نشانه‌هاي مجد و شكوه و عظكت وهابيت ياد كرده است!

اما اين فقط شيعيان و اماكن مقدسه آن‌ها نبودند كه وهابيان آثار مجد و شكوه خود را در آن به نمايش گذاشته‌اند، مكه مكرمه و طائف نيز از حملات آنان در امام نماند. «جميل صدقي زهاوي» در خصوص فتح طائف مي نويسد: "طفل شيرخواره را بر روي سينه مادرس سر بريدند، جمعي را كه مشغول فراگيري قرآن بودند كشتند، چون در خانه‌ها كسي باقي نماند، به دكان‌ها و مساجد رفتند و هر كس بود، حتي گروهي را كه در حال ركوع و سجود بودند، كشتند. كتاب‌ها را كه در ميان آن‌ها تعدادي مصحف شريف و نسخه‌هايي از صحيح بخاري و مسلم و ديگر كتب فقه و حديث بود، در كوچه و بازارافكندند و آنها را پيمال كردند."

سندی در رد مهملات وهابیان

در روز 21 مهر 1388 هجری شمسی از سوی مجمع جهانی اهل بیت(ع) از بی نظیرترین و قدیمی ترین عکس بارگاه 4 امام شیعه ـ علیهم السلام ـ در قبرستان بقیع رونمایی شد.

هم اکنون کسانی که برای زیارت به این مکان مشرّف می شوند با افرادی مواجه می گردند که به زبان های فارسی و عربی در مذمت زیارت قبور سخنرانی می کنند و حتی اصل وجود قبور ائمه در این مکان را نیز انکار می نمایند!! که سند مذکور که به وسیله مجمع رونمایی و منتشر شد یکی از قوی ترین ادله در رد این اظهارات به شمار می رود.

این تصویر که بتازگی از کشور ترکیه به دست آمده، قدیمی ترین سند مصور از قبور منهدم شده چهار امام معصوم (ع) محسوب می شود: