فخر رازى در تفسير خود مى گويد:
اعوذ باللّه سير و سلوك از خلق به خالق و از ممكن به واجب است، كلمه اعوذ اشاره به عجز و فقر و احتياج تام است و كلمه باللّه اقرار و اعتراف به دو امر است، يكى اين كه خداوند قادر و توانا است به اعطاى كل خيرات و دفع جميع آفات و ديگر آن كه جز خداى متعال احدى به اين صفت متصف نيست، پس قاضى حاجات و معطى خيرات نيست مگر خداوند و نماز خوان هنگام مشاهده اين حال، از خود و تمام ما سوى اللّه فرار مى كند و در اين سرّ:
[فَفِرُّوا إِلَى اللَّهِ ] .
پس به سوى خدا بگريزيد.
را مشاهده مى نمايد و اين حالت كه با گفتن اعوذ حاصل مى شود، غرق در نور جلال حق گشته رمز:
[قُلِ اللَّهُ ثُمَّ ذَرْهُمْ ] .
بگو: خدا، سپس آنان را رها كن.
برايش مكشوف گردد و در اين موقع گويد باللّه و نيز گويد، يكى از نكات استعاذه اين كه نمازگزار با گفتن اعوذ باللّه، اذعان به عجز و ناتوانى خود و اعتراف به قدرت كامله خالق مى كند و همين امر، دلالت دارد بر اين كه براى تقرب به خدا راهى جز اظهار عجز و انكسار نيست كه گفته اند: خودبين خدابين نشود.
و نكته ديگر اين كه چون قلب انسان به واسطه تعلق به غير خدا و هم چنين زبان او با ذكر غير خدا آلوده مى شود و به موجب:
[لا يَمَسُّهُ إِلَّا الْمُطَهَّرُونَ ] .
جز پاك شدگان [از هر نوع آلودگى ] به [حقايق و اسرار و لطايف ] آن دسترسى ندارند.
بايد قبل از شروع نماز و قرائت حمد با گفتن اعوذ باللّه و متحقق شدن به حقيقت آن قلب و زبان پاك كند تا خود را براى تجلى حقيقى كه عبارت از ذكر خداست-
[إِنَّ الصَّلاةَ تَنْهى عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْكَرِ وَ لَذِكْرُ اللَّهِ أَكْبَرُ] .
يقيناً نماز از كارهاى زشت، و كارهاى ناپسند باز مى دارد و همانا ذكر خدا بزرگ تر است.
- آماده كند.
از امام صادق عليه السلام آمده:
أغْلِقُوا أبْوابَ الْمَعصِيَةِ بِالْإسْتِعاذَةِ وَافْتَحُوا أبْوابَ الطَّاعَةِ بِالتَّسْمِيَةِ .
درهاى گناه و معصيت را با استعاذه ببنديد و ابواب ثواب و طاعت را با كليد بسم اللّه باز كنيد.
منبع : پایگاه عرفان
