حادثه غدیر و خطبه پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلم

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم روز یکشنبه 18 ذی حجه سال 10 هجری در بازگشت از حجه الوداع به غدیر خم رسید. پنج ساعت از روز گذشته بود که جبرئیل فرمان خداوند را به پیامبر ابلاغ کرد:« ای محمد، خداوند به تو سلام می‌رساند و می‌گوید: ای رسول ما، آنچه را از سوی پروردگارت (درباره معرفی علی بن ابی طالب علیه السلام برای جانشینی پس از تو) به تو نازل شده است به مردم ابلاغ کن که اگر این کار را نکنی رسالت خداوند را ابلاغ نکرده‌ای.» با نزول این آیه، پیامبر در غدیر توقف کرد؛ منتظر ماند تا افرادی که از قافله عقب مانده بودند، برسند و دستور داد آنانی که جلوتر رفته اند بازگردند. آن‌گاه پس از نماز جماعت ظهر بر بالای سکویی ایستاد و به علی علیه السلام دستور داد قدری پایین‌تر در سمت راستش بایستد و خطبه ای را برای مردم خواند که محورهای آن عبارت بود از: 1 - حمد و ثنای الهی، تبیین صفات حق تعالی، شهادت به بندگی خود و خضوع در برابر پروردگار. 2 - اعلان نزول فرمان الهی برای معرفی علی بن ابی طالب به جانشینی. 3 - اعلان رسمی ولایت و امامت دوازده امام پس از خود، با تاکید بر این که نسل هر پیامبر از صلب همان پیامبر است ولی نسل او از صلب علی علیه السلام است. 4 - بالابردن دست علی علیه السلام و معرفی او برای امامت و ولایت، و تاکید بر این که امامت او از سوی خداوند امر شده و علی علیه السلام، به دستور خداوند، برترین مردم پس از اوست و هر که امامت او را نپذیرد، به لعنت و خشم پرودگار گرفتار می شود. 5 - اعلان کامل شدن دین اسلام با امامت علی علیه السلام. 6 - اشاره به توطئه منافقان و جنگ‌های علی علیه السلام با ناکثین - قاسطین - مارقین. 7 - سفارش به تدبر در قرآن. 8 - جدایی ناپذیر بودن قرآن و عترت از یکدیگر. 9 - تبیین جایگاه دوازده امام در قرآن. 10 - اشاره به اینکه مهدی آخرین امام است که با انتقام از ستمکاران، عدل و داد را در جهان می‌گستراند. 11 - اشاره به اینکه صراط مستقیم، محمد است و پس از او علی و فرزندان علی که پیشوایان حق هستند. 12 - تاکید بر اینکه پس از او علی حقایق را به مردم می فهماند. 13 - تبیین فضایل و آثار دنیوی و اخروی حج و عمره و تاکید بر اقامه نماز و پرداخت زکات. 14 - ضرورت مراجعه به علی و امامان پس از او در موارد ابهام پس از سخنان پیامبر، مردم به سوی او و علی علیه السلام هجوم آوردند، با آنان دست بیعت دادند و به آن دو تبریک و تهنیت گفتند، و هنوز متفرق نشده بودند که جبرئیل از سوی خداوند این آیه را آورد:« امروز دین تان را برای شما کامل و نعمت خود را بر شما تمام کردم و راضـی شدم که اسلام دین شما باشد.» (1) فضیلت عید غدیر حسن بن راشد از امام صادق علیه السلام پرسید:« آیا مسلمانان غیر از عید فطر و قربان عید دیگری هم دارند؟» فرمود:« آری، عیدی که بزرگ‌تر و با فضیلت‌تر از آن دو عید است: روزی که امیرالمومنین علی علیه السلام برای هدایت مردم منصوب گردید. همه‌ی پیامبران به مردم دستور می‌دادند که روز معرفی وصی خود را عید بگیرند» حسن پرسید:« شایسته است در آن روز چه کاری انجام بدهیم؟» فرمود:« آن روز را روزه بگیر و بر محمد و آل محمد درود فراوان بفرست و از کسانی که به آنها ستم کرده‌اند بیزاری بجو. » حسن پرسید:« پاداش روزه‌دار در روز عید غدیر چیست؟» فرمود:« پاداش کسی که شصت ماه را روزه گرفته باشد». ---------------------------------------- 1 . بحارالانوار، ‌ج 40، ص 136 - 162 - 167 
پایگاه استاد حسین انصاریان

منبع: سایت دانشنامه