خير و شر

در سرزمين الهی كربلا دو جمعيّت مقابل يك ديگر قرار گرفتند :

* يك جمعيت نماينده حقّ و حقيقت ، شرف و كرامت ، ايمان و فضيلت ، درستی و صداقت ، عبادت و طاعت و در يك كلمه نماينده خير به معنای مطلق آن بودند .

آنان با تمام وجود مجسّمه قدس و تقوا ، صفا و وفا ، قرب و لقا و مصداق عينی كتاب اللّه و معارف آل اللّه بودند .

سلمان محمّدی معروف به سلمان فارسی كه رسول خدا (صلی الله عليه وآله وسلم)در حقّ او فرمود :

خدا مرا به محبت داشتن بر چهار نفر امر فرموده : علیّ بن ابيطالب ، مقداد بن اسود ، ابوذر غفاری و سلمان فارسی

سلمان فارسی كه اميرالمؤمنين (عليه السلام)در حقّ او فرمود :

ای ابوذر ! سلمان ، باب حقّ در زمين است ، كسی كه به او معرفت پيدا كرده مؤمن ، و هركس به انكار او برخيزد كافر است

شخصيتی كه متكلم بزرگ شيعه و مؤلف كم نظير ، فضل بن شاذان ، در حقّ او گفته :

ما نَشَأَ فِی الاِْسْلامِ رَجُلٌ مِنْ كافَّةِ النّاسِ كانَ اَفْقَهُ مِنْ سَلْمان الفارسی

در اسلام در ميان تمام مردم مردی به دانايی و فهم سلمان فارسی بوجود نيامد .

سلمانی كه رسول حقّ (صلی الله عليه وآله وسلم) و حضرت باقر (عليه السلام)در حقّ او فرمودند :

اِنَّ سَلْمانُ مِنّا أَهْلِ الْبَيْت

يقيناً سلمان از ما اهل بيت است .

سلمانی كه امام صادق (عليه السلام)در حقّ او فرمود :

سَلْمانُ عَلِمَ الاِْسْمُ الاَْعْظَمَ

سلمان اسم اعظم را يافته بود .

اين سلمان با اين عظمت و دانش و بصيرت و نورانيّت و ايمان ، زمانی كه در طريق سفر به مدائن ، در زمين عراق به كربلا رسيد اشاره به زمين فرمود و گفت :

اين قتلگاه برادران من است . اين جای زمين نهادن بنيه آن هاست ، و اين خوابگاه سواران آنان است . شتران خود را در آن برای ابد خواهند خوابانيد . اين محلّ ريزش خون آنان است در اينجا پسر بهترين پيامبران « كه خود از بهترين خوبان است » كشته می شود ، و در اين منطقه بهترين بازماندگان از انسان ها به قتل می رسد

* جمعيّت ديگر نماينده كفر و شر ، خسران و ضرر ، پستی و دنائت ، شرك و نفاق ، كبر و حرص ، بخل و منيّت ، تجاوز و غارت ، ظلم و ستم و فساد و بيداد بودند .

گروهی از آنان رسول خدا (صلی الله عليه وآله وسلم) را ديده بودند ، و معجزات آن حضرت را مشاهده كرده بودند ، ولی عملا به انكار نبوّت برخاستند ، و بر حرم او تاختند ، فرزندانش را سر بريدند ، و پرده نشينان عصمت و عفت را به اسارت گرفتند .

گروه ديگر ايّام مولای عاشقان ، امام عارفان ، اسوه صادقان امير مؤمنان و حضرت مجتبی (عليهما السلام) را درك كرده بودند ، ولی با كار و كردار و افعال و اخلاقشان نشان دادند كه با بودن منبع نور جز با ظلمت سر و كار نداشتند ، و از هر خيری مهجور و محجوب بودند .

