ارزش هاي اخلاقي در حادثه ي عاشورا

حادثه کربلا صحنه  نمايش اخلاق اسلامي است که به اختصار به توضيح ارزش هايي نظير مروت ،ايثار و فداکاري که برجستگي بيشتري دارند ،مي پردازيم .

مروّت:

حسين عليه السلام با دشمنان به شيوه ي پدرش علي عليه السّلام رفتار مي کرد.سيراب کردن آنان به هنگام تشنگي و پرهيز از ترور و غافلگيري ،نمونه هاي روشني از مروت است.حسين عليه السلام نيز با اين که از فسق و فجور و خباثت شمربن ذي الجوشن،و اهانت وي به حريم ولايت آگاه است،پيشنهاد حمله ناگهاني سپاه خود را رد مي کند و مي گويد :«ما هرگز شروع به جنگ نمي کنيم ولو به نفع ما باشد.»1

ايثار:

ايثار عاطفه اي است اخلاقي،انساني و اسلامي که در حادثه ئ کربلا به اوج خود رسيد.از خود گذشتگي ابوالفضل العباس عليه السلام در ننوشيدن آب ،تجسمي از ايثار بود.وي پس از دفع مزاحمان به شريعه ئ فرات رسيد .
هنگامي که مشک را از آب پر کرد .با اين حال که خود نيز تشنه بود،به ياد تشنگي مولايش از نوشيدن آب منصرف شد آن را ريخت و آنچه بر دلش گذشت،برزبان جاري کرد (رجز خواند)و چنين گفت «عباس!حسين عليه السلام در خيمه تشنه است و تو مي خواهي آب گوارا بنوشي!به خدا قسم ...رسم برادري ،رسم امام داشتن،رسم وفاداري چنين نيست ؟»ابوالفضل مظهر وفا بود.
نمونه ديگر عمر بن قروي انصاري بود که خود را به هنگام نماز در برابر پيکان هاي کفّار،سپرابا عبدالله عليه السلام قرار داد و از پا درآمد ...وي در عين حال ترديد داشت که وظيفه اش را انجام داده و به عهدش وفا کرده است.2

مساوات:

اصحاب حسين عليه السلام ترکيبي از آزادگان و بردگان آزاد شده بود و به شيوه رفتار امام هم نسبت به نقش آفرينان و ايثار گران يکسان بود.رنگ ،قوميت،موقعيت و نژاد آنان در نظر و قضاوت وي تأثيري نداشت و مساوات حاکم بود؛چنان که دو نفر از عده معدودي که امام خود را به بالين آنان رسانيد ،برده ئ آزاد شده بودند.«جون»يکي از آنها بود که وقتي به شهادت رسيد ،امام ،خود را به بالين وي رسانيد و حشر او را با «ابرار»که مقامي برتر از متقين است از خدا در خواست کرد:«خدايا!او را با"ابرار"محشور کن.»ديگري مردي رومي است که وقتي از اسب برزمين افتاد ،اباعبدالله عليه السلام خون را از جلو چشمانش پاک کرد و صورتش را برصورت وي گذاشت .اين صورت برصورت نهادن منحصر به همين غلام و فرزند آن حضرت علي اکبر بود:«فوضع خدّه علي خدّه ....متبسم الي ربه ..»صحنه خونين کربلا متضمن پيام هاي اخلاقي ،اجتماعي ،توحيدي ،اعتقادي و عرفاني است که با جانبازي هاي کم سال ترين (طفل شير خوار اباعبدالله عليه السلام )تا کهنسال ترين مرد (جابر بن عروه ئ غفاري )و حتي زنان (همسر عبدالله بن عمر کلبي)تجسم پيدا کرد و هريک عهده دار نقشي بودند.(3)در آن روز،هيچ کدام از اصحاب حسين عليه السّلام در برابر دشمن ضعفي از خودنشان ندادند،فرار نکردند وبه سپاه دشمن نپيوستند .

پی نوشت:

1-حماسه حسيني ،ج2،ص262
2-همان،ص261تاص267.
3-همان،ص268.