عاشورا در جهان

هر کس که تاريخ را خوانده باشد، حتماً نام حسين (ع) را شنيده است. هنوز هم هندوها و بسياري از مردم مذاهب ديگر براي امام حسين (ع) اشک مي ريزند و ياد او را گرامي مي دارند. اين نوشته گوشه هايي از باورها و آيين هاي مردم دنيا درباره عاشورا و امام حسين (ع) را نشان مي دهد.
با اين که هميشه مسيحي ها در لبنان حاکم بوده اند، اما مردم در روز عاشورا عزاداري هاي باشکوهي برگزار مي کنند. سال ها قبل دولت مجبور شد روز عاشورا را تعطيل اعلام کند و حال که حزب الله نزد مردم لبنان محبوب است، مراسم عاشورا شکوه بيشتري دارد.
شيعيان در اردن نيز روز دهم ماه محرم، طبق سنتي ديرينه، به ياد امام حسين (ع) و يارانش، مستمندان را اطعام، و فعاليت هاي روزانه شان را تعطيل مي کنند و با اقتدا به ام سلمه که با شنيدن خبر شهادت امام حسين(ع)، از کار شست و شو دست کشيده بود، آنان نيز از انجام امور اين چنيني خودداري مي کنند. مسلمانان اين کشور در شهر «موته » درکنار بارگاه حضرت جعفر طيار، به عزاداري مي پردازند.
عربستان از ديگر کشورهاي اسلامي است که با وجود سخت گيري هاي وهابيون در مناطقي چون الاحساء، قطيف، حضرموت، حجاز و مدينه از امام حسين (ع) ياد مي شود و مردم به عزاداري مي پردازند. سوگواري در منطقه« ترکستان» به قرن سوم هجري باز مي گردد. عده اي از خراسان به اين منطقه مهاجرت کردند و در اوايل قرن سوم در بخارا و خيوه ساکن شدند. در دوران قدرت کمونيست ها، مجالس عزاداري در منازل به صورت پنهاني برگزار مي شد، ولي بعد از فروپاشي شوروي، عزاداري ها آزادانه صورت مي گيرد.
مردم پاکستان از دوازده قرن پيش، مراسم سوگواري براي سردار شهيدان را برپا مي کنند. با وجود اين که در سال 1288 خورشيدي، مراسم عاشورا و اربعين از سوي استعمارگران انگليس ممنوع اعلام شد و در سال 1361، پليس پاکستان، استفاده از بلندگو را در حسينيه ها و تکاياي شيعيان، غيرمجاز اعلام کرد، ولي هرگز موفق نشد روند اين عزاداري ها را متوقف کند. با اين که هر سال وهابيون تعداد زيادي از شيعيان را در روز عاشورا مي کشند، اما هنوز هم پاکستاني ها در اين روز عزاداري مي کنند.
در هند، هندوها و غير مسلمانان با ديدن سوگواري و نوحه سرايي، متأثر مي شوند و با مسلمين همراهي مي کنند و حتي در بعضي شهرها و مناطق، هندوها ساختمان هايي مي سازند و وقف امام حسين (ع) مي کنند و به تقليد از مسلمان ها، نام آن ها را حسينيه مي گذارند و در آن جا به سوگواري مي پردازند.
هر ساله مسلمانان در بخش هايي از جنوب شرقي آسيا به سوگواري مي پردازند، يکي از اين کشورها اندونزي است که مردم آن جا در ماه هاي محرم و صفر، از جشن عروسي خودداري مي کنند و معتقدند ازدواج در اين دو ماه نحس است.
در جزيره سوماتراي اندونزي، به عزاي حسيني «تابوت» در جاوه ماه محرم «سورا= عاشورا»، در آچه « ماه حسن و حسين » و در غرب سوماترا، مردم پادانگ آن را ماه «تابوييک » مي نامند. در «پاري مان »، صبح روز نهم محرم، عمامه اي سفيد که « توربان» ناميده مي شود، به نشانه عمامه ي امام حسين (ع)، تهيه و در مراسمي، خاطراتي از فداکاري هاي سرور شهيدان بيان مي شود.
مسلمانان مالزي و مهاجران نيز در کوالالامپور جمع مي شوند و مراسم عزاداري باشکوهي برگزار مي کنند. تايلند هم از جمله کشورهايي است که مراسم عزاداري حسيني در آن جا به زمان هاي بسيار دور، يعني حدود چهارصد سال قبل باز مي گردد. شيعيان « بانکوک» حدود دو هزار نفرند که در دهه محرم به عزاداري مي پردازند. از سال 1908، عزاداري در اين کشور توسط «سيد مازندراني » به صورت رسمي در آمد.
در مصر از زمان حاکميت خلفاي فاطمي، شيعيان در مقبره ام کلثوم، سيده نفسيه و رأس الحسين به عزاداري پرداختند. مراسم عزاداري هنوز هم در رأس الحسين ادامه دارد.
در کشور مراکش با فرا رسيدن ماه محرم، مردم آرايش و تجمل را کنار گذاشته و در روز عاشورا از خوردن غذا خودداري مي کنند و در سنتي عمومي، زکات اموالشان را مي پردازند.
الجزاير يکي از مهم ترين و بزرگ ترين کشورهاي اسلامي آفريقاست. روز دهم محرم، اين کشور تعطيل است. استقلال الجزاير در سال 1346 ق و قيام شيخ عبدالقادر همراه پدرش محي الدين حسني، نمونه هايي از تأثيرات فرهنگ عاشورا در اين سرزمين است.
مسلمانان ترکيه در ماه محرم به نوحه خواني و زنجير زني مي پردازند و غذايي به نام « افشون » درست، و بين مردم تقسيم مي کنند. در عزاداري شهر استانبول، گروه هايي از اهل سنت، به ويژه رجال دولتي براي هم دردي با شيعيان شرکت مي کنند.
حدود صد سال است که در شهرهاي مختلف امريکا، عزاداران به سينه زني و نوحه خواني مي پردازند. مسلمانان شهر «بورت » و «اسباني » در آمريکاي جنوبي، هودج بزرگي از طلا و نقره، با زيباترين نقش و نگار، جهت عزاداري سيدالشهدا تهيه مي کنند و آن را در روز عاشورا به حرکت در مي آورند و در اين مسير بسياري از مسيحيان و هندوها به مسلمانان مي پيوندند و همه پشت سر آن هودج قرار مي گيرند.

نويسنده: اميد قائمي