به اقتضای اصل مسئولیت ، فرد فرد این جامعه همچنان که مسئول حفظ حیات و رفاه خویش است مسئول دیگران نیز هست و باید در اندیشه ی غم و شادمانی دیگران نیز باشد .
خداوند مهربان از اين كه مردم فقط او را با نماز و روزه و حج و جهاد و ساير واجبات و مستحبات عبادت و بندگى كنند رضايت نداده، به مردم فرمان اكيد در بسيارى از آيات قرآن و به زبان پيامبر و ائمه دستور شديد داده كه با مال و ثروت خود از طريق زكات و خمس و انفاق و صدقه به انواع افراد مستحق حتى آنان كه هم كيش مؤمنان و مسلمانان نيستند كمك كنند، و مشكلات مشكل داران را حل كرده، و از مضيقه و سختى و پريشانى نجاتشان دهند، تا با خدمت به خلق عبادت رب كامل گردد، و شايسته رضايت و جنت حق شوند.
رزق مادی این نیست رزق مادی آن مقدار از این x میلیون تومان است که از آن لذت حائز بشود، باقی دیگر رزق نبوده است. یعنی اگر من ده قالی داشته باشم ولی تمام عمرم روی دو قالی خوابیده باشم آن دوتا رزق من بوده است و بقیه رزق نبوده است. رزق یعنی آنچه شما از آن برخوردار می شوید. آنچه از آن انتفاع می برید، نه اینکه نگهبانش هستید.
از دیدگاه روانشناسی افرادی که کمک کردن به دیگران را (اعم از انسان، حیوان و گیاهان) یکی از دغدغه های اصلی خود می بینند، به بالاترین جایگاه انسانی رسیده اند. طبق نظریه مزلو (که همگی با آن آشنا هستید) انسان ها مراتب نیازها را طی می کنند.
از آنجا كه بر پايه معارف الهيه، و تجربه حيات ثابت شده است كه مال حلال آثار مثبتى در باطن وجود انسان و در فضاى زندگى او دارد، و برعكس آن، مال حرام آثار زيانبارى در باطن و در معنويت و در وضع خانوادگى و اجتماعى آدمى دارد، اسلام به شدت از همه امت مىخواهد كه به هر صورت ممكن در طلب حلال و اجتناب از تحصيل حرام بكوشند، و در اين مسئله خير دنيا و آخرت خود و زن و فرزندانشان را مورد توجه قرار دهند، و بدانند كه طلب حلال و دورى كردن از كسبهاى حرام از اعظم عبادات است.
حضرت عسگرى (ع) از پدرانش از موسى بن جعفر روايت ميكند كه حضرت صادق همراه گروهى در راهى بودند كه با آن گروه اموالى بود، گفته شد دزدانى مسلح در اين راهاند، كه جلوى مردم را ميگيرند و اموالشان را ميبرند، همه همراهان امام از ترس به لرزه افتادند، حضرت به آنان فرمود: شما را چه ميشود؟ گفتند: اموالى داريم كه ميترسيم دزدان مسلح از ما بگيرند، آيا اين اموال را از ما قبول ميكنى كه نزد شما باشد، شايد بدانند مربوط به شماست دست از آن بردارند، حضرت فرمود شايد آنان غير مرا هدف نداشته باشند، و امكان دارد اموال شما
خداوند از باب رحمت و لطفی که نسبت به بندگان خود دارد، ثواب و اجر فراوان را در اموری قرار داده که انسان ها با تمسک به آن ها بتوانند تا می توانند برای خود پاداش هایی را برای روز قیامت ذخیره کنند.