پرسشها و پاسخها، ص: 489

«مردم بر صراط و طبقه های مختلفی عبور می كند و صراط از مو نازك تر و از شمشير برنده تر است پس گروهی از صراط عبور می كنند مانند برق (با سرعت) و كسانی از آن عبور می كنند مثل فرار اسب و دسته ای از صراط با دست و شكم عبور می كنند (با زحمت و كندی) برخی با پا و گروهی با افت و خيز و گير و دار عبور می كنند؛ گاهی بخشی از آتش او را می گيرد و گاهی تركش می كند» «1».

از روايت استفاده می شود كه در عبور از صراط انسان ها متفاوتند و اين نشان دهنده آن است كه هر كسی بسته به نوع حركتش در دنيا و چگونگی عقيده، عمل و اخلاق عبورهای مختلف از صراط خواهد داشت.

اگر كسی در دنيا از كنار گناه به سرعت عبور كرد و آلوده نشد در فردای قيامت هم از اين راهی كه به بهشت منتهی می شود به سرعت عبور خواهد كرد هر چه در دنيا در مسير بندگی و عمل صالح سير انسان بهتر باشد عبور در فردای قيامت سريع تر و با سوزندگی كمتر خواهد بود و هر چه سير بدتر بوده باشد حركت از صراط كندتر و با سوزندگی بيشتر همراه خواهد بود.

نازك بودن و تيز بودن صراط می تواند اشاره به دقيق بودن دين خدا باشد؛ انسان اگر مراقب نباشد و دچار غفلت شود و از مسير صحيح منحرف شود ممكن است در يك لحظه آن چه را كه در طول ساليان متمادی از طريق بندگی و سلوك در راه دين كسب كرده است همه را از

______________________________
(1) بحار الانوار: 8/ 64، باب 22، حديث 1؛ الأمالی، شيخ صدوق: 242، مجلس 33، حديث 5.