از آیات قرآن مجید استفاده میشود که فضل و رحمت الهی به دو صورت بر انسان تجلی میکند؛ یکی به صورت اوامر و نواهی حضرت حق و دیگری از راه رضایت الهی و بهشت. صورت اول، صورت تشریعی است، بدین معنا که خداوند متعال از باب احسان، لطف، رأفت، محبت و عنایت، به بندگانش نظر میکند تا بندگانش را به مقامات عالی برساند. او برای این کار، یک سلسله مقرراتی را به شکل اوامر و نواهی متوجه انسان میکند که اینها هم از دو راه به انسان میرسد؛ یکی از راه نزول کتب آسمانی و دیگری از راه اخبار و روایات معصومین (ع).
امروز نیز محتوای کلی مجموعه کتب آسمانی در قرآن مجید منعکس است. روایات هم بیانگر است که کسی که با قرآن مجید سر و کار داشته باشد با تمام 114 کتاب نازل شده بر انبیاء سر و کار پیدا کرده است. دلیلش نیز مشخص است، چون دین خدا از زمان خلقت انسان تا کنون اسلام بوده و همه پیامبران نظیر ابراهیم، عیسی و موسی (ع) در برابر حق تسلیم بودهاند. در این زمینه آیات فراوانی در قرآن مجید وجود دارد. برای نمونه در آیهای میفرماید:
این آیه شریفه هرپنج پیامبر اولواالعزم را نام برده است؛ نوح، ابراهیم، موسی، عیسی (ع) و پیامبر عظیم الشأن اسلام (ص). کلمه دین هم در این آیه شریفه مفرد است. یک دین هم از دو پایه اوامر و نواهی تشکیل شده و اصل این اوامر و نواهی نیز در همه شرایع آسمانی یکی بوده است. مثلاً نماز در همه آنها وجود داشته است. در سوره طه میفرماید که خداوند به موسی بن عمران (ع) خطاب کرد:یا در سوره ابراهیم (ع)، دعای آن حضرت را چنین بیان میکند: و یا نقل فرموده که مردم به حضرت شعیب میگفتند: پس نماز برای آدم، ابراهیم، موسی و عیسی بن مریم (ع) نیز بوده، البته نحوه انجام آن یا رکعات و الفاظش فرق میکرده است، اما نتیجه نماز ابراهیم (ع) با نماز ما از نظر کمال و رشد انسانی یکی بوده است. همچنین امر به معروف و نهی از منکر در همه آن شرایع بوده است. درباره امت موسی (ع) میفرماید:و درباره امت پیامبر اکرم (ص) میفرماید:بنابراین، آنچه که علت نظم و صلاح و علت رشد و نور در زندگی بوده در اوامر خدا منعکس شده است و از اول هم شامل همه انسانها بوده است؛ یعنی خداوند نسبت به نشاندن همه افراد بشر بر سر این سفره کرم بخل نداشته است. خداوند در قرآن مجید میفرماید:معنای این آیه این است که مگر میشود من شما را خلق کنم و برای به وجود آمدن شما میلیاردها چرخ را در این عالم به حرکت بیندازم و بعد شما را رها کنم که خراب بشوید، این نشدنی است و خداوند حتی یک مورچه و یک خزنده را هم رها نکرده تا خراب بشود. در سوره هود آمده است:
من آغوش محبتم به روی همه جنبندگان باز است و همه را هدایت میکنم که به طرف من حرکت کنند، و آیا با این حال میشود که من درِ رحمت را بروی انسان که افضل از همه موجودات است ببندم و او را بر روی زمین رهایش بکنم که هربلایی سرش بیاید؟ نه، هرگز نمیشود؛ چرا که عاشق نمیتواند نسبت به معشوقش بیتفاوت باشد و اگر ببیند که ضرری متوجه معشوقش است با همه وجود از او دفاع میکند:
منبع : پایگاه عرفان