صحیفه سجادیه منشور اخلاق شهروندی است

مدير گروه الهيات و معارف اسلامی دانشگاه اصفهان با بيان اين‌كه می‌توان اخلاق شهروندی را از صحيفه سجاديه بيرون كشيد، گفت: صحيفه سجاديه يك منشور كلی برای اخلاق شهروندی است.

به گزارش خبرگزاری قرآنی(ایکنا)، مدير گروه الهيات و معارف اسلامی دانشگاه اصفهان، در گفت‌وگو با خبرگزاری قرآنی ايران (ايكنا)، در پاسخ به اين پرسش كه آيا در ميان ادعيه باقی‌مانده از ائمه(ع) می‌توان صحيفه سجاديه را منشور مدينه فاضله دانست، اظهار كرد: پيش از پاسخ به اين پرسش بهتر است منظور خود را از مدينه فاضله مشخص كنيم. آن‌چه مد نظر ماست، مدينه فاضله افلاطونی نيست؛ بلكه مراد ما از مدينه فاضله همان چيزی است كه در قرآن و روايات بيان شده است؛ بنابراين می‌توان صحيفه سجاديه را هم منشوری از مدينه فاضله دانست و هم نه.

وی در ادمه افزود: آن‌چه در مورد مدينه فاضله اهميت دارد، مدينه يا همان شهر است، و بر اساس آن‌چه در صحيفه سجاديه آمده، می‌توان اخلاق شهروندی را از اين كتاب بيرون آورد. صحيفه سجاديه با آن ويژگی‌های كه دارد، يك منشور كلی برای اخلاق شهروندی است.

شكرانی در پاسخ به اين پرسش كه ارزش معرفت‌بخشی صحيفه سجاديه در چه حد است؟ بيان كرد: در صحيفه سجاديه علاوه بر اين‌كه با خداوند يك گفت‌وگو صورت می‌گيرد، آن‌چه مطلوب است، صرفا يك‌سری وردها ميان خداوند و بندگان آن نيست؛ بلكه، علاوه بر آن‌چه كه بندگان از خدا طلب می‌كنند، روش و چگونگی رسيدن به آن‌ها و مسير رسيدن به آن مطلوب بيان شده است.

مدير گروه الهيات و معارف اسلامی دانشگاه اصفهان در ادامه اظهار كرد: در صحيفه سجاديه ما صرفا با يك‌سری وردها و دعاها مواجه نيستيم؛ بلكه اين ادعيه معرفت‌بخش هستند و باعث شناخت هستی و خداوند می‌شوند و همچنين، ادعيه صحيفه سجاديه علاوه بر اثر وضعی آن‌ها بر روی دعاكننده، معرفت‌بخش نيز هستند.

عضو هيئت علمی دانشگاه اصفهان با ذكر مثالی از صحيفه سجاديه اين‌گونه ادامه داد: مثلا امام سجاد(ع) برای طلب فرزند دعا می‌كنند، در اين دعا حضرت(ع) صرفا طلب فرزند از باری تعالی ندارند؛ بلكه، مسير رسيدن به اين مطلوب را هم از خداوند خواسته و برای رسيدن به اين مطلوب تمام تلاششان را انجام می‌دهند. در اين دعا امام سجاد(ع) آن‌چه را بايد انجام دهيم تا به مطلوب برسيم، بيان كرده‌اند و اعمالی كه آن فرزند بايد انجام دهد تا فرزند صالحی باشد، نيز آورده‌اند.

وی با بيان اين‌كه صحيفه صرفا طلب نيست، بلكه روش‌های صحيح برای رسيدن مطلوب را هم بيان می‌كند، تشريح كرد: پس دعا هم مطلوب است به معنای آن‌چه از خداوند متعال خواسته می‌شود و هم مطلوب است به اين معنا كه دعاكننده درصدد تحقق و كسب آن‌چه دعا كرده، تلاش كند.

شكرانی در مورد ويژگی دعا در نزد ائمه اطهار(ع) گفت: ائمه اطهار(ع) ضمن دعا برای رسيدن به مطلوب‌های خود، از خداوند روش رسيدن به آن مطلوب‌ها را نيز طلب می‌كنند و برای رسيدن به آن‌ها تمام تلاش خود را به كار می‌برند.

وی در پاسخ به اين پرسش كه صحيفه سجاديه تا چه اندازه از آيات قرآن كريم استفاده كرده ‌است، تصريح كرد: بسياری از معارف قرآن كريم در صحيفه سجاديه منعكس شده است. دعاهای اين كتاب يا از معارف قرآن كريم اخذ شده، يا تفسير آيات قرآن كريم است و يا از آن الهام گرفته است؛ به عبارت ديگر، اين دعاها به روشنی يا قرآن را تفسير می‌كنند، و يا از قرآن الهام گرفته‌اند.

وی در پايان اين گفت‌وگو بيان كرد: در دانشگاه اصفهان پايان‌نامه‌ای در مقطع كارشناسی ارشد با موضوع «نقش صحيفه سجاديه در تفسير قرآن كريم» دفاع شد كه در آن استفاده‌های صحيفه سجاديه از قرآن كريم بررسی شد.