ارزش ستر عيب در روايات

كسى كه نسبت به برادران و خواهران مسلمان و مؤمن خود ، همانند حضرت حق ، پرده پوشى كند و عيوب آنان را بپوشاند ، به رحمت پروردگار اتصال پيدا كرده و از عنايت و لطف او برخوردار شده است ؛ در اين زمينه روايات بسيار مهمى در كتب معتبره روايى و اخلاقى نقل شده كه دانستنش بر هر مسلمانى لازم است . قالَ رَسُولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله : مَنْ سَتَرَ عَلى مُسْلِمٍ سَتَرَهُ اللّهُ فِى الدُّنْيَا وَالآخِرَةِ ؛ رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود : كسى كه بر مسلمان پرده پوشى كند ، خداوند در دنيا و آخرت بر او پرده پوشى مى كند . وقالَ : لا يَسْتُرُ عَبْدٌ عَيْبَ عَبْدٍ إلاّ سَتَرَهُ اللّهُ يَوْمَ الْقِيامَةِ؛ و آن حضرت فرمود : عبد ، پرده بر عيب عبدى نمى پوشد ، مگر اين كه خداوند در قيامت به خاطر اين عملش بر او پرده پوشى كند .
وَقالَ : لا يَرَى امْرُؤٌ مِنْ أَخيهِ عَوْرَةً فَيَسْتُرُها عَلَيْهِ إلاّ دَخَلَ الْجَنَّةَ ؛ و فرمود : مرد از برادرش عيبى نمى بيند مگر آن را بپوشد كه به واسطه اين عمل داخل بهشت مى شود . وَقالَ : إِنَّ مِنَ الْخِيانَةِ أَنْ تُحَدِّثَ بِسِرِّ أَخيكَ ؛ و نيز آن حضرت فرمود : گفتگو از سرِّ برادرت از خيانت است .
قالَ رَسُولُ اللّهِ : مَنْ أَذاعَ فَاحِشَةً كانَ كَمُبْتَدِئِها وَمَنْ عَيَّرَ مُؤْمِنا بِشَىْ ءٍ لَمْ يَمُتْ حَتّى يَرْتَكِبَهُ ؛ پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله فرمود : كسى كه افشاى بدى كند مانند كننده آن است و هركس مؤمنى را به چيزى سرزنش كند ، از دنيا نرود تا مرتكب آن مورد شود .
وَقالَ : كُلُّ أُمَّتى مُعافى إلاّ الْمُجاهِرينَ ؛ و نيز فرمود : همه امت من در سلامت است ، مگر آنان كه عيوب پنهان مردم را آشكار مى كنند . وَقالَ صلى الله عليه و آله : مَنِ اسْتَمَعَ الى حديث قَوْمٍ وَهُمْ لَهُ كَارِهُونَ يصُبُّ فى أُذُنَيْهِ اَلاْنُكُ يَوْمَ الْقِيامَةِ ؛ و نيز آن حضرت فرمود : هركس خبر قومى را بشنود ، آن خبرى كه قوم از آن كراهت دارند ، در قيامت در گوش او قطعه اى از عذاب مى ريزند .
آرى ، نشستن در مجلسى كه مى خواهند عيوب پنهان گروهى را آشكار كنند ، خلاف اسلام و شنيدن آن عيوب از محرمات الهى و باعث عذاب است . قالَ رَسُولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله : يا مَعْشَرَ مَنْ أَسْلَمَ بِلِسانِهِ وَلَمْ يُسْلِمْ بِقَلْبِهِ لا تَتَّبِعُوا عَثَراتِ الْمُسْلِمينَ فَإِنَّهُ مَنْ تَتَبَّعَ عَثَراتِ الْمُسْلِمينَ تَتَبَّعَ اللّهُ عَثْرَتَهُ وَمَنْ تَتَبَّعَ اللّهُ عَثْرَتَهُ يَفْضَحْهُ ؛ پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله فرمود : اى جمعيتى كه به زبان ايمان آورده و به قلب تسليم خدا نشده ايد ! عيوب و لغزش هاى مسلمانان را دنبال نكنيد ، كسى كه دنبال لغزش ها و عيوب مردم باشد ، خداوند عيوب او را دنبال خواهد كرد و خدا او را رسوا خواهد نمود .
از اين روايت استفاده مى شود كه دنبال كننده عيوب مسلمانان ، به حقيقت مسلمان نيست . قالَ الْباقِرُ عليه السلام : مِنْ أَقْرَبِ ما يَكُونُ الْعَبْدُ إِلَى الْكُفْرِ أَنْ يُؤاخِى الرَّجُلَ عَلَى الدّينِ فَيُحْصى عَلَيْهِ زَلاّتِهِ لِيُعَيِّرَهُ بِها يَوْما مَا ؛ امام باقر عليه السلام فرمود : نزديك ترين حالت عبد به كفر اين است كه با مردى برادر دينى باشد ، پس لغزش هاى او را شماره كند تا روزى او را به آن ها سرزنش نمايد .