آنان عملا به انكار وحی برخاستند و به جای توحيد و نبوّت و امامت و توجّه به قيامت ، يزيد شرابخوار ، سگ باز ، ميمون باز و منافق ، و ابن زياد بی مادر را انتخاب كردند تا با تمام وجود منبع شرّ شوند ، و مصداق بدترين مردم روزگار و پليدترين موجودات جهان هستی گردند .

آری ، آنان با تمام وجود نماينده شرّ شدند ، به طوری كه در هر كجا و در هر موقعيت بخواهيم از شرّ سخن بگوييم بايد شرّ را بوجود آنان ترجمه كنيم .

آری ، موجود زنده ای كه استعدادهای خود را در مسير ضلالت بكار گيرد ، تحصّل عقل را تعطيل كند و وجدان را سركوب نمايد ، خلاف واقعيّات حركت كند و به جنگ حقّ و حقيقت برود ، بدترين موجود است .

 إِنَّ شَرَّ الدَّوَابِّ عِندَ اللّهِ الصُّمُّ الْبُكْمُ الَّذِينَ لاَ يَعْقِلُونَ 

قطعاً بدترين جُنبندگان نزد خدا ، كرانِ ]از شنيدن حق [ و لالانِ ] از گفتن حق  [هستند كه ] كلام حق را  [نمی انديشند !

 إِنَّ شَرَّ الدَّوَابِّ عِنْدَ اللّهِ الَّذِينَ كَفَرُوا فَهُمْ لاَ يُؤْمِنُونَ 

يقيناً بدترين جنبندگان نزد خدا كسانی هستند كه كافرند و ] به سبب لجبازی و عنادشان [ ايمان نمی آورند .

اين جمعيت از خدا بی خبر ، تمام امكاناتی را كه در اختيار داشتند در راه غير خدا ، يعنی : در مسير هوا و هوس و شيطان و طاغوت و نظام شرك و جاهلی قرار دادند ، و نفهميدند ، يا فهميدند و خود را به نفهمی زدند كه در كوير و شوره زار بذر افشانی كردند ، كوير و شوره زاری كه بذر را در دل تاريك خود فرو می برد و می پوشاند و می پوساند ، و هيچ محصولی به دست صاحب بذر نمی دهد !

مسؤوليت عظيم ما در برابر حادثه كربلا

مسؤوليت ما

دو جمعيتی كه در سرزمين كربلا گرد آمدند ، يكی نماينده تمام خير ، و ديگری نماينده تمام شرّ برای ما درس و عبرتند .

بر ما وظيفه و لازم و واجب است كه از ياران حضرت حسين (عليه السلام) درس ايمان و درستی و فضيلت و اخلاق بگيريم ، و خود را از آنچه ياران يزيد به آن آلوده بودند حفظ كنيم .

آری ، از بی ادب هم می توان درس گرفت كه :

مرد بايد كه گيرد اندر گوش *** ور نوشته است پند بر ديوار

باطل است آنچه مدّعی گويد *** خفته را خفته كی كند بيدار

معروف است كه به لقمان گفتند ادب از كه آموختی ؟ گفت : از بی ادبان . گفتند : چگونه ؟ گفت : آنچه در آن ديدم همه شرّ و نادرستی و ضلالت بود ، و اين همه برای مردم جز رنج و زحمت فراهم نمی آورد ، سعی كردم آنچه در آنان است در عرصه گاه حيات خود نپذيرم و به ميدان زندگی راه ندهم .

بر ما لازم است با بكارگيری فضايل ياران حضرت حسين (عليه السلام) و تكرار و تمرين آن واقعيّات ، خود را در مدار حقّ قرار دهيم ، و با تداوم دادنِ تركِ آنچه در گروه يزيدی بوده خود را به روح تقوا و پرهيز از پليدی آراسته كنيم .

ما در نزديك شدن به واقعيّات ، و دور شدن از رذايل نفسی گرچه همانند و هم عرض ياران حسين نخواهيم شد ، ولی در طول آنان قرار خواهيم گرفت و بدون شك جزء كاروان نور محسوب خواهيم شد ; و چه كاری در اين دنيا بهتر و بالاتر از اين كه در ايمان و اخلاق و عمل خود را به اين كاروان برسانيم .

