خشم و غضب

بدون تردید خشم و غضب در غیر مورد حق ، و عصبانیت و از کوره در رفتن در برابر پیشامدها ، یا اشتباه زن و فرزند و اقوام ، یا آزار غافلان و جاهلان از برادران دینى ، حالتى شیطانى و برنامه اى ابلیسى و کارى ناپسند و عملى ناشایسته است .

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1 ـ کافى : 2 / 332 ، باب الظلم ، حدیث 10 ; بحار الانوار : 72 / 330 ، باب 79 ، حدیث 63 .

2 ـ خصال : 1 / 107 ، حدیث 72 ; تحف العقول : 216 ; بحار الانوار : 72 / 312 ، باب 79 ، حدیث 16 .

3 ـ نهج البلاغه : 494 ، خطبه ى 215 ; مستدرک الوسائل : 13 / 211 ، باب 77 ، حدیث 15140 .

فرو خوردن خشم و خوددارى از عصبانیت براى هر مسلمانى لازم و ضرورى است ، چرا که انسان در فضاى خشم و غضب دچار بسیارى از معاصى و گناهان مى شود ، و چه بسا مرتکب اعمالى شود که جبرانش غیرممکن و یا محال باشد .فرو خوردن خشم و عفو کردن مردم و نیکى به آنان از نشانه هاى مردم باتقوا ، و موجب محبوبیت انسان نزد حضرت حق است . . . . وَالْکَاظِمِینَ الْغَیْظَ وَالْعَافِینَ عَنِ النَّاسِ وَاللّهُ یُحِبُّ الْمُـحْسِنِینَ (1).رسول خدا (صلى الله علیه وآله وسلم) فرمودند :اِذَا غَضِبَ اَحَدُکُمْ وَهُوَ قائِمٌ فَلْیَجْلِسْ ، فَاِنْ ذَهَبَ عَنْهُ الْغَضَبُ وَاِلاَّ فَلْیَضْطَجِعْ(2) .هرگاه یکى از شما خشمگین شد در حالى که ایستاده است باید بنشیند ، اگر خشمش در حال نشستن برطرف شد چه خوب ورنه به پهلو دراز بکشد.رسول خدا (صلى الله علیه وآله وسلم) به امیرالمومنین (علیه السلام) سفارش کرد لاَ تَغْضَبْ فَاذَا غَضِبْتَ فَاقْعُدْ ، وَتَفَکَّرْ فِى قُدْرَهِ الرَّبِّ عَلَى الْعِبادِ وَحِلْمِهِ عَنْهُمْ ، وَاِذَا قِیلَ لَکَ ، اتَّقِ اللهَ فَانْبِذْ غَضَبَکَ ، وَارْجِعْ حِلْمَکَ(3) .خشمگین مشو ، اگر غضب کردى بنشین ، و در قدرت خداوند نسبت به بندگانش و بردبارى او در برابر آنان بیندیش ، و اگر در آن حال به تو گفته شد : خدا را پروا کن ، غضب و خشمت را کنارى بینداز و به حلم و بردباریت باز گرد.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1 ـ آل عمران ( 3 ) : 134 .

2 ـ الترغیب : 3 / 450 .

3 ـ تحف العقول : 13 ; بحار الانوار : 74 / 68 ، باب 3 ، حدیث 6 .

امام على (علیه السلام) فرمودند :اِیّاکَ وَالْغَضَبَ ، فَاَوَّلُهُ جُنونٌ ، وَآخِرُهُ نَدَمٌ(1) .بر تو باد که از غضب بپرهیزى که ابتدایش دیوانگى و پایانش پشیمانى است.حضرت باقر (علیه السلام) فرمودند :مَنْ کَظَمَ غَیْظاً وَهُوَ یَقْدِرُ عَلى اِمْضائِهِ حَشَا اللهُ قَلْبَهُ اَمْناً وَاِیماناً(2) .کسى که خشمش را فرو خورد در حالى که قدرت بر به کار گیرى آن را دارد ، خداوند قلبش را از امن و ایمان پر مى کند.حضرت صادق (علیه السلام) فرمودند :اَلْغَضَبُ مِفْتاحُ کُلِّ شَرٍّ(3) .خشم کلید هر شرى است.