طلاق‏

مسئله طلاق گرچه گاهى لازم، وسبب رها شدن مرد و زن از مشكلاتى است كه براى آنان به هر علتى فراهم شده است، امرى مكروه و ناپسند، و داراى عوارضى سنگين و موجب فشار روحى براى مرد و زن است، ولى به هر صورت امرى است كه اسلام آن را همراه با شرايطى اخلاقى و انسانى تجويز نموده است، و بر خلاف بسيارى از مكتب ها، حتى مكتب هائى كه رنگ دينى دارند آن را كليد حلّ برخى از مشكلات ميان مرد و زن، و راهى براى بيرون رفتن از مضيقه ها قرار داده است.

كليسا ازدواج را امرى پليد دانسته و پيروانش را تشويق به مجرد زيستن مى كند، كليسا اين فتوا را برخلاف طبيعت انسان و بر ضد غرائز و اميال فطرى آدمى داده است و مى گويد هرگاه ازدواجى سر بگيرد، مرد و زن تشكيل خانواده دهند كفاره اين كار ناپسند و پليد كه برخلاف نظر كليسا انجام گرفته حرمت و ممنوعيت طلاق است!!

اسلام از ابتداى طلوعش با اين دو انحراف كلسيائى و ديگر انحرافاتى كه در ساير مكاتب بود به مبارزه سخت برخاست، و مرد و زن را بر اساس طبيعت و فطرت و اميال و غرائزشان به شدت تشويق به ازدواج كرد، سپس در صورت بروز اختلاف و مشكلات طاقت فرسا ميان مرد و زن طلاق را با همه نفرتى كه از آن داشت اجازه داد.

كليسا و واتيكان هنوز در اين عصر كه عصر تمدن و علم و مقررات و قانون و روزگار كشف بسيارى از حقايق است هنوز نتوانسته مشكل ازدواج و طلاق را حل كند، و گره اين دو موضوع را باز نمايد.

اسلام در مضيقه قرار دادن زن را تا جائى كه حاضر به طلاق شود و مهريه خود را بخشد امرى غير انسانى و غير اخلاقى دانسته و آن را حرام و از مصاديق ظلم شمرده است.

بعضى از دولت هاى اروپا وقتى بر خلاف كليسا قانون طلاق را تصويب كردند، كليسا از تصويب چنين قانونى اظهار تأسف كرد و آن را واقعه اى دردناك ناميد! «1»

ولى اسلام طلاق را از جمله امورى دانست كه سبب آزادى مرد و زن از مشكلات پيش آمده ميان آنان است، و براى آن مقرراتى گذاشت كه مرد و زن بتوانند در سايه آن مقررات به طور شايسته و پسنديده از يكديگر جدا شوند، از جمله مقررات اسلام در مسئله طلاق پاكى زن از عادت ماهيانه است.

اسلام معتقد است كه زندگى داراى نشيب و فراز است، و اعصاب انسان هم چون زندگى داراى جزر و مد يا حالت صعود و نزول است.

در اديان و ملت هائى كه طلاق قيد و شرط ندارد، و هرگاه مرد ميلش اقتضا كند بى سبب و علت مى تواند همسرش را طلاق دهد، و اين امر را به شتاب و سرعت به انجام برساند، اسلام آن را راهى غلط و انحرافى دانست و فرمان داد زن و مرد در صورتى مى توانند از يكديگر جدا شوند كه زن پس از عمل زناشوئى عادت ماهيانه ببيند سپس پاك گردد و آنگاه كه پاك شد طلاق مى تواند صورت بگيرد.

اين كه طلاق تا پاك شدن زن از عادت ماهيانه بايد به تأخير بيفتد، چه بسا زن و شوهر را در آن مدت در آرامش قرار دهد و حجاب ها را از ديده دل آنان كنار زند، و به خود آيند و از جدا شدن پشيمان شوند و به صلح و سازش بازگردند، در اين زمينه حقيقتى را هم از قلم يك دانشمند روانشناس توجه كنيد:

زيگ فريد هرسى استاد دانشگاه پنسيلوانيا بيش از هفده سال جزر و مدّ مشاعر و احساسات آدمى را مورد تجزيه و تحليل قرار داده و به اين نتيجه رسيد كه جزر و مد حالت نفسانى بشر به طور متوالى و با انتظام شبيه به جزر و مد دريا صورت مى گيرد .....

زنان از اين حيث در نتيجه حالت ماهانه با مردان تفاوت دارند، زيرا آن حالت در روحيه و اخلاقشان تأثير مى گذارد، و نظم نوبت هاى غم و شادى را چند روزى به هم زده جلو و عقب مى اندازد، وقتى هم ممكن است حالات ماهانه زنان مصادف با نزول حالت روح بوده و هنگام نوبت غم باشد، در اين وقت است كه اضطراب و تندخوئى و كسالت زن شديدتر مى شود، دكتر هرسى و دكتر نبت هر دو معتقدند كه بيشتر حوادث طلاق در اينگونه مواقع رخ داده است. «1»

آرى چون بيشتر اين حوادث در دوران نزول روح يكى از دو طرف واقع مى شود، اسلام به مرد كه كمتر در اين جزر و مدها قرار مى گيرد عنايت ويژه اى مبذول داشته، و براى انجام طلاق و صحت آن، پاك شدن زن را پس از عمل زناشوئى شرط صحيح بودن طلاق قرار داده است، و چه بسا چنين مدتى كه گاهى از يك ماه هم تجاوز مى كند نه تنها فرصت فكر و دورانديشى به طرفين مى دهد، بلكه زن و شوهر يك دوره جزر و مد روحى را مى پيمايند واز روى فكر، اراده، مال انديشى به اين كارى كه از نظر اسلام مبغوض است دست مى زنند.

نكته ديگرى را كه نبايد ناديده گرفت اين است كه اسلام چنان كه در آيات قرآن مجيد به صراحت مطرح است به شدت سفارش نموده است پس از انجام طلاق، بايد زن تحت كفالت مرد باشد و اين خود راه ديگرى است براى برقرارى ارتباط مجدد زن و شوهر، و حفظ و حراست پيمان مقدس زناشوئى.