استقامت ياران حسين (عليه السلام)

استقامت ياران حسين (عليه السلام)

از جمله خصوصياتی كه در ياران حضرت سيد الشهداء (عليه السلام) بود و اين خصوصيت در حدّ اعلی جلوه داشت ، روح استقامت و پايداری و ثبات قدم بود .

قواعد و قوانين نظامی و رزمی می گويد : در هيچ شرايطی فرمانده نظامی نبايد با قول و عمل خود ، و اخبار واقعی و غير واقعی ، دل سربازان خود را خالی كند و قلب آنان را آلوده به ترس از دشمن كند .

فرمانده اگر عدد لشگر خود را كمتر از دشمن ديد ، و تداركات خود را ضعيف تر از دشمن مشاهده كرد ، و احتمال داد به وقت جنگ و درگيری با شكست مواجه خواهد شد ، نبايد اين واقعيات را در اختيار نيروی تحت فرماندهی اش قرار دهد .

او بايد برای سربازان آن چنان سخن بگويد كه روحيه آنان تقويت شود ، و آنگونه وانمود كند كه فتح و پيروزی از آن ماست ، و شكست و افتضاح برای دشمن است .

ولی حضرت سيدالشهداء (عليه السلام) در شب عاشورا اين قاعده نظامی را بكار نگرفت و با توجّه به كمی عدد ياران خود و كثرت دشمن و تداركات و امكانات اندك خود و امكانات فراوان دشمن به ياران خود فرمود :

وإنّی لأظن أنّ آخرَ يوم لنا من هؤلاء

نه اين كه ترس بر قلوب ياران باوفايش حاكم نشد ، بلكه همه آنان از خبر كشته شدن خويش شاد شدند و به يك ديگر تبريك گفتند و پشت خيمه ها نشاط و سرور خود را از اين خبر به يك ديگر نشان دادند ، و همه آنان با شور و هيجان ، استقامت و ثابت قدمی خود را نسبت به حضرت ، اعلام ، و روز عاشورا همين معنا را عملا به اثبات رساندند .

آری ، آنان حاضر نشدند يك لحظه بعد از امام زنده بمانند ، آنان شب عاشورا با صدای رسا اعلام كردند :

نَفْديكَ بِاَنْفُسِنا وَاَمْوالِنا وَاَهْلِنا وَنُقاتِلُ مَعَكَ حَتّی نَرِدَ مَورِدَكَ ، فَقَبَحَ اللّهُ اَلْعِيشَ بَعْدَكٌ

ما با جان و مال و زن و بچه خود را فدای تو می كنيم ، در كنار تو و همراه تو تا رسيدن به مقام تو با دشمن می جنگيم ، خداوند زندگی بدون تو را زشت گرداند ، و حيات بدون تو را هرگز برای ما نخواهد .

آن بزرگواران در چه شرايطی اين گونه اعلام وفاداری و استقامت و پايداری كردند ؟ !

اين شرايط در هيچ زمانی برای يك بار ديگر برای قومی اتفاق نخواهد افتاد ، آنچه اتفاق بيفتد مادون شرايط آن روز است ، اگر مردم مسلمان در شرايطی مادون شرايط ياران حضرت حسين (عليه السلام)برای حفظ دين و كرامت انسانی و سركوب كردن دشمن استقامت نورزند و پايداری نشان ندهند در دادگاه قيامت بدون شك محكومند .

آنان بر اين عقيده و باور بودند ، كه زندگی به اندازه يك چشم بهم زدن بعد از حضرت سيد الشهداء (عليه السلام)حرام است .

بنابراين اگر مأموم ، امام خود را تنها بگذارد ، و از او جدا شود ، آلوده به حيات حرام شده ، و در فضای اين حيات بدون شك عبادات باطل و كار خير ، بی ثمر است .

