عَنْ أَبى عَبْدِاللّهِ عليه السلام : سِتُّ خِصالٍ يَنْتَفِعُ بِهَا الْمُؤْمِنُ بَعْدَ مَوْتِهِ ، وَلَدٌ صالِحٌ يَسْتَغْفِرْ لَهُ وَمُصْحَفٌ يُقْرَءُ مِنْهُ ، وَقَلِيبٌ يَحْفُرُهُ ، وَغَرْسٌ يَغْرُسُهُ ، وَصَدَقَةُ ماءٍ يَجْريه ، وَسُنَّةٌ حَسَنَةٌ يُؤْخَذُ بِها بَعْدَهُ . امام صادق عليه السلام فرمود : مؤمن از شش برنامه اى كه از او به جا مانده بعد از مرگش بهره مى برد : فرزند شايسته اى كه براى او استغفار كند ، كتاب هدايتگرى از او باقى بماند ، چاه آبى كه حفر كرده ، درختى كه كاشته ، آبى كه جارى نموده و برنامه نيكى كه مردم آن را به اجرا بگيرند و از آن متابعت كنند .
اسلام كامل
عَنْ أَبى جَعْفَرٍ عليه السلام : أَرْبَعٌ مَنْ كُنَّ فِيهِ كَمُلَ إِسْلامُهُ ، وَأُعينَ عَلى إِيمانِهِ ، وَمُحِصَتْ ذُنوبُهُ وَلَقى رَبُّهُ وَهُوَ عَنْهُ راضٍ وَلَوْ كانَ فيما بَيْنَ قَرَنِهِ إِلَى قَدَمَيْهِ ذُنُوبٌ حَطَّها اللّهُ عَنْهُ ، وَهِىَ الْوَفا بِما يَجْعَلُ للّهِ عَلى نَفْسِهِ ، وَصِدْقُ اللّسانِ مَعِ النّاسِ ، وَالْحَياءُ مِمّا يَقْبَحُ عِنْدَ اللّهِ وَعِنْدَ النّاسِ ، وَ حُسْنُ الْخُلْقِ مَعَ الأَهْلِ وَالنّاسِ . امام باقر عليه السلام فرمود : چهار چيز در هركس باشد اسلامش كامل است و بر ايمانش كمك شود و گناهش پاك شود و خدا را در حالى كه از عبدش راضى است ملاقات كند و اگر از فرق تا قدمش داراى گناه باشد خدا همه آن را خواهد ريخت : وفا به تمام برنامه هايى كه به عنوان بندگى ، خداوند برايش مقرّر فرموده است ، راستى در زبان با تمام مردم و حيا از آنچه كه نزد خدا و مردم قبيح است و خوش اخلاقى با اهل و عيال و مردم .
از مرگ چه باك
عَنْ أَبى مُحَمَّدٍ الْعَسْكَرِىّ عَنْ آبائِهِ عليهم السلام قالَ : قيلَ لأَميرِالْمُؤْمِنينَ عليه السلام مَا الإِسْتِعْدادُ لِلْمَوْتِ : قالَ : أَداءُ الفَرائِضِ ، وَاجْتِنابُ الْمَحارِمِ وَالاْءِشْتِمالُ عَلَى المَكارِمِ ثُمَّ لا يُبالى أَوَقَعَ عَلَى الْمَوْتِ ، أَمْ وَقَعَ الْمَوْتُ عَلَيْهِ وَاللّهِ ما يُبالى ابْنُ أَبى طالِبٍ أَوَقَعَ عَلَى الْمَوْتِ أَمْ وَقَعَ الْمَوْتُ عَلَيْهِ . امام عسكرى عليه السلام از پدرانش نقل مى كند : به امير مؤمنان عليه السلام گفتند : راه آماده شدن براى مرگ چيست ؟ فرمود : اداى واجبات ، دورى از محرمات ، آراسته شدن به مكارم ، بعد از اين باكى نيست كه انسان به كام مرگ درافتد ، يا مرگ
او را بگيرد ، به خدا قسم پسر ابى طالب باكى ندارد كه در كام مرگ افتد ، يا مرگ بر او قرار بگيرد . بازجويى از خود
قالَ بَعْضُ الأَئِمَّةِ : حاسِبُوا أَنْفُسَكُمْ قَبْلَ أَنْ تُحاسَبُوا وَزِنُوا أَعْمالَكُمْ بِميزانِ الْحَياءِ قَبْلَ أَنْ تُوزَنُوا .