قالَ الصَّادِقُ عليه السلام : مَنْ أَنَّبَ مُؤْمِنا أَنَّبَهُ اللّهُ عَزَّ وَجَلَّ فِى الدُّنْيا وَالآخِرَةِ ؛ امام صادق عليه السلام فرمود : هركس مؤمنى را توبيخ كند ، خداوند او را در دنيا و آخرت توبيخ خواهد كرد .
قِيلَ لِلصَّادِقِ عليه السلام شَىْ ءٌ يَقُولُهُ النَّاسُ عَوْرَةُ الْمُؤْمِنِ عَلَى الْمُؤْمِنِ حَرامٌ فَقَالَ لَيْسَ حَيْثُ تَذْهَبُ إِنَّما عَوْرَةُ الْمُؤْمِنِ أَنْ يَراهُ يَتَكَلَّمَ بِكَلامٍ يُعابُ عَلَيْهِ فَيَحْفَظَهُ عَلَيْهِ لِيُعَيِّرَهُ بِهِ يَوْما إِذا غَضِبَ ؛ به امام صادق عليه السلام گفته شد چيزى مردم مى گويند و آن اين كه عورت مؤمن بر مردم حرام است ، حضرت فرمود : آن طور نيست كه فكر مى كنى ، عورت به اين معناست كه كلامى را از مؤمنى ببيند كه به خاطر آن بر او عيب بگيرند و آن كلام را شنونده نگه دارد تا روزى كه بر مؤمن غضب كرد از او عيب جويى كند .
عن أبى جعفر عليه السلام قال : إِنَّ أَسْرَعَ الْخَيْرِ ثَوابا اَلْبِرُّ وَأَسْرَعُ الشَّرِّ عُقُوبَةً اَلْبَغْىُ وَكَفى بِالْمَرْءِ عَيْبا أَنْ يُبْصِرَ مِنَ النَّاسِ مَا يَعْمى عَنْهُ مِنْ نَفْسِهِ أَوْ يُعَيِّرَ النَّاسَ بِما لا يَسْتَطيعُ تَرْكَهُ أَوْ يُؤْذى جَليسَهُ بِما لا يُعْنيهِ ؛ امام باقر عليه السلام فرمود : راستى ثواب خوش رفتارى و كار نيك زودتر از هر كار خيرى باشد و كيفر شورش و دست اندازى زودتر از هر كار بدى آيد و اين عيب براى مرد بس كه در مردم ببيند آنچه را كه درباره خودش نسبت به ديگران كور باشد و مردم را سرزنش كند به كارى كه خودش تارك آن نيست ، يا هم نشين خود را اذيت و آزار كند بدانچه برايش سودى ندارد . با توجه به آيات قرآن و روايات و اخبار و دعاهاى وارده از معصومين عليهم السلام ، معلوم مى گردد كه پرده پوشى نسبت به گناهان پنهان عبد كه در بين مردم آبرودار است از اعظم واجبات و پرده درى نسبت به عباد الهى از اعظم محرمات است . راستى حيف است كه ارزش هاى والاى انسانى خرج گناه شود و آدمى عمله از بين بردن آبرو و حيثيت و شخصيت ديگران گردد . اى كاش از ارزش و قيمت و عظمت خويش آگاه مى شديم و قدر گوهر گرانبهاى وجود خويش را نگاه داشته و از جلال و جبروت روحى و عقلى خود نگهدارى مى كرديم .
شهيدى قمى در خطاب به انسان كه اشرف مخلوقات است مى گويد :
*
 اى تو آيينه تجلى ذات
در نمود تو ذات مستور است
جز تو كس قابل امانت نيست
به تو از ملك ماه تا ماهى
 هرچه در آسمان گردان هست
 خويش را گر ز خود فرو بيزى
 آن كه جوييش آشكار و نهفت
 اندرين پرده بايدش نگرى
 تو كه آيينه جمال ولى
 از تو تا آن كه طالب آنى
هم متاعى و هم خريدارى
 با خودت هست طرفه بازارى
    *
 نسخه جامع جميع صفات
ذات مخفى صفات مذكور است
 وين امانت به جز خلافت نيست
 نامزد شد خليفة اللهى
در تو چيزى مقابل آن هست
بدو چنگال در خود آويزى
 خويشتن را به پرده تو نهفت
 كه خوش آيند نيست پرده درى
 به چه محروم از كمال ولى
 يك دو گام است و تو نمى دانى
 با خودت هست طرفه بازارى