اين حقيقتی است كه اصحاب روشن ضمير حضرت حسين (عليه السلام) با تمام وجود به آن معتقد بودند . ما بايد اين واقعيت را از آن بزرگواران درس بگيريم ، به اين معنا كه يك چشم بهم زدن زندگی را بدون امامت امام معصوم نگذرانيم ، كه حيات بدون امامت امام معصوم حرام ، و عبادت در فضای آن حيات ، باطل ، و هر خيری در عرصه گاه آن زندگی ، بی نتيجه و بدون اجر الهی است .

امام صادق (عليه السلام) به نقل شيخ صدوق به معلّی بن خنيس فرمود :

لَوْ اَنَّ عَبْداً عَبَدَ اللّهَ مِأَةَ عام بَيْنَ الرُّكْنِ وَالْمَقامِ يَصُومُ النَّهارَ وَيَقُومُ اللَّيْلَ حَتّی يَسْقُطَ حاجِباهَ عَلی عَيْنَيْهِ وَتَلْتَقی تَراقيهِ هِرَماً جاهِلا لِحَقِّنا لَمْ يَكُنْ لَهُ ثَوابٌ

اگر بنده ای يكصد سال ميان ركن و مقام خدا را عبادت كند به روزه گرفتنِ روزها و راز و نيازِ شب ها ، در حدّی كه از شدت پيری ابروانش روی ديدگان قرار گيرد ، و استخوان های گردنش در سينه اش فرو رود امّا در شناخت حقّ ما جاهل باشد و امامت ما را نشناسد هرگز برای او ثوابی نخواهد بود .

دنيا دريايی است عميق و پر طوفان ، راه عبور از اين دريا راهی است بسيار خطرناك ، سالك اين راه اگر بدون دست گذاشتن در دست امام تعيين شده از جانب خدا و پيامبر اين راه را طی كند غرق شدنش در ميان امواج طوفان حتمی و قطعی است .

ياران حضرت حسين (عليه السلام) كه به مقام والای آنان ، پيامبر اكرم (صلی الله عليه وآله)می بالد ، در پرتو امامت حضرت حسين (عليه السلام) ، در اين راه پرخطر با تحمل همه مشكلاتش حركت كردند . و اين مسير را قدم به قدم دنبال طی كردند .

و اين است مهم ترين پيام زنده آنان به هم كيشان خود در بستر تاريخ ، كه : ای هم كيشان ما ! راه حيات را با در دست داشتن چراغ امامت طی كنيد تا در پايان اين راه به رضای حقّ و جنّات نعيم برسيد .

اِنَّ الْحُسَيْنَ مِصْباحُ الْهُدی وَسَفينَةُ النَّجاةِ

آری ، بياييم هم چون ياران حسين نيروی بدن و مالی ، اهل و فرزند ، علم و آبرو و قدرت و قوّت را همگام و همسو با امامت امام معصوم خرج كنيم تا دخل ابدی نصيب ما گردد ; و از انجام هر كاری كه همسويی با امامت امام ندارد بپرهيزيم كه حيات و زندگی گرچه يك چشم بهم زدن باشد بدون امامت امام حرام است .

اگر در گذشته از عمر اهل گناه بوديم ، و جدای از امامت امام زندگی می كرديم ، هم اكنون مانند حرّ بن يزيدِ آزاده به امام برگرديم ، و با حضرتش پيمان توبه ببنديم ، و بر پيمان خود تا افتادن به كام مرگ وفادار باشيم ، كه هر توبه كننده ای توبه اش مانند حرّ باشد بدون ترديد مقبول درگاه حضرت حقّ است .

حر بن يزيد رياحی

حرّ توبه كرد ، يعنی به رهبری يزيد و يزيديان پشت پا زد ، و امامت حضرت حسين و پدر و جدّش (عليهم السلام) را پذيرفت ، با اين كه يقين داشت دست برداشتن از يزيد و روی آوردن به حضرت حسين (عليه السلام)كه انقلابی كامل و جامع در حيات او بود ، به قيمت كشته شدنش تمام می شود .

