بدترين لباس

امام صادق عليه السلام در اين قسمت از روايت مى فرمايد : لباست لباسى نباشد كه تو را به گناه خودپسندى ، ريا ، تظاهر ، مباهات بر ديگران ، فخر فروشى ، آلوده كند كه تمام اين پليدى ها آفت دين و موجب سنگدلى است .
آفات لباس باطن
عجب : عبارت از خود برتر ديدن ، خود پسنديدن ، از خود راضى بودن است و دارنده اين صفت فرديست احمق و موجوديست نادان ؛ زيرا انسان از خود چيزى ندارد و مالك ذره اى از ذرات نيست ، آنچه دارد از خدا است و در كنار سفره اى از بركت عباد شايسته الهى نشسته ، به كدام برنامه خود را برتر مى داند ، به كدام ملكيت و كدام برنامه مستقل خود را پسنديده و با كدام عمل و مسئله از خود راضى است ؟ ! مملوك و عبد كه از خود چيزى ندارد ، موجودات نسبت به وجود حضرت او عدم محضند و هستى آن ها تابع هستى اوست ، به اراده او زنده اند و به اراده او مالك وسائلى بسيار ناچيزند ، براى انسان چه جاى عجب و خودپسندى است ؟
خودپسند احمق و نادان و جاهل و نفهم است ، دو متر پارچه بى ارزش كه از لعاب دهان كرمى يا بوته گياهى ، يا پشم گرده حيوانى به دست آمده در مقابل عظمت اشياى هستى چيست ؟ كه انسان با پوشيدن آن خود را بپسندد يا از خود راضى شود ، لباسى كه در غسّال خانه از تن بيرون مى كنند و براى اين كه ديگران از پوشيدن آن آلوده نشوند آن را مى سوزانند !!
ريا : عبارت است از خودنمايى و جلب خشنودى مردم به واسطه آن خودنمايى ، انسان مگر از خود شخصيتى دارد تا خود را بنماياند ، ممكن در برابر واجب قابل حرف نيست ، موجودى كه ابتدايش نطفه و پس از آن مقدارى گوشت و پوست و استخوان و سپس در خانه قبر جيفه اى بيش نيست ، جاى خودنمايى و جلب خشنودى ديگران برايش وجود ندارد ، تو و ديگران كسى نيستيد كه خود را به يكديگر بنمايانيد و خشنودى يكديگر را جلب كنيد ، مگر مردم كارگردان امور حيات تواند كه براى جلب نظر آنان لباس به تن كنى و خود را با لباس عالم و عابد و زاهد و سردار و قوى و دولتمرد جلوه دهى و دل آنان را به خود مايل نمايى ؟!
تزيّن : براى كه خود را مى آرايى ؟ براى كه خود را جلوه مى دهى ؟ با لباس براى كه آرايش مى كنى و آراسته مى شوى ؟ اگر براى غير محرم اين كار را مى كنى در حقيقت زمينه ارتباط نامشروع فراهم مى كنى و اگر نظرى ندارى پس كار بيهوده مى كنى ؛ در هر دو صورت ، وقت و عمر عزيز خود را به آلودگى و بيهودگى صرف مى كنى و از تو انسان صاحب عقل و وجدان و صاحب قلب و روح زمينه سازى گناه و عمل بيهوده بسيار قبيح است . مفاخره : بزرگى به يكديگر فروختن دليل بر آلودگى باطن است ، مگر ما بزرگيم كه به يكديگر بزرگى بفروشيم ؟ ! ما نسبت به عظمت ظاهرى قابل گفتگو نيستيم و نسبت به عظمت معنوى عالم اصلا قابل حرف نيستيم ، اگر هم بزرگى در ما باشد فقط از جنبه معنوى مى تواند باشد ، آن هم عنايت خداست ارتباطى به ما ندارد ، چون هرچه خير است از ناحيه او به ما مى رسد ، ما مالك خير نيستيم ، « بِيَدِهِ الْخَيْرُ وَهُوَ عَلى كُلِّ شَىْ ءٍ قَديرٌ » .بنابراين جايى براى بزرگى فروشى به يكديگر نداريم و علتى براى مباهات بر يكديگر تا ابد در وجود ما نيست .
خيلاء : كبريايى و بزرگى مخصوص ذات مباركى است كه مستجمع جميع صفات كماليه است ، غير او از خود چيزى ندارد كه به آن كبر ورزند و بزرگى نشان دهند ، غير او فقير اويند و اين فقر نسبت به همه آن ها ذاتى است و قابل جدايى از آن ها نيست . ما سوى اللّه فقر محضند ، تعلق و ربطند ، اثرى از خود ندارند ، اراده و خواسته اى براى آنان نيست . هركس گرفتار عجب ، ريا ، تزيّن ، مفاخره و خيلاء شود در حقيقت گرفتار آفات دين شده و با دست خود براى درهم ريختن عالى ترين ساختمان معنوى كه ايمان است وسيله فراهم كرده و اين گناهان باطنى چه خطرات سنگينى است كه اگر بر دوش جان بار شود ، كمر هستى انسان را خم كرده و با اين بارهاى سنگين به جهنم خواهد افتاد !!