نگاهی به مقام قمر بنی هاشم عليه السلام، ص: 21

ديگر شيطان نيست. وقتی خداوند شيطان را لعنت كرده، به اين معنا خواهد بود كه بعضی از راستگوها را لعنت و رجم كرده است، در حالی كه خداوند سبحان، راستی را كه لعنت نمی كند؛ راستی را كه رجم نمی كند؛ راستی را كه به جهنم نمی برد. خداوند در برابر گفت شيطان در گمراه نمودن انسان ها از راه راست، قسم خورد كه من توی شيطان و پيروانت را همگی به جهنم می برم «1»؛ يعنی خداوند هم شياطين را به جهنم می برد، پس اين جا هم كلم «كثير»؛ به معنای كل است، پس معنای آيه، اين نيست كه ما بنی آدم را بر كثيری از آفريده ها برتری داديم؛ بلكه اين است كه بنی آدم را بر هم آفريده هايمان برتری داديم. مضمون آيه، از اين قرار می شود كه

______________________________
(1) 1. اشاره به آی هشتاد و پنجم سور ص «لَأَمْلَأَنَّ جَهَنَّمَ مِنْكَ وَ مِمَّنْ تَبِعَكَ مِنْهُمْ أَجْمَعينَ»