او توبه كرد و در كاروان نور قرار گرفت و مدال اولياء اللهی و اصفياء اللهی و احباء اللهی را به سينه جان گرفت ، و جزء انصار دين و انصار رسول اللّه و اميرالمؤمنين و فاطمه زهرا و امام مجتبی و حضرت سيد الشهداء (عليهم السلام)شد .

بر ما واجب است اگر در گذشته عمر آلوده بوديم همانند حرّ از رهبری هوا و هوس و شهوات و اميال و بت بی جان و جاندار دست برداريم ، و به رهبری امام معصوم گردن نهيم تا به سعادت دنيا و آخرت و آزادی از خزی دنيا و عذاب آخرت برسيم .

حرّ با اين كه از فرماندهان لشگر يزيد بود و اجير بنی اميه ، ولی در برخورد با حضرت حسين (عليه السلام) در دو مرحله ادب نشان داد ، و همين ادب كه بارقه الهی است ، برای او زمينه ساز توبه و انابه و جبران گذشته و روشنی آينده تا ابد شد .

اوّل ، امام به وقت ظهر به مؤذّن خود ـ حجّاج بن مسروق ـ فرمود : اذان بگو . امام به حرّ فرمود : آيا نمازت را به همراه ياران خود خواهی خواند ؟ حرّ گفت : نه ، بلكه نماز را با تو می خوانم .

به هر حال با هزار گونه ملاحظات و حيثيّات مبارزه ، بايد خود و هزار نفر را به اين گونه تواضع رهبری نمايد .

اين ادب بارقه ای است از توفيق و منشأ توفيق نيز خواهد شد ، چيرگی بر نفس ، توانايی های تازه به تازه به او خواهد داد ، و به اندازه ای او را نيرومند می دارد كه هنگامی كه در بحران انقلاب است و سی هزار برابر قوّه خود را بر ما فوق خود می بيند ، توانا باشد حيثيّت خود را نبازد ، و به توانايی اراده ، پيروز و چيره بر قوای خارج ، و ثقل و فشار آن ها گردد .

گويی در وجود حرّ دو حوزه قوه ـ يكی از قدرت ادب و ديگر از توانايی ـ ، فراهم است كه هر يك جامع جهان خود ، و هر يك به تنهايی صاحب خود را مجتمع و خداوندگار آن جهان می كند ، و از اجتماع مجموع ، محيطی قهّار و زورمند به نظر می آيد .

دوّم ، امام (عليه السلام) ، پس از نماز عصر رو به جانب مردم كرد و فرمود :

« ای مردم ! شما اگر خدا ترس باشيد و حقّ را برای خداوند حقّ بشناسيد خدا از شما بهتر خشنود خواهد بود . ما كه اهل بيت محمد (صلی الله عليه وآله وسلم) هستيم به ولايت اين امر اولی می باشيم تا مردم ديگر ، كه ادّعا می كنند آنچه را حقّ ندارند ، و در ميان شما به گناه و به ظلم و تعدّی رفتار می كنند ، اما اگر حاضر نيستيد جز به كراهت و بی ميلی از ما و به جهالت حقّ ما و رأيتان اكنون غير از آن است كه فرستادگان شما به من رساندند و نامه ها و مراسلات شما برای من آمد ، اينك منصرف می شوم و از پيش شما برمی گردم » .

حرّ مسئله مراسلات و نامه ها را منكر شد و گفت :

به خدا قسم ما نمی دانيم اين مراسلات كه ذكر می كنی چيست ؟

حسين فرمود :

« ای عقبه بن سمعان ! آن خورجين را كه نامه ها و مراسلاتشان ميان آن است بيرون آر » .

او رفت و خورجين را بيرون آورد، مملوّ از نامه ها بود، همه را در مقابلشان ريخت.

