خداوند مهربان رساندن روزى را به مخلوقات روزى خور بر خود واجب نموده ، و نیازمندى در این زمینه از قلم نمى افتد .کانالها و طرقى که براى رسیدن انسان به روزى مخصوص خودش قرار داده زیاد است از جمله ى آنها : ارث ، هبه ، پیدا شدن گنج و از همه ى راهها مهمتر کسب حلال است .کسب حلال مانند دامدارى ، کشاورزى ، صنعت ، هنرهاى دستى ، تجارت و کارهاى سنگین مثبت بدنى است .مالى که از طرق نامشروع به دست مى آید حرام ، و استفاده کردن از آن موجب عذاب در روز قیامت است .دزدى ، غصب ، رشوه ، کم فروشى ، غارتگرى و به زور ستم ستاندن ، ممنوع و آلوده به آنها از رحمت حق محروم است .قرآن مجید و روایات بر به دست آوردن حلال اصرار عجیبى دارند ، تا جایى که قرآن مجید دستور مى دهد اول از حلال بخورید ، سپس به عبادت خدا برخیزید . یَا اَیُّهَا الرُّسُلُ کُلُوا مِنَ الطَّیِّبَاتِ وَاعْمَلُوا صَالِحاً
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1 ـ مومنون ( 23 ) : 51 .
ام عبدالله وقت افطار قدحى از شیر براى رسول خدا فرستاد ، حضرت به آورنده فرمودند : شیر را برگردان و بگو این شیر از کجا براى تو آماده شده ؟ رفت و برگشت ، عرضه داشت : از گوسپند ، باز پس فرستاد و فرمودند : گوسپند از کجا آمده ؟ پیام داد : از مال مربوط به خودم خریده ام ، حضرت شیر را میل کرد .فرداى آن روز ام عبدالله به حضور رسول الهى آمد و عرضه داشت : من براى شما شیر فرستادم و شما پس فرستادى ، تا با دو بار رفت و آمد پذیرفتى ، چه حسابى در کار بود ؟ حضرت فرمودند : به تمام پیامبران پیش از من فرمان داده شده که جز حلال و پاک نخورند ، و جز عمل صالح انجام ندهند(1) .قرآن به تمام مردم روى زمین امر مى کند که از حلال و پاکیزه تناول کنند ، و در زمینه ى به دست آوردن مال و روزى و تامین معیشت قدم جاى قدم شیطان نگذارند ، چرا که شیطان آنان را به زشتى و گناه و تهمت زدن به خدا فرمان مى دهد .
یَا اَیُّهَا النَّاسُ کُلُوا مِمَّا فِی الاَْرْضِ حَلاَلاً طَیِّباً وَلاَ تَتَّبِعُوا خُطُواتِ ال شَّیْطانِ اِنَّهُ لَکُمْ عَدُوٌّ مُبِینٌ * اِنَّمَا یَاْمُرُکُمْ بِالسُّوءِ وَالْفَحْشَاءِ وَاَن تَقُولُوا عَلَى اللّهِ مَا لاَ تَعْلَمُونَ (2) .
اهل ایمان باید در به دست آوردن مال اندازه نگهدارند ، و به حلال خدا قناعت ورزند ، و چشم به مال دیگران نداشته باشند ، و به این واقعیت بسیار مهم با تمام وجود توجه داشته باشند که پیامبر بزرگ اسلام اعلام فرموده اند :حُرْمَهُ مالِ الْمُسْلِمِ کَدَمِهِ(3) .
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1 ـ الدرّ المنثور : 5 / 10 .
2 ـ بقره ( 2 ) : 168 ـ 169 .
3 ـ تفسیر معین : 25 .
احترام مال مسلمان همچون احترام خون اوست .یعنى چنانکه در حفظ جان مسلمان و حیات مومن مى کوشید در حفظ مال او هم بکوشید ، که غارت مال مسلمان و سلب مالکیت او به ناحق ، به مانند ریختن خون او و ضربه زدن به جان اوست .دنبال حلال رفتن ، و قناعت به روزى حق ، از زیباییهاى معنوى بلکه از اصول زیبایى و آراستگى و درستى است .از جمله امورى که انجامش بر شخص تائب واجب عینى و لازم فورى است اصلاح مال است ، به این معنى که اگر در مال او حقى از دیگران وجود دارد با کمال میل و شوق ، آن حق را از مالش جدا کرده به صاحبش برگرداند ، و تا پایان عمر مواظب باشد که جز حلال به دست نیاورد ، و غیر حلال مصرف ننماید .رسول خدا (صلى الله علیه وآله وسلم) فرموده اند :مَنْ اَکَلَ لُقْمَهً مِنْ حَرام لَمْ تُقْبَلْ لَهُ صَلاهٌ اَرْبَعِینَ لَیْلَهً(1) .کسى که یک لقمه از حرام بخورد ، چهل شب نماز او پذیرفته نمى شود .و نیز فرموده اند :اِنَّ اللهَ عَزَّ وَجَلَّ حَرَّمَ الْجَنَّهَ جَسَداً غُذِىَ بِحَرام(2) .خداوند عز و جل بهشت را بر بدنى که به حرام تغذیه کرده حرام نموده است .پیامبر (صلى الله علیه وآله وسلم) در حدیثى عجیب فرموده اند :تَرْکُ لُقْمَه حَرام اَحَبُّ اِلَى اللهِ مِنْ صَلاهِ اَلْفَىْ رَکْعَه تَطَوُّعاً(3) .وا گذاشتن یک لقمه ى حرام و نخوردن آن نزد خداوند از دو هزار رکعت نماز مستحبى محبوبتر است .
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1 ـ کنز العمال : 9266 .
2 ـ کنز العمال : 9261 ; تفسیر معین : 26 .
3 ـ تفسیر معین : 26 .
