منابع مقاله:
کتاب : تفسیر و شرح صحیفه سجادیه جلد یک
نوشته: حضرت آیت الله حسین انصاریان
چون به نعمت بنگريم و در شؤون و جوانب آن فكر كنيم به اين معنى ملهم مى شويم كه بايد از منعمِ نعمت در برابر نعمتش تشكّر كرد.
اين اصل مسلّم حقيقتى است كه از طريق ديدن نعمت و فكر در آن كه چگونه به وجود آمده و براى چه به وجود آمده و كه آن را به وجود آورده و اكنون بايد در كجا مصرف كرد، به انسان الهام مى شود:
فَأَلْهَمَهَا فُجُورَهَا وَتَقْوَاهَا» «1»
پس بزه كارى و پرهيزكارى اش را به او الهام كرد.
چون به جستجوى راه شكر كردن برخيزى و به دنبال آن الهام قلبى حركت كنى به الهام ديگر كه وحى است و مجموعه آن در قرآن مجيد منعكس است مى رسى و در آن جا وقتى به آيات شكر دقّت كنى به اين معنى واقف مى شوى كه شكرِ نعمتْ واجب و شكرْ علّت ازدياد نعمت و قرار و استقرار آن در كف؛ و حقيقت شكر خرج كردن نعمت در همان راهى است كه منعم به آن راه راهنمائى كرده است.
فَاذْكُرُونِى أَذْكُرْكُمْ وَاشْكُرُوا لِى وَلَا تَكْفُرُونِ» «2»
پس مرا ياد كنيد تا شما را ياد كنم و مرا سپاس گزاريد و كفران نعمت نكنيد.
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُلُوا مِن طَيِّبَاتِ مَا رَزَقْنَاكُمْ وَاشْكُرُوا لِلّهِ إِن كُنْتُمْ إِيَّاهُ تَعْبُدُونَ» «3»
اى اهل ايمان! از انواع ميوه ها و خوردنى هاى پاكيزه اى كه روزى شما كرده ايم، بخوريد و خدا را سپاس گزاريد، اگر فقط او را مى پرستيد.
وَ رَزَقَكُمْ مِنَ الطَّيِّباتِ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ» «4»
و از [نعمت هاى ] پاكيزه اش به شما روزى بخشيد تا سپاس گزارى كنيد.
وَاللَّهُ أَخْرَجَكُم مِّن بُطُونِ أُمَّهَاتِكُمْ لَا تَعْلَمُونَ شَيْئاً وَجَعَلَ لَكُمُ السَّمْعَ وَالْأَبْصَارَ وَالْأَفْئِدَةَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ» «5»
و خدا شما را از شكم مادرانتان بيرون آورد در حالى كه چيزى نمى دانستيد و براى شما گوش و چشم و قلب قرار داد تا سپاس گزارى كنيد.
پس از اعلام اين كه شكر واجب است و پس از شمردن برخى از نعمت ها و اين كه شكرش بجا مصرف كردن آن است مى فرمايد نتيجه و منفعت اين شكر عايد خود شماست و بهره دنيا و آخرت اين عمل به شما برمى گردد:
وَمَن يَشْكُرْ فَإِنَّمَا يَشْكُرُ لِنَفْسِهِ وَمَن كَفَرَ فَإِنَّ اللَّهَ غَنِيٌّ حَمِيدٌ» «6»
و هركه ناسپاسى كند [به خدا زيان نمى زند؛ زيرا] خدا بى نياز و ستوده است.
قرآن مجيد شاكران را طايفه اى بسيار ممتاز دانسته وعدّه آنان را كم مى داند و اجر شكر را سريع اعلام مى نمايد:
اعْمَلُوا آلَ دَاوُدَ شُكْراً وَقَلِيلٌ مِنْ عِبَادِىَ الشَّكُورُ» «7»
اى خاندان داود! به خاطر سپاس گزارى [به فرمان ها حق ] عمل كنيد؛ و از بندگانم اندكى سپاس گزارند.
وَمَن يُرِدْ ثَوَابَ الآخِرَةِ نُؤْتِهِ مِنْهَا وَسَنَجْزِي الشَّاكِرِينَ» «8»
و هر كه خواستار پاداش آخرت باشد، او را از آن مى بخشيم؛ و يقيناً سپاس گزاران را پاداش خواهيم داد.
پی نوشت ها:
______________________________
(1)- شمس (91): 8.
(2)- بقره (2): 152.
(3)- بقره (2): 172.
(4)- انفال (8): 26.
(5)- نحل (16): 78.
(6)- لقمان (31): 12.
(7)- سبأ (34): 13.
(8)- آل عمران (3): 145.
منبع : پایگاه عرفان
