گريه خالصانه و عارفانه بر حسين عليه السلام پاداش و آثار ويژه اى دارد كه :الف : برخى نجات بخش انسان از هول و هراس سكرات موت و عالم قبر و جهان برزخ و سراى آخرت است و برخى باعث زدوده شدن گناهان و مورد عنايت پيامبر و امامان نور عليهم السلام قرار گرفتن و رسيدن به بهشت است ، كه هر كدام را به طور فشرده طرح خواهيم كرد:
1- واپسين لحظات
خروج روح از بدن ، مرحله سهمگين و گردنه هراس انگيز و عذاب دردناكى است . اميرمؤ منان عليه السلام در اين مورد مى فرمايد:
وانّ للموت لغمرات هى افظع من ان تستغرق بصفة
براى مرگ دشواريهايى است كه هراس انگيزتر از آن است كه بتوان در قالب الفاظ و كلمات ريخته و يا انديشه هاى مردم دنيا بتواند آنها را دريابد.
سوگوارى بر حسين عليه السلام نجات بخش انسان از اين مرحله هراس انگيز و از اين دشواريهاست .
امام صادق عليه السلام به يكى از شيعيان فرمود: (تو از مردم عراق هستى ، آيا به زيارت مرقد پيشواى شهيدان مشرف مى شوى ؟)
گفت: (نه ! چرا كه دشمنان در آنجا زياد هستند و خوف آن دارم كه مراتب عميق ايمان واخلاص مرا، به حكومت استبدادى گزارش دهند و برايم حادثه آفرينى نمايند.)
فرمود: (آيا ستمى كه بر او رفت ، به ياد نمى آورى ؟)
گفت : (چرا! )
فرمود: (آيا پس از ذكر مصيبت او، بر او سوگوارى نمى كنى ؟)
گفت: (چرا بخداى سوگند قطرات اشك هم نثارش مى كنم ، به گونه اى كه خاندان و نزديكان ، اثر سوگوارى و اندوه جانكاه و بى ميلى به غذا را نيز در من مشاهده مى كنند.)
فرمود: (بشارت باد كه در آستانه مرگ ، پدرانم را در كنار بالين خويش مشاهده خواهى كرد و سفارش آنان به فرشته مرگ در مورد تو مايه روشنى ديدگانت خواهدشد.)
2- ديدار فرشته مرگ
ديدن فرشته مرگ نيز، براى همگان به ويژه گناهكاران مرحله سهمگين و هراس انگيز ديگرى است و سوگوارى بر حسين عليه السلام نجات بخش از اين مرحله سهمگين و هراس آور خواهد بود.
امام صادق عليه السلام به فردى از شيعيان سوگوار فرمود:
(فرشته مرگ نسبت به تو از مادر، پرمهرتر نسبت به فرزندش خواهد بود، آيا ديدار مادرِمهربان وحشت بار است ؟)
3- منزلگاه قبر
فرود آمدن در منزلگاه قبر، مرحله هولناك و گردنه سهمگين ديگرى است ؛ به همين جهت توصيه شده است كه فرد را در سه مرحله در قبر فرود آورند تا ترس او بريزد و گريه و سوگوارى بر حسين عليه السلام نجات بخش انسان از اين مرحله سهمگين است و نيز به همين جهت است كه در روايات آمده است كه :
(شادمان ساختن قلب مردم باايمان باعث مى شود كه خداوند همان كار پسنديده و انسان دوستانه را در عالم برزخ به صورت همنشين زيبايى خلق نمايد تا در عالم برزخ به سوى انسان بشتابد و ضمن ديدار با او خاطرنشان سازد كه : هان اى دوست خدا! اينك به بخشايش خدا و خشنودى او بشارتت باد. و همچنان او را از هراس جهان برزخ و قيامت تا پايان يافتن مرحله حسابرسى روز رستاخيز امنيّت بخشد و همنشين باصفاى او باشد.)
اينك ، با وجود اين روايات و با عنايت به اين نكته كه پيامبر و امامان نور، سوگوارى بر حسين عليه السلام را احسان و نيكى و نشانه همدردى و علامت پيوند با خويش وصف نموده اند اگر ما با سوگوارى عارفانه و خالصانه و انجام كارهاى شايسته ، قلب مصفّاى آنان را شادمان سازيم در اين صورت بايد ديد كه همنشين زيبا و پر مهر عالم برزخ ما، كه از شادمانى قلبهاى مطهّر خاندان وحى و رسالت خلق مى گردد، در چه اوجى از زيبايى و جمال خواهد بود؟ و چگونه در سراشيبى قبر به ديدار ما خواهد شتافت و چگونه ما را از هول و هراس نجات خواهد بخشيد.
