پرسشها و پاسخها، ص: 200

عصمتِ پيامبران و ديگر معصومان از اين گناه دلالت دارد و در هيچ منبع و مأخذی، چنين گناهی به آنان نسبت داده نشده است.

2- انجام كاری از شخصی كه دارای مقام علمی و معنوی فوق العاده ای است كه با توجّه به مقام ويژه او بهتر آن است كه از وی صادر نشود، هر چند آن كار در مقام مقايسه با نوع مكلّفان عملی ناشايسته به شمار نمی رود و آن را «ترك اولی» می گويند.

به عبارت ديگر: گناه و عصيان بر دو گونه است: گناه و عصيان «مطلق» و گناه و عصيان نسبی.

منظور از قسم اوّل تمام گناهانی است كه از هر كس صادر شود گناه محسوب می شود و هيچ گونه استثنائی در آن نيست مانند خوردن اموال حرام و ظلم و زنا و دروغ.

امّا گناه نسبی گناهی است كه با توجّه به مقام و شخصيّت و معرفت و موقعيّت اشخاص، عمل نامطلوب حساب می شود و چه بسا صادر شدن اين عمل از ديگری نه تنها عيب نباشد بلكه فضيلتی محسوب شود.

مثلًا گاه يك فرد بی سواد و درس نخوانده، ستايش از خداوند می كند و نمازی می خواند كه برای او يك عمل شايسته است، امّا اين تعبير از يك عالم درس خوانده با سابقه ممكن است ناشايست باشد. اين همان چيزی است كه در ميان علما و دانشمندان معروف است كه می گويند:

«حَسَناتُ الْابرارِ سَيِّئاتُ المُقرّبينَ» «1»

.______________________________
(1) به كشف الغمّة فی معرفةِ الأئمّة: 3/ 47- 48؛ بحار الانوار: 25/ 205، باب 6، حديث 16.