حرّ عرض كرد :

ما از آن ها نيستيم كه مراسله به تو نوشته اند ، ما امر داريم كه همين كه تو را ملاقات كرديم از تو مفارقت نكنيم تا تو را به كوفه برده بر عبيد اللّه وارد كنيم .

امام فرمود :

« مرگ به تو از اين آرزو نزديك تر است » .

و بعد از آن رو به يارانش فرمود : و امر كرد سوار شويد . آن ها سوار شدند و منتظر ماندند تا زنها نيز سوار شوند . فرمود : برگردانيد . رفتند كه برگردند . سپاه حرّ جلو آمد و مانع از بازگشتن آنان به سوی مكّه يا مدينه شد .

امام به حرّ فرمود :

« مادرت به عزايت بنشيند چه می خواهی ؟ »

حرّ گفت :

هان ، به خدا اگر ديگری از عرب اين كلمه را به من می گفت ، من واگذار نمی كردم و مادرش را به شيون و فرزند مردگی نام می بردم . و حتماً پاسخ او را می دادم هرچه باداباد و لكن به خدا من حقّ ندارم كه مادر تو را ذكر كنم مگر به نيكوترين وجه كه مقدور باشد .

در هر صورت حرّ با مانع شدن از حركت امام ، آن حضرت را به محاصره ارتش بنی اميّه انداخت . او در روز عاشورا با اندكی تأمّل به خود آمد و بر زشتی كار واقف شد و عزم بر ترك فرماندهی و سروری و مال و منال و حكومت و زن و بچه و همه هستی خود جزم كرد و به خود گفت : به خدا قسم چيزی را بر مينوی بهشت اختيار نمی كنم و برنمی گزينم اگرچه قطعه قطعه شوم ، اگرچه سوخته شوم .

سيّد بن طاوس می گويد : بسان آن كس كه روی به وادی ايمن برود می رفت و می ناليد و می باليد .

در حالی كه قصدش رسيدن به حسين بود دست بر سر گذاشت و به ناله گفت : بار خدايا ! به سوی تو انابه دارم ، دست توبه بر سرم گذار كه من دل اوليای تو و اولاد دختر پيامبرت را آزردم .

همينكه نزديك شد بر حسين (عليه السلام) سلام كرد و گفت :

خدا مرا فدايت كند ، ای پسر رسول خدا ! من آن همراهت هستم كه تو را حبس كرده ، از مراجعتت مانع شدم ، در راه پا به پای تو آمدم تا خود را به پناهگاهی نرسانی و بعد به تو سخت گرفتم تا پياده ات كردم و در اين مكان هم تو را دچار مضيقه كردم ، اما به حقّ خدايی كه جز او خدايی نيست گمان نمی كردم كه اين مردم سخن و پيشنهادهای تو را قبول نكنند و كار را با مثل تويی به اين پايه برسانند . . .

اكنون براستی آمده ام ولی توبه كار و فداكار ، تا پيش رويت بميرم ، اكنون برنامه مرا توبه می بينيد ؟

امام فرمود :

« آری ، خداوند توبه پذير است ، توبه ات را قبول می كند و تو را مورد عفو و آمرزش قرار می دهد . تو همان حرّی چنان كه مادرت نامت نهاده تو حرّی در دنيا و آخرت » .

امام صادق (عليه السلام) می فرمايد :

« حرّ به فرزندش بكير اشاره كرد كه در پی من باش .امام فرمود : كيست ؟ عرض كرد : فرزندم . فرمود : خدا از من به شما جزای خير بدهد . آنگاه حرّ به فرزندش فرمان حمله داد و گفت : بر اينان كه جرثومه نفاقند و قاتل ذريّه پيامبر حمله كن « بارك اللّه فيك » كه من نيز در پی توام » .

پسر رشيدش پس از آن كه دست و پای امام را بوسيد با امام و پدر وداع كرد و به دشمن حمله برد .