4- جهان برزخ
ماندن در عالم برزخ ، عذاب دردناك و گردنه هراس انگيزى است . آيا سخنان على عليه السلام را در اين مورد شنيده اى كه چگونه وضعيّت غمبار خفتگان در قبر را از زبانشان ترسيم مى كند و مى فرمايد:
آنان هر لحظه ندا مى دهند كه : هان اى مردم ! تنگى قبر، ما را سخت در فشار قرار داده است ، ما هراس و وحشت را از يكديگر به ارث مى بريم و خانه هاى خاموش ، ما را به باد تمسخر گرفته و بر ما فرو ريخته ، زيباييهاى بدنهاى ما را نابود و نشانه هاى شناسايى چهره هاى ما را دگرگون ساخته و اقامت ما در اين خانه هاى هراس انگيز، سخت به طول گراييده است .
و گريه بر حسين عليه السلام ايمنى بخش از اين فشارها و گرفتاريها نيز خواهد بود؛ چرا كه با سوگوار بر حسين عليه السلام به هنگام مرگ ، به گونه اى پرمهر، رفتار مى گردد كه اثر شادمانى و سرور تا روز رستاخيز در قلب او خواهد ماند.
5- هنگامه برانگيخته شدن
مرحله هولناك ديگر، هنگامه رستاخيز و برانگيخته شدن از قبر است كه امام سجاد عليه السلام را گريانده است . آن حضرت به ياد اين مرحله سهمگين مى گريست و مى فرمود:
(براى لحظات دشوارى كه از آرامگاه خود ذليل و برهنه برانگيخته مى شوم ، گريه مى كنم لحظاتى كه بار سنگين خويش را بر دوش مى كشم و گاه به اين سو و گاه بدان سو مى نگرم . آنگاه كه بندگان خدا در انديشه و كارى جز انديشه و نجات من هستند، روزى كه در آن چهره هايى درخشان و خندان و شادمانند و چهره هايى غبارآلود و در سياهى و ذلّت فرورفته اند.)
و سوگوارى و گريه عارفانه و هدفدار بر حسين عليه السلام آبروبخش و عزّت آفرين و باعث سبكى بار گناه خواهد بود.
در اين مورد روايت است كه: (سوگوار بر حسين عليه السلام در حالى برانگيخته مى شود كه چهره اش خندان و شادمان است و فرشتگان به نعمتهايى كه خداوند براى او فراهم ساخته است ، بشارتش مى دهند .
6- زلزله رستاخيز
مرحله سهمگين ديگر، فرا رسيدن روز رستاخيز است ؛ چرا كه زلزله رستاخيز حادثه اى سهمگين است .
اين روز سهمگين با مواضع متعدّد، ايستگاههاى مختلف ، شرايط گوناگون و سختيهاى بسيارش ، سر راه انسانهاست و هر نام از نامهاى متعدد آن نيز، نمايشگر شرايط مختلف و وضعيّت گوناگون آن روز است .
روز رستاخيز، به دليلى قيامت است و به دليل ديگرى پوشاننده .
به دليلى ساعت نام گرفته و به دليل ديگرى زلزله شديد.
به دليلى روز بر حق است و به دليل ديگرى كوبنده .
به دليلى روز جدايى است و به دليل ديگرى روز كيفر و پاداش .
به دليلى روز هراس بزرگ است و به دليل ديگرى روز ارائه و عرضه بزرگ كارها.
به دليلى روز طامّه كبرى است و به دليل ديگرى روز حادثه بزرگ .
به دليلى روز بانگ سهمگين است ، به دليل ديگرى روز فرار.
به دليلى روز گريه است و به دليل ديگرى روز فرياد و فراخواندن يكديگر.
به دليلى روز آشكار شدن غبن و زيان ديدگيهاست و به دليل ديگرى روز آزفة است .
به دليلى روزى است كه مردم همانند پروانه هاى پراكنده شده اند و دوست پرمهر از سرنوشت دوست خود نمى پرسد و نجات از هر موضع و توقفگاهى در گرو كارهاى شايسته و صفات پسنديده و ارزشهاى اخلاقى و تلاش خستگى ناپذير و بذل جان و مال در راه خدا و عبادت و شب زنده دارى و زهد و پارسايى و ترك آسايش و راحتّى است . كه فرد و جامعه در دوران حيات خود كسب نموده باشند و شگفتا كه گريه خالصانه و هدفدار بر حسين عليه السلام در بردارنده پاداش همه اين ارزشها و ويژگيها و كارهاى پسنديده است .
پيامبر گرامى صلى الله عليه و آله هنگامى كه دخت گرانقدرش از سوگواران حسين عليه السلام مى پرسيد، ضمن پاسخ او، به پاداش آنان اشاره كرد و فرمود:
(هر كسى بر مصائب فرزندم حسين ، گريه و سوگوارى كند روز رستاخيز دست او را گرفته ، به بهشت واردش خواهم ساخت.)
بر اين باور، كسى كه دستش در دست پيامبر باشد نه حادثه كوبنده اى او را به هراس خواهدافكند و نه آن حادثه بزرگ و نه ديگر رخدادهاى سهمگين روز رستاخيز.
روزرستاخيز براى چنين كسى روز شادمانى است و نه روز اندوه ، او را به بهشت سعادت مژده مى دهند و روز رستاخيز روز گرفتارى او نخواهد بود.
او از امنيّت كامل برخوردار است و روز رستاخيز روز وحشت و هراس او نيست او در آن سرا، برنده است و روز رستاخيز، روز زيان ديدگى او نيست .
