انسان ، هنگامى که با معاشرى صالح و دوستى پاک نهاد و رفیقى نیک سیرت و مصاحبى شایسته رفاقت و دوستى برقرار کرد ، آن دو از نظر اسلام حقوقى بر یکدیگر پیدا مى کنند که اداى آن حقوق گاهى لازم و زمانى واجب و وقتى هم مستحب است ، مگر این که با اختیار خود ، عهده یکدیگر را از اداء حقوق آزاد نمایند .اسلام ، در زمینه حقوق دوستى و معاشرت حقایقى را ارائه داده است که انسان از وسعت قوانین این مکتب و برنامه هاى فراگیرش نسبت به همه امور ، به ویژه باب معاشرت شگفت زده مى شود .مسلماً تفصیل و توضیح هر حق و بیان تمام آثار ، مقتضى این مختصر نیست ، به ناچار به بخشى از این حقوق اشاره مى شود .