تمسّك به كتاب و اقامه نماز

إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِينَ إِذَا ذُكِرَ اللّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ وَإِذَا تُلِيَتْ عَلَيْهِمْ آيَاتُهُ زَادَتْهُمْ إِيمَاناً وَعَلى رَبِّهِمْ يَتَوَكَّلُونَ* رَضِىَ اللّهُ عَنْهُمْ وَرَضُوا عَنْهُ ذلِكَ لِمَنْ خَشِىَ رَبَّهُ الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنْفِقُونَ ] .

مؤمنان، فقط كسانى هستند كه چون ياد خدا شود، دل هايشان ترسان مى شود، وهنگامى كه آيات او بر آنان خوانده شود بر ايمانشان مى افزايد، و بر پروردگارشان توكل مى كنند.* هم آنان كه نماز را برپا مى دارند و ازآنچه به آنان روزى داده ايم، انفاق مى كنند.

[وَ الَّذِينَ يُمَسِّكُونَ بِالْكِتابِ وَ أَقامُوا الصَّلاةَ إِنَّا لا نُضِيعُ أَجْرَ الْمُصْلِحِينَ ].

و آنان كه به كتاب [آسمانى ] چنگ مى زنند [و عملًا به آياتش پاى بندند] و نماز را بر پا داشته اند [داراى پاداشند] يقيناً ما پاداش اصلاح گران را ضايع نمى كنيم.

در اين آيه دو موضوع ريشه دار و يك نتيجه مورد بحث است: تمسّك به كتاب و اقامه نماز.

وامّا نتيجه مصلح شدن انسان به خاطر اتصال به آن دو موضوع، تمسّك به كتاب خدا كه نقشه جامع الهى براى هدايت انسان به سوى هر خير و كمالى است. قرآنى كه درمان دردها، علاج امراض، حلال مشكلات، رافع نيازها و راهبر انسان به سوى خداست.

و اين الصاق و اتصال، حاصل نمى شود مگر با رعايت سه برنامه:

1- قرائت قرآن

2- فهم قرآن

3- عمل به قرآن

چون كسى به قرائت و خواندن قرآن مجيد برخيزد و براى فهم اين كتاب مجاهده كند و در عمل به آيات آن بكوشد و بر اين راه ثابت قدم باشد، مصداق واقعى متمسّك به كتاب است.

در شرح حديث چهاردهم كتاب «مصباح الشريعة»- به خواست حضرت الهى- توضيح بسيار مفصل و قابل توجهى دراين باب خواهد آمد.

آرى، از خصوصيات مهم مؤمن، تمسّك به كتاب و اقامه نماز است، چون عبد در مسير قرآن و نماز قرار گرفت، مصلح خواهد شد، به اين معنى كه در مرتبه اول در اصلاح خويش و سپس اصلاح زن و فرزند، آن گاه اصلاح جامعه برخواهد آمد و اجر چنين مصلحى- كه اصلاح گرى او از قرآن و نماز سرچشمه گرفته- ضايع نخواهد شد.

اين چنين انسان، در پيشگاه خداوند مهربان از اعتبار و قيمت خاصى برخوردار است و انسانى است كه به توفيق حضرت دوست، خير دنيا و آخرتش تأمين است.

تمسّك به كتاب، نتيجه عشق به قرآن و عشق به قرآن نتيجه معرفت انسان به كتاب خداست.

معرفت، مولد همت و عشق است و عشق و همت، مولد حركت و عمل است؛ پيروز و بهروز، انسانى است كه در اين عشق استوار و ثابت قدم است.

[إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ وَ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّكاةَ لَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَ لا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لا هُمْ يَحْزَنُونَ ] «1».

مسلماً كسانى كه ايمان آوردند و كارهاى شايسته انجام دادند، و نماز را به پا داشتند، و زكات پرداختند، براى آنان نزد پروردگارشان پاداشى شايسته و مناسب است، و نه بيمى بر آنان است و نه اندوهگين مى شوند.

[فَإِنْ تابُوا وَ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّكاةَ فَإِخْوانُكُمْ فِي الدِّينِ وَ نُفَصِّلُ

الْآياتِ لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ ] .

پس اگر [از پيمان شكنى، قطع رحم، كفر و شرك ] توبه كنند و نماز را بر پا دارند و زكات بپردازند، برادران دينى شمايند و ما آيات خود را براى گروهى كه [واقعيات را] مى دانند، به صورت هاى گوناگون بيان مى كنيم.

[إِنَّما يَعْمُرُ مَساجِدَ اللَّهِ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ وَ أَقامَ الصَّلاةَ وَ آتَى الزَّكاةَ وَ لَمْ يَخْشَ إِلَّا اللَّهَ فَعَسى أُولئِكَ أَنْ يَكُونُوا مِنَ الْمُهْتَدِينَ ] .

آباد كردن مساجد خدا فقط در صلاحيت كسانى است كه به خدا و روز قيامت ايمان آورده و نماز را بر پا داشته و زكات پرداخته و جز از خدا نترسيده اند؛ پس اميد است كه اينان از راه يافتگان باشند.

آياتى كه ذكر شد، نمونه هايى از آيات كتاب خداست كه نماز را به عنوان يكى از خصوصيات بارز مردم مؤمن معرفى كرده است؛ قسمت ديگرى از آيات كتاب خدا كه همين هدف را دنبال كرده، برابر با نام سوره ها و شماره آيات بدين قرار است:

انعام، 92؛ توبه، 71؛ رعد، 42؛ ابراهيم، 31؛ حج، 35- 41؛ مؤمنون، 2؛ نور، 37؛ نمل، 3؛ لقمان، 4؛ فاطر، 18- 19؛ شورى، 38؛ بينه، 5؛ معارج، 23؛ روى هم رفته در حدود بيست و پنج آيه در سوره هاى مختلف قرآن، نماز را از نشانه هاى مردم با ايمان و انسان هاى شايسته قرار داده و بر مبناى اين آيات، اگر مرد و زنى از حوزه با عظمت نماز بى بهره باشند، بايد گفت كه از مدار ايمان واقعى خارج و از مراتب عالى الهى و انسانى دورند و اينان همان مردمى هستند كه خداوند در قرآن مجيد به خاطر عدم ايمان و ضعف عمل از آنان تحت عناوين انعام، شردواب، فاسق و اصحاب نار ياد كرده است!!