اسماعيل بن عبداللَّه بن جعفر

وى اسماعيل بن عبداللَّه بن جعفر بن ابى طالب ملقب به زاهد، «2» از تابعان و راويان مورد وثوق مى باشد، «3» و شيخ طوسى او را از اصحاب امام صادق عليه السلام مى داند. «4»
     
برخى او را در شمار شهيدان كربلا آورده و مادرش را زينب كبرى عليها السلام دانسته اند. «5» ولى در منابع معتبر تاريخى، در اين باره چيزى نيامده است. ابن عنبه، بدون يادكرد از واقعه كربلا او را كشته بنى اميه مى داند. «6» مامقانى در تنقيح از اين سخن به شگفت آمده، مى گويد: اسماعيل بن عبداللَّه بر اثر امتناع از بيعت با محمّد بن عبداللَّه بن حسن مثنى، توسط فرزندان برادرش، معاوية بن عبداللَّه، در 145. ق در نودسالگى، به قتل رسيد و با توجه به انقراض بنى اميه پيش از اين دوران، قتل او توسط بنى اميه سخن نادرستى است. سپس مى گويد: به گمان من تصحيف واژه «بنى اخيه» به «بنى اميه» موجب پيدايش چنين پندارى شده است. «7»
    
از سوى ديگر از فرزندان عبداللَّه بن جعفر (همسر حضرت زينب عليها السلام) دو تن به نام هاى محمّد و عون در كربلا شهيد شدند و بنا به گفته ابوالفرج، تنها عون از فرزندان حضرت زينب است. «8»