چهره پليد و زشت بى‏نماز

در نعمت هاى مادى و معنوى حضرت رب العالمين انديشه كنيد و ببينيد كه خداوند مهربان در اعطاى اين دو گونه نعمت چيزى از انسان فروگذار نكرده است.

از زمانى كه نطفه انسان بسته مى شود، تا روزى كه نوبت زندگيش در اين جهان به پايان مى رسد، بر اساس تمام نيازهايش، بر سفره كرم و احسان حضرت او نعمت مى بيند.

وجود مقدس حضرت حق بر اساس اسم رحمان، تمام موجودات كارگاه هستى را مشمول نعم مادى و انسان را علاوه بر نعم مادى، بر اساس رحيميتش مشمول نعم معنوى قرار داده است.

در جايى از قرآن مجيد مى فرمايد:

[وَ أَسْبَغَ عَلَيْكُمْ نِعَمَهُ ظاهِرَةً وَ باطِنَةً].

و نعمت هاى آشكار و نهانش را بر شما فراوان و كامل ارزانى داشته.

و در جاى ديگر مى فرمايد:

[وَ آتاكُمْ مِنْ كُلِّ ما سَأَلْتُمُوهُ وَ إِنْ تَعُدُّوا نِعْمَتَ اللَّهِ لا تُحْصُوها] «2».

و از هر چيزى كه [به سبب نيازتان به آن ] از او خواستيد، به شما عطا كرد.

و اگر نعمت هاى خدا را شماره كنيد، هرگز نمى توانيد آن ها را به شماره آوريد.

آن گاه قرآن مردم را نسبت به مصرف كردن نعمت ها بر دو دسته تقسيم مى كند:

آنان كه هماهنگ با قوانين عالى الهى نعمت ها را به مصرف گذاشته و در نتيجه تمام نعمت هاى حق را تبديل به عقايد صحيحه، اخلاق حسنه و اعمال صالحه كردند و از اين راه به خير دنيا و آخرت نايل شدند و به عبارت ديگر بر اساس برنامه هاى الهى، نعمت هاى حق را شكرگزارى كردند؛ به اين معنا كه هر نعمتى را در همان موردى به مصرف گذاشتند كه دستور حضرت رب الارباب بود.

و آنان كه نعمت هاى مادى و معنوى حق را بر اساس هواها و هوس ها و در راه محافظت با قوانين الهى خرج كردند و در نتيجه نعمت حق را تبديل به عقايد باطله، اخلاق رذيله و بدترين عمل كردند و به عبارت ديگر به كفران نعمت برخاستند و خود و عده اى را به هلاكت دچار كرده و از زندگى جز ننگ و عار و شقاوت و بدبختى چيزى نصيب آنان نشد.

قرآن مجيد در اين زمينه مى فرمايد:

[أَ لَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ بَدَّلُوا نِعْمَتَ اللَّهِ كُفْراً وَ أَحَلُّوا قَوْمَهُمْ دارَ الْبَوارِ].

آيا كسانى را كه [شكر] نعمت خدا را به كفران و ناسپاسى تبديل كردند و قوم خود را به سراى نابودى و هلاكت درآوردند، نديدى؟!

بر اساس اين آيات، بى نماز آن انسانى است كه در انواع نعمت هاى مادى و معنوى غرق است و قدرت شمردن عطاى حق را نسبت به خويش ندارد، ولى چهره كثيف و پليدى است كه نعمت هاى الهى را به جاى اين كه به دايره شكر بكشد، به مرحله كفر آورده است.

در معارف ما در ضمن بيان علل احكام در كتاب «علل الشرايع» آمده كه حضرت رضا عليه السلام فرمودند:

علت و فلسفه نماز، اداى شكر حق تعالى نسبت به اين همه نعمت هاى اوست .