اولين ويژگى متقين

 » كان رجلاً عابداً « آن رفيق اميرالمؤمنين عليه السلام عبد اللّه بود ، به اميرالمؤمنين عليه السلام گفت :

 » صف لى المتقين حتّى كأنّى انظر إليهم، فتثا قل عليه السلام عن جوابه. ثم قال: يا همّام! اتّق الله و أَحْسِن «

 على جان ! اهل تقوا را براى من و صف كن ، آن گونه اى كه انتظار دارم با چشم آنها را ببينم .

 حضرت فرمودند : مى خواهى جزء آنها باشى ، تقوا پيشه كن ؛ يعنى از همه محرمات بيرون برو و احسان كن ؛ يعنى به همه كارهاى نيك كه بايد به نحو نيك انجام بدهى ، بپيوند .

 بعد حضرت اين آيه را خواندند :

  » إِنَّ اللَّهَ مَعَ الَّذِينَ اتَّقَواْ وَّ الَّذِينَ هُم مُّحْسِنُونَ «

  نكته و اصل آيه همين » مع « است ؛ خدا با اهل تقوا معيّت دارد . آن پرهيزگارانى كه در گردونه كار نيك هستند ، نه اين كه فقط گناه نكنند و بگويند : ما از همه حرام ها مى پرهيزيم ، اما دست به سياه و سفيد خوبى ها نمى زنيم .

 » فلم يقنع همّام بهذا القول « گفت : آقا جان ! من به اين آيه قانع نشدم .

 » حتّى عزم عليه « به اميرالمؤمنين عليه السلام اصرار كرد امام عليه السلام آن خطبه عظيم را خواندند و آخر خطبه ، همّام ناله اى زد و از دنيا رفت .

  شنيدم عاشقى پروانه خويى

در آيين محبّت راستگويى

 يكى دلباخته پيش شه عشق

على گنجينه سرّ اللّه عشق

 بيامد نزد آن شه با دلى پاك

دلى چون گل ز داغ عشق صدچاك

 همى گفت اى على اى سر اسرار

ز سرّ پاكبازان پرده بردار

 بگو اوصاف مرغان چمن را

كه بگسستند از هم دام تن را

 كه چون آن تشنه كامان آب جستند

در اين تاريك شب ، مهتاب جستند

 كه كرد آن عندليبان را به گلزار

نكو فكر و نكو ذكر و نكو كار

 حضرت خيلى مايل بودند كه با آن آيه بحث را تمام كنند تا كار به اينجا نكشد . البته آن گونه كه اميرالمؤمنين عليه السلام اين آيه را مى ديدند ، ما كه نمى توانيم ببينيم ، خود مسأله معيّت ، مسأله لطيفى است . معيت در اشياء ، معيت تركيبى است ، اما آنجا كه تركيبى وجود ندارد .

  » إِنَّ اللَّهَ مَعَ الَّذِينَ اتَّقَواْ وَّ الَّذِينَ هُم مُّحْسِنُونَ «

  اين معيت نيز يكى از آثار تقوا است.