سیاسى امام سجاد(ع) در عصر اسارت
امام على بن الحسین(ع) تنها بازمانده مرد از خاندان حسین(ع) است كه بى شك تداوم و بقاى قیام حسینى مرهون تلاش و مجاهدت او است. او اما سرفصل هاى مهمترین عملكرد امام زین العابدین(ع) در زمینه حادثه كربلا:
انتقاد شدید از موضع فریبكاران كوفى
مورخان اسلامى نوشته اند كه اسیران آل محمد(ص) را روز دوازدهم محرم وارد كوفه كردند. كوفه براى خاندان وحى شهرى آشنا بود، برخى از بانوان كاروان اسیران همچون زینب(س) روزگارى نه چندان دور، خود بانوى گرانقدر این شهر بود. این شهر مدتى مركز حكومت امام على(ع) بود و مردم این شهر خاندان على(ع) را از یاد نبرده بودند. على بن الحسین را در حالى كه تنى رنجور و آهن و غلى در گردن داشت وارد شهر كوفه نمودند.
على بن الحسین(ع) در سرزنش مردم شهر كوفه چنین فرمود:
مردم، آنكه مرا مى شناسد، مى شناسد. آنكه مرا نمى شناسد خود را به او مى شناسانم. من على، فرزند حسین، فرزند على بن ابیطالبم. من پسر آنم كه حرمتش را در هم شكستند و نعمت و مال او را به غارت بردند و خاندان وى را اسیر كردند. من پسر آنم كه در كنار نهر فرات سر بریدند، در حالى كه نه به كسى ستم كرده و نه با كسى مكرى به كاربرده بود. من پسر آنم كه او را از قفا سر بریدند و این مرا فخرى بزرگ است.
مردم آیا شما به پدرم نامه ننوشتید؟ و با او بیعت نكردید؟ و پیمان نبستید؟ و فریبش ندادید؟ و به پیكار او برنخاستید؟ چه زشت كارانید و چه بداندیشه و كردارید. اگر رسول خدا به شما بگوید: فرزندان من را كشتید! و حرمت مرا در هم شكستید! شما از امت من نیستید، به چه رویى به او خواهید نگریست؟
سخنان امام سجاد(ع) تحولى شگفت در كوفیان ایجاد كرد و از هر سو بانگ گریه برخاست. مردم یكدیگر را سرزنش كردند. سپس على بن الحسین(ع) بر این نكته تأكید كرد كه سیرت ما باید چون سیرت رسول خدا باشد كه نیكوترین سیرت است. مردم كوفه كه مجذوب سخنان حماسى و مخلصانه سید ساجدان قرار گرفته بودند، فریاد برآوردند كه ما فرمانبردار توایم و از تو نمى بریم و با هر كس كه گویى پیكار مى كنیم و با آنكه خواهى در آشتى به سر مى بریم! یزید را مى گیریم و از ستمكاران بر تو بیزاریم.
امام على بن الحسین(ع) از موضع سست كوفیان آشنا بود فرمود:
هیهات! اى فریبكاران دغل باز، اى اسیران شهوت و آز. مى خواهید با من هم كارى كنید كه با پدرانم كردید؟ نه به خدا. هنوز زخمى كه زده اید خون فشان است و سینه از داغ مرگ پدر و برادرانم سوزان است. تلخى این غمهای گلوگیر و اندوه من تسكین ناپذیر است. از شما مى خواهم نه با ما باشید نه بر ما.
