چه بايد كرد؟

مهم ترين سوال همين است: چه كنيم تا به اين درد مبتلا نشويم؟ و در صورت ابتلا، چگونه از آن رهايى يابيم؟

پاسخ يك كلمه بيش نيست: فكر كردن. براى پيشگيرى از شيوع اين بيمارى يا درمان آن، اولين و بزرگ ترين قدم انديشيدن است. انسان بايد فكر كند و ببيند آيا مالك چشم وگوش و ساير اعضاى بدنش خودش است؟ قرآن مجيد نيز همين مساله را طرح مى كند تا انسان را به تفكر وا دارد:

«قل من يرزقكم مّن السماء و الأرض أمّن يملك السمع و الأبصر و من يخرج الحىّ من الميّت و يخرج الميّت من الحىّ و من يدبّر الأمر ...». 

بگو كيست كه شما را از آسمان و زمين روزى مى دهد؟ يا كيست كه بر چشم ها و گوش ها مالكيت و حكومت دارد؟ و كيست كه زنده را از مرده و مرده را از زنده بيرون مى آورد؟ و كيست كه همواره امور جهان هستى را تدبير مى كند؟

اگر بگوييم خود ما مالك هستيم، معنى اش اين مى شود كه اين چشم با هفت طبقه منظم و حدقه و مردمك و سفيدى و سياهى و آب هاى شور و شيرين و لزجش را خودمان ساخته و موادش را هم خودمان به وجود آورده ايم، زيرا مالك چشم كسى است كه آن را ساخته و پرداخته كرده است. اما قدر مسلم اين است كه عناصر چشم و ديگر اعضاى بدنمان را ما نساخته ايم، بلكه وقتى در رحم مادرانمان بوديم، كسى ديگر سر و صورت و بينى و گوش و چشم را ساخته و در جاى خود قرارشان داده است. بدين ترتيب، او مالك است و ما امانت دارانى بيش نيستيم.

اگر انسان خودش مالك چشم و ساير اندامش بود، اختيار استفاده از آن ها را به هر نحو و شكلى داشت، اما حالا كه مالك نيست بايد آن را آن طور استفاده كند كه مالكش دستور مى دهد. و مسلم اين است كه مالك چشم آن را براى انجام كارهاى نامشروع به ما نداده است. در حقيقت، هر عضوى از اعضاى بدن وظيفه اى دارد كه نبايد در استفاده از آن از اين وظايف تخطى كرد. براى نمونه، ابزار ديدن را نبايد هزينه چيزهايى نامشروع كرد.