دیدن سراب بجاى حقیقت

جواهرالدین در یکى از داستان هاى خود نقل مى کند که پیرمردى گاوى داشت که هر شب براى آن، مقدارى آب و یونجه مى برد. در تاریکى شب، آب و یونجه را جلوى گاو مى گذاشت و شروع به نوازش آن مى کرد.یکى از شب هاى سرد، شیر گرسنه اى وارد خانه پیرمرد شد و به سوى طویله رفت. به گاو حمله کرد و آن را خورد. پیرمرد به عادت هر شب، در آن تاریکى، آب و یونجه را برداشت و به سراغ گاو رفت، آن ها را جلوى شیر، به گمان آن که گاو است، گذاشت و آن را نوازش کرد.بنابراین، آن تاریکى، چشم مرد را مى بندد و نادرست را به جاى درست به او مى نمایاند.آرى، اگر انسان گرفتار تاریکى و نادانى شود، قوه تشخیص صحیح از ناصحیح را از دست مى دهد ؛ مانند افرادى که در زمان امیرالمومنین علیه السلام به جاى این که از ایشان که خلیفه به حق رسول اکرم صلی الله علیه و آله بود، دفاع کنند، به کسانى پیوستند که از هیچ لحاظ، صلاحیت حکومت را نداشتند. کسانى که به جاى این که از على علیه السلام دفاع کنند، در کوچه و بازار، از او با سنگ پذیرایى مى کردند و به جاى این که حامى دختر رسول صلی الله علیه و آله باشند، او را در غربت مدینه، تنها گذاشتند. کسانى که مى دانستند، امام حسین علیه السلام حامى حق است، اما با آمدن او براى اثبات حق، به دشمن پیوستند و در جبهه مقابل ایشان ایستادند.همه این امور، جهالت و نادانى را ثابت مى کند. کسانى که معرفت الهى کسب کنند، چشمان حقیقت بینشان باز مى شود و مى توانند روشنایى و نور حق را ببینند و به واسطه آن نور، مسیر درست الهى را در پیش بگیرند ؛ اما اگر تاریکى، در فکر، جان، روح و قلب انسان نفوذ کند، قلب تاریک مى شود، قلبى که جایگاه خدا است. آن گاه به سویى گرایش پیدا مى کند که آن جا نیز تاریکى است. انسان تاریک دل، عوامل تاریکى را مى پذیرد و در تاریکى زندگى مى کند و در برابر روشنایى، نور و حقیقت مى ایستد :«اِنَّا تَطَیَّرْنَا بِکُمْ لَئِن لَّمْ تَنتَهُوا لَنَرْجُمَنَّکُمْ وَ لََیمَسَّنَّکُم مِّنَّا عَذَابٌ اَلِیمٌ »2.گفتند : همانا ما شما را به شومى و فال بد گرفته ایم ، اگر [ از دعوت خود ]باز نایستید ، قطعاً شما را سنگسار مى کنیم و از سوى ما شکنجه دردناکى به شما خواهد رسید .خداوند در قرآن مى فرماید : مردم انطاکیه در برابر سه پیامبر من ایستادند و گفتند : «اِنَّا تَطَیَّرْنَا بِکُمْ» ؛ ما شما را در زندگىِ خودمان شوم مى دانیم و «لَئِن لَّمْ تَنتَهُوا»، اگر دست از تبلیغ و سخنرانى برندارید، «لَنَرْجُمَنَّکُمْ» شما را سنگسار مى کنیم. «وَ لََیمَسَّنَّکُم مِّنَّا عَذَابٌ اَلِیمٌ » ؛ و یا شما را زنده زنده در آتش مى سوزانیم.