عبداللَّه بن عُروة غَفّارى‏

عبداللَّه و عبدالرحمن فرزندان عَزْرَه [عُرْوَه ] از ياران امام حسين عليه السلام بودند. جدّ آنها، حرّاق، از اصحاب اميرالمؤمنين عليه السلام بود؛ و در سه جنگ [جمل، صفين و نهروان ] با آن حضرت شركت داشت. عبداللَّه و عبدالرحمن از بزرگان، شجاعان و افراد بانفوذ كوفه بودند و در كربلا به كاروان امام حسين عليه السلام پيوستند.
   
آن گاه كه ياران امام حسين عليه السلام مشاهده كردند شمار دشمن زياد گرديده و قدرت دفاع از خويش و امام عليه السلام را ندارند، براى كشته شدن در حضور آن حضرت پيشى مى جستند.
  
عبداللَّه و عبدالرحمن نزد امام عليه السلام آمدند و عرض كردند: درود بر تو، دشمن ما و شما را در ميان گرفته است و ما دوست داريم در پيش روى شما كشته شويم و دشمن را از شما باز داريم و از شما دفاع كنيم. حضرت عليه السلام فرمود: آفرين بر شما نزديك شويد. آن دو به امام عليه السلام نزديك شدند و در كنارش به جنگ پرداختند و يكى از آن دو چنين رجز مى خواند:
  
          قَدْ عَلِمْتْ حَقّاً بَنُو غَفّارِ             وَخِنْدِفٌ بَعْدَ بَنى نَزارِ
  
             لَنَصْرِ بَنَّ مَعْشَرَ الفُّجار             بِكُلِّ غَضْبٍ صارمَ بِتَّار
  
             يا قَوْمُ ذودوا عَنْ بنى الاحْرارِ             بالمَشْرَفِىَّ والقَنَا الخَطّارِ
   
 [قبيله هاى ] غفار و خندف و نيز بنى نزار به حق مى دانند كه ما با شمشير برّان بر گروه بدكاران ضربه مى زنيم. اى قوم! با شمشير و نيزه از فرزندان آزادگان دفاع كنيد.
  
نقل است كه آن دو برادر هنگام آمدن نزد امام عليه السلام گريان بودند. حضرت پرسيد:
   
برادرزادگانم سبب گريه شما چيست؟ به خدا آرزو دارم كه ساعتى ديگر ديده هاى شما [به نعمت هاى پروردگار] روشن گردد. آن دو عرض كردند: جانمان به فدايت، به حال خويش نمى گرييم، بلكه گريه ما براى شما است كه مى بينيم دشمن شما را احاطه نموده و ما نمى توانيم سودى به شما برسانيم. امام فرمود: برادرزادگانم خدا به شما پاداش پرهيزكاران عطا فرمايد.
   
آن دو با امام عليه السلام وداع كرده به ميدان رفتند و رجز خواندند و جنگيدند تا به شهادت رسيدند.
   
به روايتى شهادت عبدالرحمن در حمله نخست روى داده است.
   
در زيارت ناحيه مقدسه بر آنان چنين درود فرستاده شده است:
   
السّلامُ عَلى عبداللَّه و عبدالرحمن ابنى عروة بن حَرّاقٍ الغَّفاريين