فيزيك نجومى به ما مى آموزد كه آسمان صاف و بى ابر، مجموعه پهناورى است مركب از خورشيدهاى بى شمار كه مانند مولكول هاى گازى در جهات بسيار متفاوت شتابان رفت و آمد دارند.
نسر واقع با سرعت ثانيه اى 13 كيلومتر به ما نزديك مى شود، الدبران ثانيه اى 53 كيلومتر از ما دور مى شود، سماك رامح با سرعت ثانيه اى 135 كيلومتر مسير موربى را مى پيمايد، دو ستاره آخرين دب اكبر به يك سو مى روند، در عين اين كه ستارگان ديگر اين صورت فلكى با سرعت غير قابل تصورى به جهت مخالف روانند.
منظومه شمسى ما نيز از اين سرنوشت مستثنى نيست، خورشيد با سرعت ثانيه اى 19 كيلومتر واله و حيران به سوى كناره كهكشان ما روان است و در اين راه بى پايان زمين و سيارات ديگرى كه موكب او را تشكيل مى دهند با خود مى برد و در همين حين دستگاه منظومه شمسى همراه كهكشان كه يك پارچه مانند چرخ و فلك آتش بازى عظيمى، به دور خود مى چرخند، قوس عظيمى به سرعت ثانيه اى 240 كيلومتر طى مى كند!!
عالمى كه ما در اين لحظه مى بينيم آنچنان نيست كه در واقع وضع كنونى آن باشد، بلكه دورنمايى است از وضع گذشته.
خورشيدى كه هم اكنون مقابل ديدگان ماست، در حالى است كه نسبت به عمر كهكشان يا عالم هشت دقيقه پيش بوده، با توجه به اين كه زمين خيلى جوان تر از خورشيد است و 2 ميليارد و پانصد ميليون سال از عمرش گذشته!!
شعراى يمانى نه سال جوان تر به نظر مى رسد، خوشه پروينى كه تماشا مى كنيم منظره پانصد سال پيش اوست.
در شب صاف بى ماه با چشم بى سلاح در صورت مرأة المسلسله قطعه ابر مانندى به بزرگى قرص ماه مى توان تشخيص داد كه نور ضعيفى مى پراكند، اين توده ابر، مانند ستارگان سحابى است خارج از كهكشان ها.
وضعى كه اكنون از آن به نظر ما مى رسد، آن چنان است كه در دو ميليون سال پيش داشته، از آن زمان تاكنون بر ستارگان بى شمار آنچه گذشته در اين باره هيچ چيز نمى توان گفت، كهكشان مرأة المسلسلة آخرين مرز ديد بشر است، اما با كمك تلسكوپ مى توانيم ميلياردها سال نورى پيش برويم.
انوارى كه اجرام اين عالم دور مى پراكنند به نور فسيل موصوف شده اند، البته اين انوار بر بيشتر فسيل هايى كه در زمين به دست آمده اند مقدمند، شگفت آن كه نورى آن چنان ضعيف كه ورقه شفاف نازكى، يا ذره غبارى مانع تابش آن مى شود با سرعت سيصد هزار كيلومتر در ثانيه صد ميليون راه پيموده، ظهور همين انوار كه از بسيار دور به ما مى رسند خلأ نسبى فضا را ثابت مى كند و تصويرى از عظمت دستگاه آفرينش را آشكار مى سازد، در اينجاست كه بايد سر تعظيم و تكريم و سپاس و شكر و مدح و حمد به پيشگاه او برداشت و با همه وجود فرياد زد.
[الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِينَ ] .
همه ستايش ها، ويژه خدا، مالك و مربّى جهانيان است.
با تقسيم آسمان به چندين بخش و عكسبردارى از هر بخش ممكن خواهد بود كه ستارگان گنبد نيلگون را شماره كرد.
در رصدخانه ها اين كار مى شود، در رصدخانه كالج هاروارد كليشه اى كه 35 در 45 سانتى متر مساحت دارد، بيش از دو هزار كهكشان را نمايان مى سازد اما عده كهكشان هايى كه جهان را تشكيل مى دهند از حدود پانصد ميليون متجاوز است.
در هر كهشكان چند ستاره است؟ قطاع هاى چندى از كهكشان منظومه شمسى را شمرده اند، يك منجم جوان هاروارد، بيش از دو ميليون ستاره جدا از يكديگر را شمرده است و به موجب اين رصدها و آزمايش هاى دقيق شماره ستاره هاى كهكشان ما فقط بالغ بر صدها ميليارد مى باشد كه تمام اين امور در زندگى ما دخيل است و در حيات ما سهمى از منافع عالم بالا وجود دارد، آيا جا دارد كه با تمام هويت خود علماً و عملًا فرياد برآريم.
[الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِينَ ] .
همه ستايش ها، ويژه خدا، مالك و مربّى جهانيان است.
تمام انسان ها، اگر بخواهند، به بررسى وضع ظاهر و كلى موجوداتى كه در حيات ما سهيم اند اقدام كنند بدون شك عمر همه آن ها و قدرت عملى شان كفاف اين برنامه را نمى كند چه رسد به اين كه بخواهند نظام باطن و ظاهر موجودى را موشكافى كنند و نعمت وجود او را به تحقيق آورند!!
جواب سؤالات زير، درباره وضع كلى پاره اى از عناصر كه در زندگى ما دخالت ضرورى يا مستقيم يا بواسطه دارند، هزاران سال عمر و هزاران هزار كتاب لازم دارد.
هوا از چه چيزهايى تشكيل شده است؟
چرا اجسام مى سوزند؟
چگونه هوا براى ما كار مى كند؟
آب به چه شكل هايى يافت مى شود؟
آب از چه چيز تركيب شده؟
چگونه آب براى ما كار انجام مى دهد؟
چگونه آب در هوا وارد مى شود و چگونه از آن خارج مى گردد؟
موجبات وزش باد چيست؟
چگونه رطوبت هوا در وضع جوى تأثير مى كند؟
موجب اختلاف آب و هوا در نقاط مختلف چيست؟
عمر زمين چقدر است؟
چه نيروهايى باعث تخريب زمين مى گردد؟
چه نيروهايى باعث پيدايش كوه ها مى شود؟
خاك چگونه تشكيل مى گردد؟
چه فلزات سودمندى از زمين به دست مى آيند؟
چه سوخت هايى از زمين بدست مى آوريم؟
كدام مصالح ساختمانى را از زمين به دست مى آوريم؟
حرارت چطور به وجود مى آيد و چگونه اندازه گرفته مى شود؟
چگونه حرارت از جايى به جاى ديگر منتقل مى شود؟
حرارت چگونه اداره مى شود؟
نور چيست؟
اشيا را چگونه مى بينيم؟
چرا اشيا رنگ دارند؟
الكتريسيته ساكن از كجا مى آيد؟
چگونه از مغناطيس استفاده مى كنيم؟
جريان برق چگونه توليد مى شود؟
چگونه جريان برق به ما مى رسد؟
چگونه صوت به وجود مى آيد؟
صداها با هم چه تفاوت هايى دارند و چرا تفاوت دارند؟
چگونه مى توانيم بشنويم؟
چگونه در خشكى و روى آب مسافرت مى كنيم؟
موجب پيدايش فصول چيست؟
گياهان و جانوران از چه ساخته شده اند؟
بدن گياهان و جانوران چگونه ساخته شده است؟
جانوران و گياهان چه كارهايى مى توانند انجام دهند؟
گياهان چگونه براى انسان مفيدند؟
جانوران چگونه براى انسان مفيدند؟
گياهان چگونه تكثير مى شوند؟
جانوران چگونه توليد مثل مى كنند؟
چرا ما به غذا احتياج داريم؟
به چه نوع غذاهايى نيازمنديم؟
چگونه گياهان سبز غذاى ما را مى سازند؟
غذاى ما چگونه هضم مى شود؟
غذاى هضم شده چگونه به تمام اعضاى بدن ما مى رسد؟
انرژى چگونه در بدن توليد مى شود؟
جواب هر يك از اين سؤالات، كتاب يا كتاب هاى مفصلى لازم دارد و به قول فخر رازى «1» دانشمند قرن پنجم، تنها براى برشمردن نعمت هاى خدا يك ميليون كتاب هم كفاف نمى كند و اين سخن فقط مربوط به شمارش نعمت هاست كه در قرن پنجم گفته شده، امروزه كه تا حدى علوم مختلفه گسترش پيدا كرده براى شمردن و براى تحقيق در نظام تكوينى موجودات و عناصر شناخته شده چه اندازه زمان و چه مقدار كتاب لازم است؟
وظيفه ما در برابر اين همه عنايت و رحمت چيست و پس از شناخت نعمت و مصرف كردن آن، براى عطاكننده اش چگونه بايد سپاس گفت: حداقل شكر و سپاس حق، مراعات كامل تقوا و رعايت جانب عبادت و با تمام وجود اين جمله مبارك را فرياد زدن است:
[الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِينَ ] .
همه ستايش ها، ويژه خدا، مالك و مربّى جهانيان است.
منبع : پايگاه عرفان
