ركوع در روايات‏

ركوع كه از واجبات حتميه نماز است، خواهى نخواهى به وسيله مكلف در نماز ادا مى شود، آنچه در روايات نسبت به آن پافشارى شده بجاى آوردن شرايط آن است كه از جمله آن وقار و ادب و طمأنينه و اداى ذكر ركوع با توجه به حقيقت آن است.

و نيز در روايات سفارش زياد شده كه ركوع خود را طولانى كنيد كه طول ركوع محبوب خدا و به شدت مورد غضب و سخط شيطان است:

عَنِ الصَّادِقِ عليه السلام: وَعَلَيْكُمْ بِطُولِ الرُّكُوعِ وَالسُّجُودِ فَإنَّ أحَدَكُمْ إذا طالَ الرُّكُوعَ وَالسُّجُودَ هَتَفَ إبْليسُ مِنْ خَلْفِهِ فَقالَ يا وَيْلَهُ أطاعَ وَعَصَيْتُ وَسَجَدَ وَأبَيْتُ .

امام صادق عليه السلام فرمود: بر شما باد به طول ركوع و سجود كه هرگاه يكى از شما ركوع و سجودش طول بكشد شيطان به دنبال او فرياد مى زند: واى بر من او اطاعت كرد و من معصيت كردم، او سجده كرد و من سر باز زدم.

قالَ أبُو جَعْفَرُ عليه السلام: مَنْ أتَمَّ رُكُوعَهُ لَمْ تَدْخُلْهُ وَحْشَةٌ فىِ الْقَبْرِ .

امام باقر عليه السلام فرمود: كسى كه ركوعش تمام و كامل باشد، دچار وحشت قبر نمى شود.

از مسائلى كه عاشقان خدا در ركوع داشتند، حالت پر قيمت خشوع بود، خشوعى كه از نتايجش جارى شدن اشك از چشم است، اشك در ركوع يا در سجده از قيمت والايى در پيشگاه خداوند مهربان برخوردار است:

قالَ اللّه لِعيسى عليه السلام: يا عيسى هَبْ لى مِنْ عَيْنَيْكَ الدُّمُوعَ وَمِنْ قَلْبِكَ الْخَشْيَةَ وَقُمْ عَلى قُبُورِ الْأمْواتِ فَنادِهِمْ بِالصَّوتِ الرَّفيعِ فَلَعَلَّكَ تَاْخُذُ مَوْعِظَتَكَ مِنْهُمْ وَقُلْ إنّى لاحِقٌ فى اللّاحِقينَ «1».

خداوند به عيسى عليه السلام فرمود: براى من از دو ديده اشك بريز و قلب خود را براى من از خشيت پر كن، بر كنار قبور مردگان بايست و آنان را با فرياد رسا صدا بزن، باشد كه موعظه مؤثرى از آنان بردارى و بگو: من هم به آنان ملحق خواهم شد.

عَنْ أميرِالْمُؤمِنينَ عليه السلام لَمَّا كَلَّمَ اللّهُ مُوسى عليه السلام قالَ: إلهى ما جَزاءُ مَنْ دَمَعَتْ عَيْناهُ مِنْ خَشْيَتِكَ؟ قالَ: يا مُوسى أقى وَجْهَهُ مِنْ حَرِّ النَّارِ وَآمَنُهُ يَوْمَ الْفَزَعِ الْأكْبَر .

اميرالمؤمنين عليه السلام مى فرمايد: زمانى كه موسى با پروردگار سخن گفت عرضه داشت: پروردگارا! جزاى كسى كه از دو چشم براى خشيت از تو اشك بريزد چيست؟ خطاب رسيد، چهره اش را از آتش جهنم نگاه دارم و از فزع روز بزرگ امانش دهم.

امام صادق عليه السلام مى فرمايد:

چيزى نيست مگر آن كه داراى كيل يا وزنى است، مگر اشك هاى چشم، به حق يك قطره آن دريايى از آتش را خاموش مى كند و چون سرازير بر صورت گردد، آن صورت دچار پستى و ذلّت نمى شود و وقتى زياد شد به آتش جهنم حرام مى گردد و اگر در امتى گريه كنى باشد، آن امت مورد رحمت قرار خواهند گرفت .

چون عبد اين چنين به ركوع رود، منور بنور بهاى حق مى شود و خداوند او را به كسوت اصفيا مى پوشاند، كسوت اصفيا در اين روايت عبارت از روحيات و اخلاقيات آن برگزيدگان خداست و ما براى شناخت اصفيا راهى جز مراجعه به قرآن و روايات نداريم.