رحمت خداوند در کلام امیرالموءمنین علیه السلام

در این جا مطالب بسیار مهمى از وجود مقدّس امیرالمومنین علیه السلام رسیده است. ایشان در قسمتى از خطبه 234 مى‏فرمایند :«وَلَوَضَعَ مُجاهَدَهَ ابلیسَ عَنِ القُلوبِ» ؛ اگر مى‏خواست درِ دل همه ما را از اول به روى ابلیس مى‏بست که دچار وسوسه و تردید و شک نشوید، دچار مرض قلبى نشوید. اگر مى‏خواست همان گونه که شیاطین به آسمان‏ها راه ندارند، کارى مى‏کرد که شما هم راه نداشته باشید «وَلا النَّفى مُعْتَجِلَ الرَّاى مِنَ النّاس» ؛ همه شما را یک پارچه ملکوتى صرف قرار مى‏داد. اگر مى‏خواست این کار را مى‏کرد، اما نکرد، شما را مسلّح به یک سلسله ابزار روحى و بدنى و یک سلسله ابزار علمى و قانونى کرده که این مجموعه را «رَحِمَ رَبَّى» مى‏گوید که این رحمت خداست، قدرت ما رحمت خداست، قرآن رحمت خداست، انبیا و ائمّه رحمت خدا هستند، قوانین رحمت خدا هستند، رمضان رحمت خداست: «اِنَّ النَّفْسَ لاَءَمَّارَهُ بِالسُّوءِ ...»7 ؛ نَفْس من مى‏گوید بیا برو جهنم: «اِلاَّ مَا رَحِمَ رَبَّى ...»8، مگر این که رحمت خدا مرا محاصره کند، و رحمت خدا اینهاست.«ولکِنَّ اللّه‏ُ یَخْتَبِرُ عِبادَهُ بِانْواعِ الشَّدائد»9 ؛ عشق مولا بر این قرار گرفته که همه شما را دچار کارهاى سخت و رنج‏ها و شدّت‏ها کند.«ویَتَعَبَّدُهُم بِالوانِ المَجاهِدِ»؛ رشته‏هاى رنگارنگى از عبادت براى شما قرار داده است.«وَیَبْتَلیهِمْ بِضُروبِ المَکارِهِ» ؛ این قدر دردسرها، رنج‏ها، غصّه‏ها، مکاره برایتان قرار داده که حساب ندارد. ببینید ما از لابه‏لاى چه چیزهایى باید رد شویم تا به او برسیم، آسان نمى‏توان به او رسید، چراکه او خودش را در قرآن «رَفِیعُ الدَّرَجَاتِ»10 مى‏خواند ؛ یعنى از همه بالاتر هستم و تو از این زمین تاریک باید حرکت کنى تا به من برسى. چه قدر انسان باید بکوشد تا این روابطى را که خودِ قرآن مجید «عَلَى الاْءَرْضِ» مى‏خواند ؛ یعنى شما را به زمین چسبانده، کنده نمى‏شوید، این همه رنج‏هاى عبادت و زحمت‏ها و مرارت‏هاى بندگى را باید چشید که روابط از این زمین کنده شود، از مادیات کنده شود، از شهوات کنده شود، انسان الهى شود.«اخْراجا لِلتَّکبُّرُ مِنْ قُلُوبِهِم» ؛ شما پسِ این رنج‏ها نسبت به خدا یک دل متواضعى پیدا مى‏کنید.«واسکانا لِتَّذَلُّلِ فى نُفُوسِهِم» ؛ در نَفْسِتان حالت ذلّت عالى نسبت به خدا از پسِ این رنج‏ها پیدا مى‏شود.«وَلِیَجْعَل ذلک ابْوابا فُتَّحا الى فَضْلِهِ» ؛ یک مقدار که این جاده‏ها و کوره راه‏ها و عقبه‏ها و سختى‏هاى عبادت‏ها را رد شُدید.«ابْوابا فُتَّحا الى فَضْلِهِ» ؛ درهایى که شماره ندارد از جانب او به روى شما باز مى‏شود.«واسبابا ذُلُلاً لِعَفْوِهِ» ؛ وسایلى در اختیار شما قرار مى‏گیرد که خدا مى‏گوید نمى‏توانم این بنده‏ام را نبخشم، چون چیزهایى دارد که قابل عفو من است .