عشق پايدار و ناپايدار

عشق حيوانى، با بدن سر و كار دارد و ناپايدار است ، اما عشق الهى، چون يك طرف آن، حضرت حق است و در طرف ديگر، دل است، كشش حضرت حق، كشش بى‏نهايت است و وقتى در اين دل تجلّى كند، به علت شايستگى صاحب دل و بر اثر كشش معشوق، عاشق مى‏شود. اين عشق، همواره رو به افزايش مى‏رود و جايى براى نفرت و طلاق و جدايى براى او نمى‏گذارد. اين شعله، همچنان اضافه مى‏شود تا وجود عاشق را به حقيقت معشوق تبديل مى‏كند :

 «اللهم أذِقْنا حَلاوَةَ وُدِّكَ»

 همه دنيا و آخرت، در اين محبت غرق است. در اين عشق است كه عاشق حق، نه دنيا مى‏خواهد و نه آخرت. ظاهرا اين سخن از پيامبر  صلى‏الله‏عليه‏و‏آله است كه مى‏فرمايد : اين قلبى كه نه طالب دنيا است و نه طالب عقبى، بلكه طالب مولا است و معشوق هم چون همه كاره عالم است، عاقبت به همه عالم مى‏گويد: مطيع عاشق من و مِلك او باش.

اميرالمؤمنين  عليه‏السلام مى‏فرمايد : گفتار، نشان دهنده وضع باطن است. اين گوينده بايد مزه عشق را چشيده باشد. بعضى از اين اشعار، حكمت الهى است و با دل كار مى‏كند. پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله مى‏فرمايد : گنج‏هايى زير عرش خدا هست كه كليد آن‏ها زبان شعراى حكيم است. اين كار دل است كه انسان واقعا خدا را از درون باور كند راه آن پس از بعثت پيامبر تا قيامت، كتاب عشق حضرت حق، يعنى قرآن مجيد است. اين عشق، از آن راه برقرار مى‏شود.