مخصوص تست اى خداى من وحدانيت و يگانگى عدد(شرح چون وحدت خدا وحدت عددى نيست مانند ما بلكه وحدت حقهى حقيقيه است كه اميرالمومنين (ص) فرموده «واحد لا بالعدد» پس اين كلام امام عليهالسلام چند تفسير مىشود:
1- يعنى وحدت عدد و يگانگى كثرات عددى بىنهايت عالم به تجلى واحد تست و به وحدت تجلى تو.
2- آنكه موجودات متعدد و كثرت بى حد و نهايت ماهيات عالم آفرينش به فيض توجهت وحدت در وجود دارند. 3- آنكه وحدات عددى انواع و اجناس عالم را تو تشخص و وحدت عددى بخشيدهاى .
4- آنكه به قاعده مسلم و برهانى: «الشى ما لم يتشخص لم يوجد»: هر چه تشخص و وحدت عددى يافته و حظ وجود گرفته همه ملك تو و به ايجاد تو موجود گرديده است.
5- آنكه به حكم آيهى مباركه «و ما امرنا الا واحد» معنى «لك يا الهى وحدانيه العدد» يعنى عوالم بىحد و نهايت آفرينش و ماهيات نامتناهى عالم امكان همه يك فروغ نور تست و يك تجلى تو و عالم تمام به امر واحد تكوينى كه كلمه كن ايجادى است و يك اشراق «الله نور السموات و الارض» شمس حقيقه الوجود است قيام وجودى دارند.
6- آنكه اى خداى عالم وحدانيت عدد و نظم وحدانى عوالم بىنهايت مربوط است به وحدت مطلقه ذاتت و به قدرت كاملهى حضرتت.
7- آنكه نظام احسن وجود و حسن نظام خلقت كه همه از جهت وجود و وحدت هستى با هم مرتبطند به عنايت ذاتى و جاذبه شوق و عشق آن ذات يگانه بىهمتاست.
8- آنكه يگانگى عالم را با آنكه اعدادش بىنهايت و فوق بىنهايت است حسن كل و كل حسن آن سلطان عالم نظام و انتظام وحدانى بخشيده.
9- آنكه چون ذات احديت مبدا و علت فاعلى عالم است و او واحد به وحدت حقه حقيقه است پس به حكم «كل يعمل على شاكلته» وحدات عدديه كه كليه موجودات عالم است آيت وحدت حقهى الهيه است.
10- آنكه چون حضرت احديت عز سلطانه منتهااليه همهى متحركات و علت غائى كل موجودات است به حكم «ثم الى ربك المنتهى» پس عالم با همه كثرت و تعدد مرجع آنها واحد است و اين دو وجه اخير اظهر و اقوى وجوه است چون حيثيت فاعليت فاعل كه اثر و تجلى اوست عين ما به التشخص اشياء است (كه كل شىء قائم به و كل شىء موجود به) و همچنين علت غائى اشياء كه ما به الكمال موجودات است آن هم عين جهت فاعلى است و خلاصه علت فاعلى و غائى عالم يكى است و آن به اعتبار مبدا تجلى واحد حق و به اعتبار غايت شهود تجلى واحد حق است پس عالم كه واحد به وحدات عددى است با همهى كثرت بىنهايت به اعتبار مبدا و به اعتبار غايت همه آيت يگانگى حق و ظل وحدت حقهى حقيقيه الهيه است.
(و فى كل شىء له آيه تدل على انه واحد) بلكه ما به الوجود و التحقق عالم همان تجلى است كه حيث فاعلى و غائى علت العلل است و كثرت ماهيات عالم خلل در وحدت آن نرساند چنانكه ذات احديت با وجود كثرت اسماء و صفات كه مختلف المفهومند چون صفات همه عين ذات است خلل به يكتائى و يگانگى حق نرساند بلكه او با كثرت صفات احدى الذات احدى المعنا و واحد من جميع الجهات و الحيثيات است عز سلطانه و در اين معانى ده گانه كه ذكر شد اگر با نظر عميق مطالعه شود به وجهى مغاير و از جهتى با هم نزديك و متحدند) و (اى خداى من) چنانكه وحدانيت عدد مخصوص تست ملك و قدرت كامل بىنقص بىحد و نهايت هم خاص تست (و سلطنت ازلى و ابدى و اقتدار بر كل عالم بىانتها تنها تو راست و غير تو همه عاجز و ناتوانند و توئى كه بر كلى و جزئى عالم عالم و توانا و قادر مطلقى و در ملك وجود و كشور هستى فضل و شرافت و قوت و نيروى كامل بر همهى موجودات عالم بىشائبهى نقص و عجز مخصوص تست و مقام بلند و درجات رفيعه وجود در همهى مراتب هستى به ذات يكتاى تو مخصوص است
استاد انصاریان این فراز را همراه با فرازهای قبل شرح کرده اند، برای مشاهده لطفا «اینجا» را کلیک کنید.