تربيت در آخر الزمان

پيامبر اسلام (صلى الله عليه وآله) در گفتارى كه از آينده امت خبر مى داد ، از بى توجهى پدران به تربيت فرزندان شكوه و شكايت سخت كرده ، بعد از ديدن برخى از كودكان فرمود :« وَيْلٌ لاَِوْلاَدِ آخِرِ الزَّمَانِ مِنْ آبائِهِمْ ، فَقِيلَ : يَا رَسُولَ اللهِ مِنْ آبَائِهِمُ المُشرِكِينَ ؟ فَقَالَ : لاَ مِنْ آبَائِهِمُ الْمُؤمِنِينَ ، لاَ يُعَلِّمُونَهُمْ شَيْئاً مِنَ الفَرَائِضِ وَإِذَا تَعَلَّمُوا أَوْلاَدُهُمْ مَنَعُوهُمْ وَرَضُوا عَنْهُمْ بِعَرَض يَسِير مِنَ الدُّنْيَا فَأنَا مِنْهُمْ بَرِئٌ وَهُمْ مِنَّى بُرَآءٌ ».واى بر فرزندان آخر زمان از غفلت و بى توجهى پدرانشان ، گفتند : يا رسول الله ! از پدران مشركشان ، فرمود : نه ، از پدران مسلمانشان ، پدرانى كه چيزى از واجبات دينى و فرائض الهى را به آنان نمى آموزند ، و اگر خود فرزندان در مقام يادگيرى برآيند آنان را باز مى دارند ، آنان نسبت به فرزندانشان به اين قناعت مى كنند كه فرزندان ، كالايى اندك و متاعى ناچيز از دنيا به دست آورند ، من از چنين پدرانى بيزارم و آنان نيز از من جدا و بيزارند .

 زمان تربيت

حضرت اميرالمؤمنين على (عليه السلام) كه مركب مسؤوليتش را در تربيت فرزند به سر منزل مقصود رسانيد ، در نامه استوارش به امام حسن (عليه السلام)مى نويسد :« فَبَادَرْتُكَ بِالاَْدَبِ قَبْلَ أَنْ يَقْسُوَ قَلْبُكَ وَيَشْتَغِل لُبُّكَ ».فرزندم در راه ادب آموزى به تو و تربيت درست و استوارت از همه فرصت ها بهره گرفتم و وظيفه خود را در اين زمينه به طور كامل انجام دادم ، پيش از آن كه دل و قلبت در اين نوجوانى با هجوم خطرات سخت گردد و عقل و خردت با حمله فرهنگ هاى فاسد به اشتغال درآيد .امام به پدران و مادران و مربيان در اين نامه هشدار مى دهد كه اگر نسبت به تربيت صحيح جوانان كوتاهى ورزيد ، تشنگى و عقل آنان را با قرآن و معارف الهى و فرهنگ پاك اهل بيت (عليهم السلام) سيراب ننماييد ، دچار سنگدلى و نهايتاً گرفتار فرهنگ هاى شيطانى و مشغوليت ذهنى به امور باطل مى گردند .
 

حق فرزند

امام زين العابدين (عليه السلام) در رساله حقوق مى فرمايد :« وَأَمَّا حَقُّ وَلَدِكَ فَأنْ تَعْلَمْ أَنَّهُ مِنْكَ وَمُضَافٌ إِلَيْكَ فِى عَاجِلِ الدُّنيَا بِخَيْرِهِ وَشَرِّهِ ، وَأَنَّكَ مَسؤولٌ عَمَّا وَلَّيْتَهُ مِنْ حُسْنِ الأَدَبِ وَالدَّلاَلَةِ عَلى رَبِّهِ عَزَّوَجَلَّ وَالمَعُونَةِ لَهُ عَلى طَاعَتِهِ فَاعْمَلْ فِى أَمْرِهِ عَمَلَ مَنْ يَعْلَمْ أَنَّهُ مُثَابٌ عَلى الإِحْسَانِ إِلَيْهِ مُعَاقَبٌ عَلَى الإِسَاءَةِ إِلَيْهِ ».حق فرزندت بر عهده تو اين است كه بدانى او از تو به وجود آمده و در نيك و بد زندگى و خير و شرش وابسته به تو است و آگاه باشى كه در حوزه سرپرستى وى ، مسؤول ادب و تربيت سالم او مى باشى و وظيفه دارى كه او را به پروردگارش راهنمايى كنى و در اطاعت از فرمان هاى الهى يارى اش نمايى . لازم است رفتارت در تربيت فرزندت همراه با احساس مسؤوليت باشد ، رفتار كسى كه بداند در خوبى تربيت فرزند داراى پاداش است و در بدرفتارى اش نسبت به فرزند سزاوار كيفر و عقاب است .

 وظيفه جوان در مقابل بى توجهى والدين

اميرالمؤمنين على (عليه السلام) به جوانانى كه پدران و مادران و مربيانشان از تربيت صحيح آنان كوتاهى مىورزند ، سفارش بسيار مهمى دارند كه بايد به شدت مورد توجه جوانان قرار گيرد و خود را نسبت به بى توجهى پدران و مادران معذور ندارند و نگويند چون آنان ما را به ادب و تربيت نياراستند پس وظيفه اى بر عهده ما نيست و در اين زمينه تكليفى نداريم و گناهى بر ما نخواهد بود .امام (عليه السلام) مى فرمايد :« يَا مَعْشَرَ الفِتيَانِ حَصِّنُوا أَعرَاضَكُمْ بِالاَْدَبِ وَدِينَكُمْ بِالعِلْمِ ».اى گروه جوانان ! شرف انسانى و ارزش هاى اخلاقى خود را با ادب آموزى و تربيت صحيح محافظت نماييد و سرمايه گرانبهاى دين خود را با آراسته شدن به دانش و معرفت از دستبرد دزدان راه خدا و خطرات گوناگون نگاه داريد .

بر گرفته از کتاب معاشرت استاد حسین انصاریان