عظمت نفس در پيشگاه پروردگار

در اين آيات، خداوند به همه حقايق عالم طبيعت سوگند خورده است. بعد از ذكر «بسم الله» اول به خورشيد سوگند خورده است، دوم به شعاع، روشنايى و نور خورشيد. هر كدام از موارد سوگند، در كارگاه هستى جايگاه ويژه اى دارند. خود سوگندها نشان مى دهند كه مورد سوگندها فوق العاده، با ارزش و ويژه هستند:
 «وَ الشَّمْسِ وَ ضُحهَا سوگند به روشنايى، نور و «ضحى» ى خورشيد. اين دو سوگند. «وَ الْقَمَرِ إِذَا تَلهَا»
سوگند به ماه، آن زمانى كه خورشيد را با نظم و حسابگرى خاصّى دنبال مى كند كه ميلياردها سال است كه اين نظم و حسابگرى بر ماه دنباله روى خورشيد، حاكم است. به اين معنا بايد عنايت كنيد كه خورشيد مربّى است، مربّى ابدان، عناصر، موجودات زنده و همين طور ماه كه در عالم هستى آثار تربيتى دارد. اگر به آثار جزر
و مدّ درياها كه در ارتباط با ماه صورت مى گيرد، به خصوص در بخش هايى كه كشاورزى هاى گسترده اى در كنار درياهاست مراجعه كنيد، ارزش، عظمت كار و مربى گرى ماه براى شما بيشتر روشن مى شود.
 اهميت و ارزش شب
اين قسم چهارم است: «وَ اللَّيْلِ إِذَا يَغْشهَا»  شب در قرآن مجيد به عنوان زمانى خاصّ و ويژه مطرح است. آثار مادّيى كه شب براى زمين و اهل آن دارد، كه تعادل در گرما و سرماى زمين يكى از آن آثار ظاهرى است و آثار معنويى كه بر شب بار است، آن قدر زياد است كه بيانش واقعاً كتاب ها لازم دارد و قطعاً به كنه آن نخواهيم رسيد. همين كه معراج پيامبر صلى الله عليه و آله، چهل شب ميهمانى ويژه حضرت موسى عليه السلام در كوه طور و ده شب ايام عاشورا كه در قرآن مجيد- چنان كه طبرى در تفسيرش نقل مى كند- به آن به صورت رمزى اشاره شده است، همگى در ظرف شب انجام گرفته اند: «وَ لَيَالٍ عَشْرٍ»  به اين ده شب قسم ياد كرده است و شب قدر كه بهتر از هزار ماه است، يعنى انرژى معنوى آن، سى هزار برابر شب هاى ديگر است، باز به عنوان شب مطرح است و نزول تمام قرآن مجيد در لوح محفوظ در شب بوده است و از آنجا در بيست و هفتم رجب به جبرييل قرائت شده و او به قلب پيغمبر عظيم الشأن اسلام صلى الله عليه و آله نازل كرده است، نشان مى دهد كه قسم به شب، قسمى معمولى و عادى نيست.