از بعض امامان عليهم السلام نقل شده : قبل از اين كه به حسابتان برسند ، به حساب خود برسيد و قبل از اين كه كردارتان را وزن كنند ، در ترازوى حيا وزن كنيد .
حفظ از آلودگى
قالَ أَبُوجَعْفَر عليه السلام : إِنَّ أَفْضَلَ الْعِبادَةِ عِفَّةُ الْبَطْنِ وَالْفَرْجِ . امام باقر عليه السلام فرمود : برترين عبادت نگاه داشتن شكم و شهوت است .
بالاترين كوشش
عَنْ أَبى بَصيرٍ قالَ : قالَ رَجُلٌ لِأَبى جَعْفَرٍ عليه السلام : إِنّى ضَعيفُ الْعَمَلِ قَليلُ الصِّيامِذ وَلكِنّى أَرْجُ أَنْ لا آكُلُ إِلاّ حَلالاً قالَ : فَقالَ لَهُ وأَىُّ الإِجْتِهادِ مِنْ عِفَّةِ بَطْنٍ وَفَرْجٍ . ابوبصير مى گويد : مردى به امام باقر عليه السلام گفت : من در عمل ضعيفم و روزه هم كم دارم ، اما اميدم به اين است كه جز حلال نخورم ، امام فرمود : كدام كوشش بالاتر از حفظ شكم و شهوت از حرام است ؟ .
بهشت در مقابل چهار برنامه
عَنْ أَبى عَبْدِاللّهِ عليه السلام قالَ : قالَ رَسُولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله : مَنْ سَلِمَ مِنْ أُمّتى أَرْبَعَ خِصالٍ فَلَهُ
الْجَنَّةِ : مرنَ الدُّخُولِ فى الدُّنْيا ، وَاتِّباعُ الْهَوى ، وَشَهْوَةُ الْبَطْنِ ، وَشَهْوَةُ الْفَرْجِ . امام صادق عليه السلام مى گويد : پيامبر صلى الله عليه و آله فرمود : از امّتم هركس از چهار برنامه سالم بماند داراى بهشت است. اسير دنيا شدن، پيروى از هواى نفس، شهوت شكم، شهوت عورت .
حفظ زبان
عَنِ الْباقِرِ ، عَنْ آبائِهِ عليهم السلام عَنْ أَميرِالْمُؤْمِنينَ عليه السلام قالَ : لا حافِظَ أَحْفَظُ مِنَ الْصَمْتِ .
امام باقر عليه السلام از پدرانش از على عليه السلام نقل مى كند : نگهبانى براى انسان بالاتر از سكوت نيست تقواى زبان
عَنْ جَعْفَرٍ عَنْ آبائِهِ عليهم السلام قالَ : قالَ رَسُولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله : إِنَّ عَلى لِسانِ كُلِّ قائِلٍ رَقيباً ،
فَلْيَتَّقِ اللّهَ الْعَبْدُ ، وَلْيَنْظُرْ ما يَقُولُ . امام صادق عليه السلام از پدرانش از نبىّ اكرم صلى الله عليه و آله نقل مى كند: براى زبان هركسى محافظى قرار داده شده ، عبد بايد نسبت به زبانش داراى تقوا باشد و در گفتارش
فكر كند .
منبع : بر گرفته از كتاب عرفان اسلامي استاد حسين انصاريان