طبق نصوصی که محدثین شیعه در کتب روایی نقل کرده اند، امام سجاد - علیه السلام - جانشین و وصی پدرش حسین بن علی - علیه السلام - است. این نصوص را شیخ کلینی در کافی و شیخ حر عاملی در اثبات الهداه و دیگران روایت کرده اند. احادیثی نیز که از پیامبر - صلی الله علیه و آله و سلم - در مورد اسامی ائمه شیعه روایت گردیده، مؤید این مطلب است. صرف نظر از آن، پذیرش امام سجاد - علیه السلام - در جامعه شیعیان و مقبول بودن آن حضرت در طی تاریخ، خود شاهدی اصیل بر صدق این وصایت است.
تنها شبهه ای که در آن برهه برای شماری از هواداران اهل بیت - علیهم السلام - به وجود آمد، مسأله امامت محمد بن حنیفه بود که پس از این، به صورت مختصر بدان خواهیم پرداخت. همچنین بر طبق نصوص شیعه، وجود وسائلی چون شمشیر و یا زره رسول الله - صلی الله علیه و آله و سلم - می بایست نزد ائمه باشد که وجود اینها در نزد امام سجاد - علیه السلام -، حتّی در منابع اهل سنّت به صراحت ذکر شده است.[1]
رسول جعفريان- حيات فكري و سياسي امامان شيعه(ع)، ص259
خلفای معاصر امام سجاد(ع) |
امام علی بن الحسین ـ علیه السلام ـ در دوران خود با زمامداران یاد شده در زیر معاصر بوده است: 1 - یزید بن معاویه (61 ـ 64 ق) [1]. 2ـ عبد الله بن زبیر (61 ـ 73) [2]. 3ـ معاویه بن یزید (چند ماه از سال 64) 4ـ مروان بن حكم (نه ماه از سال 65) 5ـ عبد الملك بن مروان (65 ـ 86) 6ـ ولید بن عبد الملك (86 ـ 96) [1] . ارقام داخل پرانتز گویاى مدت حكومت خلفا در زمان امامت حضرت سجاد(ع) مى باشد [2]. عبد الله بن زبیر از معدود كسانى بود كه با یزید بیعت نكرده بود، ازینرو پس از مرگ معاویه ، اندكى پیش از حركت حسین بن على ـ علیهما السلام ـ به سوى مكه ، به این شهر گریخت و در آنجا سرگرم فعالیت هاى سیاسى شد. پس از شهادت امام حسین - علیه السلام- ، چون رقیبى در حجاز نداشت ، طرفدارانى پیدا كرد و خود را خلیفه خواند. یزید تا آخر عمر نتوانست او را شكست بدهد و او تا سال 73 همچنان در مكه پرچم حكومت را در دست داشت . عبد الله حجاز و عراق و مصر و قسمتى از شرق اسلامى را مطیع خود ساخت و قلمرو حكومت جانشینان یزید تنها به شام و پاره اى از مناطق دیگر محدود شد. بنابر این از سال 61تا 73قمرى ، دو خلیفه در دو منطقه از كشور اسلامى حكمرانى مى كردند، ولى با شكست و كشته شدن عبد الله بن زبیر توسط نیروهاى عبدالملك (در سال 73 همهء مناطق اسلامى تحت حكومت مروانیان قرار گرفت و شام از نو مركزیت كلى یافت) |
مهدي پيشوايي ـ سيره پيشوايان، ص234 |
اندیشه قم