اما آيه شريفه: «وَ مِن شَرّ غَاسِقٍ إِذَا وَقَبَ» كلمه «غاسق، غسق» كه پروردگار عالم در كنار لغت «شرّ» از آن ياد كرده است، ابن عباس شاگرد اميرالمؤمنين عليه السلام اين آيه را اين گونه معنا كرده است كه خداوند متعال به بندگانش مى فرمايد: از شرّ شهوتى كه در هيجان، تاريكى و ظلمتِ محض است و خود اين تاريكى نيز به تاريكى غفلت، جهل، بى دينى و خلاف همه واقعيات هستى پيچيده شده و بايد به پروردگار عالم پناه ببريد. چون وقتى شهوت، اين ماده تاريك، به صورت حال در وجود انسان به هيجان در مى آيد، همان طورى كه اميرالمؤمنين عليه السلام فرمودند: صاحب خود را كور و كر مى كند و تنها چيزى را كه او مى بيند و مى خواهد، همان كامجويى و لذّت خواهى است و در اين هيجان، انسان براى هيچ چيزى حساب باز نخواهد كرد. چنانچه زليخا در كامجويى از يوسف براى هيچ چيزى اهميت قائل نيست، نه براى شوهر، نه آبرو، نه ظلمى كه مى كند. حتى اگر اين ظلم به حضرت يوسف عليه السلام باشد. تنها چيزى كه براى او مطرح بود، فقط كامجويى بود، آن هم كامجويى غلط، باطل، غيرمعقول و خلاف. عجيب اين است كه لغت «غاسق» در قرآن مجيد در پايان سوره مباركه نبأ نيز به صورت «غسّاق» استعمال شده است. «غاسق، غسق، غسّاق» كه در سوره فلق، بنا به توضيح ابن عباس كه يقيناً از اميرالمؤمنين عليه السلام گرفته است، غاسق به معناى هيجان در شهوت، در فضاى جهل، بى خبرى، نادانى و جدا بودن از پروردگار است. اما در سوره نبأ به چه معناست؟ اين آيه را بگوييم و بعد رابطه بين «غسّاق» در قيامت با «غاسق» در دنيا را عنايت كنيد.
جايگاه طغيان كنندگان در قيامت
آيات از اينجا شروع مى شود: «إِنَّ جَهَنَّمَ كَانَتْ مِرْصَادًا» دوزخ كمينگاه است. در كمين چه كسانى است؟
«لّلطغِينَ مَابًا» در كمين هر انسان طغيان گر است، انسانى كه طغيان اخلاقى دارد، حسود، بخيل، رياكار و متكبّر است و يا طغيان مالى دارد، مانند رباخوار، دزد، غارتگر، حرام خور و يا در رفتار و كردار طغيان دارد، مثلًا بداخلاق، فحّاش، ظلم كننده به مردم و پايمال كننده حقوق انسان ها است و يا در شهوت طغيان دارد، مانند زناكار، خود ارضا، همجنس باز، كه همه اين موارد در قرآن كريم و معارف الهيه مطرح است.
اين جهنم در كمين چنين طغيان گرانى است.«مآب» يعنى بازداشتگاه؛ يعنى اينها در همه عالم هستى راه بازگشتى جز به جهنم نخواهند داشت. «لبِثِينَ فِيهَآ أَحْقَابًا» اقامت اين ها در جهنّم، طولانى است. طولانى بودنش را نيز از آيات ديگر مى توان درآورد: «خلِدِينَ فِيهَآ أَبَدًا»
اميرالمؤمنين عليه السلام مى فرمايد: كسى كه اسير دوزخ شود، از اين اسارت نجات نخواهد داشت، «لايفكّ أسيرها».
منبع : پایگاه عرفان