پدر ، خدا را شكر كرد و از پسر هم سپاسگذاری نمود ، كه خداوند توفيقشان داد از گروه ستمكاران جدا شدند .

پسر ، حمله شديدی كرد و تعدادی را به خاك انداخت ، سپس به پدر مراجعه كرد و طلب آب نمود . پدر گفت : صبر و شكيبايی پيشه كن ، برگرد به لشگرگاه . بازگشت تا به شرف شهادت رسيد . حرّ به كشته او نظر انداخت و گفت : خدا را حمد كه بر تو منّت نهاد شهيد پيش روی امام خود شدی و در كوی شهيدان آرميدی .

اين است آن درسی كه تمام مردم بايد از اين پدر و پسر بگيرند . اين است پند و موعظه ای كه برای تمام جهانيان عملا بيان شده است .

خود را با ياران حضرت حسين (عليه السلام) همراه و همسو و همراز كنيم ، تا به خير دنيا و آخرت برسم ، كه جدا زيستن از اين چهره های آسمانی ، غير خزی دنيا و عذاب آخرت برای انسان باقی نمی گذارد .

در اين مرحله از نوشتار چه نيكوست كه نمونه ای چند از آن عرشيان فرش نشين ، و ملكوتيان به صورت انسان ، و غرق شدگان در دريای عشق حضرت جانان ، معرّفی شوند .

لازم است قبل از تماشای چهره معنوی آن فداكاران بی بديل ، و جانبازان بی نظير ، و آراستگان به تمام حسنات ، و به دور از همه سيّئات به آياتی چند از سوره مباركه صف كه اصول و اساس حيات آنان را تشكيل می داد و مزدی كه حضرت دوست در برابر عمل به آن اصول وعده داده ، اشاره كنيم .

 يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا هَلْ أَدُلُّكُمْ عَلَی تِجَارَة تُنجِيكُم مِنْ عَذَاب أَلِيم * تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ وَتُجَاهِدُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ بَأَمْوَالِكُمْ وَأَنفُسِكُمْ ذلِكُمْ خَيْرٌ لَكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ 

ای اهل ايمان ! آيا شما را به تجارتی راهنمايی كنم كه شما را از عذابی دردناك نجات می دهد ؟ * به خدا و پيامبرش ايمان آوريد ، و با اموال و جان هايتان در راه خدا جهاد كنيد ; اين ] ايمان و جهاد  [اگر ] به منافع فراگير و هميشگی آن  [معرفت و آگاهی داشتيد ، برای شما ] از هر چيزی [ بهتر است .

از ايمان به خدا و رسول الهی ، و جهاد با مال و جان در راه خدا تعبير به تجارت شده ; زيرا در اين تجارت بهره و سود است ، آن هم بهره و سود ابدی و منفعت جاويد و هميشگی .

سود اين تجارت در دنيا حيات طيّبه و در آخرت جنّات نعيم است .

سود اين تجارت اصلاح عقيده و عمل و اخلاق در دنيا و خشنودی و رضای حقّ در آخرت است . اين تجارتی است كه وجود مقدّس حضرت حقّ به آن دلالت فرموده ، و اصول آن را از باب رحمت و لطف در اختيار عباد و بندگان قرار داده است .

ايمان ، يعنی باور داشتن خدا و رسول ، آن باور داشتنی كه قيچی هيچ حادثه ای نتواند بين انسان و خدا و رسولش جدايی بيندازد .

ايمان ، يعنی نفی بت هوا ، و در هم شكستن بت وجود طاغوت ، و خلاصه تحقّق مفهوم لا اله الا اللّه در تمام شؤون حيات .

جهاد با مال و جان ، يعنی مال و ثروت و جان و روان را سخاوتمندانه در راه خدا در طبق اخلاص گذاشتن ، و با قدرت مال و جان ، از حقّ و حقيقت دفاع كردن .

