بنابر روايت طبرى، ثعلبى، واحدى، قرطبى، ابوالسعود، فخر رازى، ابن كثيرشامى، نيشابورى، سيوطى و آلوسى در تفاسير مشهور و معروفشان، و بنابر روايت بلاذرى، ابن قتيبه، ابن زولاق، ابن عساكر، ابن اثير، ابن ابى الحديد، ابن خلكان، ابن حجر و ابن صباغ در كتابهاى بسيار مهم تاريخشان، و بنابر روايت شافعى، احمد حنبل، ابن ماجه، ترمذى، نسائى، دولابى، محب الدين طبرى، ذهبى، متقى هندى، ابن حمزه دمشقى و تاج الدين مناوى در كتابهاى حديثشان و بنابر روايت قاضى ابوبكر باقلانى، قاضى عبد الرحمن ايجى، سيد شريف جرجانى، بيضاوى، شمس الدين اصفهانى، تفتازانى و قوشجى در كتابهاى استدلالى كلامشان وقتى پيامبر بزرگ اسلام براى تداوم هدايت و حفظ وحى و استوارى دين، و راهنمايى انسان به سوى سعادت دنيا و آخرت، به امر خداوند حكيم پيشوايى معصوم و انسانى مصون از خطاى در فكر و عقيده و اخلاق و عمل همچون اميرالمؤمنين على بن ابى طالب عليه السلام را در روز هيجدهم ماه ذوالحجه در وادى غدير خم، به خلافت و ولايت و رهبرى امت پس از خود نصب نمود، خداوند مسأله ى اكمال دين و اتمام نعمت و رضايت به اسلام را كه تا قيامت دين مردم باشد اعلام نمود:
«... الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَ رَضِيتُ لَكُمُ الْإِسْلامَ دِيناً».
آرى پذيرش ولايت و حكومت و رهبرى على عليه السلام و اطاعت از آن حضرت در امور دنيا و دين و آخرت، اكمال دين و اتمام نعمت است.
در رابطه با طهارت و پاكيزگى و پاكى و نورانيتى كه از وضو حاصل مى شود از حضرت رضا عليه السلام روايت شده: به اين خاطر به وضو دستور داده شده و ابتداى عبادت به آن است كه عباد الهى وقتى در پيشگاه حضرت حق مى ايستند و با او راز و نياز و مناجات مى نمايند پاك باشند، و فرمانهاى او را به كار گيرند، از آلودگيها و نجاسات بركنار بمانند، علاوه بر اين امور، وضو باعث مى شود كه آثار خواب و كسالت از وجود انسان زدوده شود، و دل براى عبادت و قيام در حريم حضرت حق روشنايى و صفا يابد.
آثار غسل و تيمم هم به همين صورت از عنوان كلى طهارت، طهارتى كه به امر خداوند صورت مى گيرد فهميده مى شود. براين اساس، وضو و غسل و تيمم، سپس ورود به نماز و عبادت براى هركس حاصل شود، به فرموده ى قرآن مجيد نعمت حق بر او تمام شده:
در پايان آيه ى مربوط به طهارت و نماز مى خوانيم:
«... ما يُرِيدُ اللَّهُ لِيَجْعَلَ عَلَيْكُمْ مِنْ حَرَجٍ وَ لكِنْ يُرِيدُ لِيُطَهِّرَكُمْ وَ لِيُتِمَّ نِعْمَتَهُ عَلَيْكُمْ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ».
خداوند با دستوراتش نمى خواهد تكليف طاقت فرسايى بر دوش شما قرار دهد، ولى مى خواهد با انجام گرفتن اين دستورات براى شما پاكى معنوى و طهارت ظاهرى حاصل گردد، و با اين مسايل معنوى نعمتش را بر شما تمام نمايد تا شكر او را بجاى آوريد.
از آيات اين بخش استفاده مى شود كه اتمام نعمت حق به انسان در سايه ى انجام مسايل معنوى، و به كار گرفتن دستورات ملكوتى، و آراسته شدن به اعتقادات حقه و حسنات اخلاقى است.
منبع : پایگاه عرفان