او در محفل حسين عليه السلام و در ميان دوستان او خواهد بود و هرگز همانند پروانه هاى پراكنده نخواهد بود و سالار انسانيّت و اين حمايت كننده پرمهر، حامى انسانهاى تقوا پيشه و درستكار، از وضعيت سوگوار خويش جويا و از او دلجويى خواهد كرد.
7- مرحله حسابرسى
مرحله سهمگين ديگر، مرحله حسابرسى و خواندن كارنامه هاى زندگى است . اميرمؤ منان عليه السلام به هنگام يادآورى آن مرحله حسّاس ، شبانگاهان به بيابانها روى مى آورد و ضمن سوز و گداز مى فرمود:
آه ، بر آن روزى كه در كارنامه زندگى ام گناهانى را كه خود فراموش كرده ام و تو اى آفريدگار من آنها را برشمرده اى ، مى خوانم ، آنگاه ندا مى رسد كه او را بگيريد و به سوى دوزخ بكشانيد. خدايا! بازداشت شده اى كه بستگان و كسانش نمى توانند او را نجات دهند، چه وضعى خواهد داشت ؟
و با زمزمه اين جملات مى گريست و همانند مار گزيده به خود مى پيچيد تا بيهوش شده ، بسان چوب خشكى بر زمين مى افتاد ... .
اما گريه و سوگوارى هدفدار بر حسين عليه السلام به هنگام خواندن نامه عمل نجات بخش است ، چرا كه در اوج گرفتارى و هراس حسابرسى مردم ، سوگواران بر حسين عليه السلام در سايه عرش خدا هستند و به سخنان جانبخش و دلپذير او، گوش جان سپرده اند.
8- عبور از گذرگاه سخت صراط
مرحله سهمگين ديگر، عبور از صراط است كه گذشتن از روى آن قطعى است و خداوند چنين مقرّر فرموده است كه همه عبورشان بر روى آن خواهد بود .
مردمى كه بايد از روى آن بگذرند گوناگون هستند، برخى همانند برق از روى آن مى گذرند و برخى همانند كودك بر روى چهار دست و پا و برخى به هنگام عبور از آن بسان پروانگان بر آتش سهمگين دوزخ ريخته مى شوند و در همان حال پيامبر ضمن راز و نياز به پيشگاه خدا، عبور موفقيّت آميز مردم را از آن مى طلبد .
امّا گريه كنندگان بر حسين عليه السلام داراى مقام و منزلتى هستند كه خود پيامبر دست آنان را مى گيرد و از گردنه هاى سخت و هولناك صراط نجاتشان مى دهد .
9- بازداشت تبهكاران
بازداشت و كشانده شدن به آتش دوزخ شديدترين و هراس انگيزترين كيفر، از كيفرهاى رستاخيز است و گريه هدفدار بر حسين عليه السلام نجات دهنده از اين گرفتارى وحشتناك .
10- سقوط در آتش
سقوط در آتش دوزخ ، بزرگترين فاجعه و دردناكترين كيفرهاست ، از كيفرهايى است كه آسمان و زمين توان تحمّل آن را ندارند و گريه برحسين عليه السلام همانگونه كه روايات نشانگر آن است ، نجات دهنده از اين فاجعه و قطرات اشك هدفدار و عارفانه بر او، خاموش كننده حرارت آتش دوزخ است .
اين نشانگر آن است كه سوگوار حسين عليه السلام اگر به خاطر گناهانش در آتش گرفتار آيد، سرانجام نجات خواهد يافت .
ب : دوّمين اثر سوگوارى عارفانه بر حسين آن است كه گناهان را مى زدايد.
در روايات بسيارى آمده است كه قطرات اشك آگاهانه و خالصانه بر حسين عليه السلام گناهان را گرچه به اندازه كف دريا و شمار ستارگان باشند مى زدايد.
ج : سوّمين اثر سوگوارى بر حسين عليه السلام آن است كه انسان به مقام و موقعيّتى اوج مى گيرد كه مشمول دعاى خير پيامبر و على و فاطمه و حسن عليهم السلام مى گردد و اين موقعيّتى است كه در پرتو سوگوارى و اقتداى بر او كسب مى گردد.
د: چهارمين اثر سوگوارى بر حسين عليه السلام آن است كه انسان در پرتو پاداش آن مى تواند بهشت برين را به دست آورد و در روايات آمده است كه: (پاداش هر قطره از قطرات اشك بر حسين ، آن است كه خداوند او را در بهشت جاودانه جايگزين مى سازد.)
ه : و اثر ديگر سوگوارى بر حسين عليه السلام اوج گرفتن به درجات والاست ، اوج گرفتن به مقام و موقعيّت پيامبر و خاندان گرامى اوست . در روايت آمده است كه : (سوگوار حسين عليه السلام در بهشت با پيامبر و خاندان او خواهد بود.) و براى اوج گرفتن بدين مقام والاست كه شيفتگان بدان ، بايد بكوشند.
منبع : ويژگيهاى امام حسين عليه السلام