اين چهار واقعيت يعنی يقين داشتن به حقّ و رسول حقّ و جهاد با مال و جهاد با جان ، كه معلول انصاف و بصيرت و كرامت و تواضع و خاكساری و روشن بينی است ، در ياران حضرت سيد الشهداء (عليه السلام)جلوه كامل و جامع داشت .

امام و يارانش در ايمان و جهاد سرآمد مردم عالم و اسوه همه جهانيانند .

امام و اصحابش در ميدان امتحان و آزمايش ايمان و جهاد عالی ترين نمره قبولی از حضرت ذو الجلال گرفتند و در تمام برنامه هايی كه بر اساس قرآن داشتند سرافراز و پيروز شدند .

در نبرد حقّ و باطل سرفراز آمد حسين *** عاقبت بر ظلمت شب چيره شد نور سحر

كاخ ايمان از شهامت های او شد استوار *** نخل دين از جانفشانی های او شد بارور

مرد ميدان شجاعت آن كه در مردانگی *** سينه سازد پيش تيغ و تير نامردان سپر

قامت مردانگی افراشت سبط مصطفی *** تا بياموزد فداكاری به افراد بشر

فرق بين حقّ و باطل بين كه بعد از قرن ها *** جلوه حقّ مانده جاويدان و باطل بی اثر

آستانش كعبه حاجات ارباب يقين *** بارگاهش قبله گاه مردم صاحب نظر

خواست تا خاموش سازد نور يزدان را يزيد *** كاخ بيدادش ز باد فتنه شد زير و زبر

گفت : من آزاد مردم يادگار حيدرم *** ميوه بستان زهرا زاده خير البشر

مظهر ناموس و غيرت آيت مردانگی *** كی شوم تسليم حكم غاصب بيدادگر

گر كند پيكان زهر آلود قلبم را نشان *** گر بسوزد تشنه كامی تشنه كامان را جگر

من نه آن باشم كه آرم پيش دشمن سر فرود *** كی ز جان بازی بود آزاد مردان را حذر

عزّت و مردانگی را ياد گيريد از حسين *** تا چو جان گيريد در بر شاهد فتح و ظفر

خاك خوشبويش روان راخرّمی بخشد«رسا» *** خرّم آن روزی كه خاكش راچو جان گيرم ببر

آری ، اگر چشم بصيرت مردم باز باشد هم چون هفتاد و دو نفر كربلا شاهد ايمان و جهاد را به آغوش جان می گيرند ، و همان راهی را در زندگی طی می كنند كه آنان با يك جهان شور و نشاط و عشق و محبّت طی كردند .

به دنبال تحقق ايمان و جهاد است كه حضرت حقّ وعده می دهد :

 يَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ وَيُدْخِلْكُمْ جَنَّات تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الأَنْهَارُ وَمَسَاكِنَ طَيِّبَةً فِی جَنَّاتِ عَدْن ذلِكَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ * وَأُخْرَی تُحِبُّونَها نَصْرٌ مِنَ اللَّهِ وَفَتْحٌ قَرِيبٌ وَبَشِّرِ الْمُؤْمِنِينَ 

تا گناهتان را بيامرزد ، و شما را در بهشت هايی كه از زير ] درختان  [آن نهرها جاری است و خانه های پاكيزه در بهشت های جاويدان درآورد ; اين است كاميابی بزرگ . * و نعمت های ديگری كه آن را دوست داريد ] و به شما عطا می كند  [ياری و پيروزی نزديك از سوی خداست . و مؤمنان را مژده ده .

آری ، آن چهره های جاودانه و هميشه زنده ، با ايمان و جهاد همه جانبه به فوز عظيمی كه حضرت حقّ در آيات سوره مباركه صف وعده داده رسيدند و ميلياردها نفر در بستر تاريخ در پيشگاه خود آرزومند رسيدن به آن درجه اختصاصی شدند ، چنان كه در جملات آخر زيارت وارث می خوانند :

يا لَيْتَنا كُنّا مَعَكُمْ فَنَفُوزَ فَوْزاً عَظيماً